برای گرفتن مهریه از کجا شروع کنیم؟ + قانون جدید ⚖️

در مسیر زندگی مشترک گاهی مشکلاتی پیش می‌آید که ادامه مسیر و همراهی با شریک زندگی را غیرممکن می‌کند. در این شرایط است که مسئله طلاق و مهریه توسط زوجین مطرح می‌شود. اگر قصد دارید به جواب این سؤال برسید که برای گرفتن مهریه از کجا شروع کنیم؟ لطفاً تا انتهای این مقاله در مجله حقوقی برترین وکیل با ما همراه باشید.

مهریه چیست و انواع آن کدم‌اند؟

زندگی مشترک در مسیر خود ممکن است با مشکلات فراوانی رو به رو شود. بالا و پایین زندگی می‌تواند اثرات مخربی در تداوم رابطه داشته باشد و آن را به سمت طلاق سوق دهد. غالباً در این شرایط است که زن برای دریافت مهریه خود به دادگاه مراجعه می‌کند. البته دریافت مهریه دارای شرایط مخصوصی است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

مهر، مهریه، کابین یا صداق حق مالی زن و تعهد مرد و نشان‌دهنده احترام شوهر نسبت به زن است. بعد از جاری شدن خطبه عقد نکاح، طبق ماده 1082 قانون مدنی زن مالک و مجاز به گرفتن مهریه است و می‌تواند درخواست دریافت مهریه را داشته باشد. مهریه با توافق طرفین ازدواج تعیین می‌شود.

در اسلام ازدواج دارای ضوابط مالی است که یکی از مهم‌ترین ضوابط، مسئله مهریه است. بر اساس قانون شرع، مرد مکلف است پس از عقد نکاح میزانی از دارایی را به‌عنوان مهریه یا صداق در اختیار همسر خود قرار دهد. مهریه در صورت تمکین یا عدم تمکین به زن تعلق می‌گیرد. مهریه در جامعه ایران بسته به توافق طرفین می‌تواند شامل یکی از سه شکل زیر باشد:

• مال غیرمنقول
• سکه بهار آزادی
• وجه نقد

در ادامه به بررسی و ارائه تعریف دقیقی از موارد ذکر شده می‌پردازیم و به این سؤال پاسخ خواهیم داد که برای گرفتن مهریه از کجا باید شروع کنیم؟!

اگر به دنبال وکیل مهریه هستید و نیاز به راهنمایی های فرد متخصص در زمینه حقوق و پرونده های مهریه دارید، توصیه ما این است به مطلب وکیل مهریه سری بزنید، در این مطلب به معرفی وکلای متخصص در حوزه مهریه پرداخته ایم.

منظور از مهریه مال غیرمنقول چیست و چگونه باید آن را دریافت کنیم؟

مال غیرمنقول به اموالی مانند آپارتمان، زمین، مغازه، ملک تجاری یا کشاورزی و… اتلاق می‌شود که مرد در حین عقد نکاح متعهد می‌شود آن را به‌عنوان مهریه در اختیار همسر خود قرار دهد.

باید اشاره داشت که انتقال سند بر عهده دفاتر اسناد رسمی است و دفاتر ازدواج هیچ مسئولیتی در این خصوص ندارند. ازاین‌رو، در زمان عقد تعهد زوج برای در اختیار قرار دادن مال غیرمنقول به زوجه، به‌عنوان شرط ضمن عقد در نظر گرفته می‌شود و معنای آن چنین است که تعیین و تکلیف و نیز انتقال سند ملک به آینده موکول می‌شود.

لازم به ذکر است که اگر مهریه زوجه شامل اموال غیرمنقول باشد، دادگاه وظیفه دارد درصدد احقاق حق زن برآید و انتقال سند از طریق مراجع قضایی را دنبال نماید.

برای گرفتن مهریه وجه نقد باید از کجا شروع کنیم؟

در بسیاری از موارد، دو طرف مبلغی از وجه نقد را به‌عنوان مهریه در نظر می‌گیرند. باید خاطرنشان کرد که به دلیل مسائل اقتصادی همواره ارزش پول در حال افول است. برای مثال نمی‌توان چنین گفت که ارزش صد هزار تومان در سال 1403 برابر باارزش همان پول در سال 1360 بوده است.

برای حل معضل بالا، قانون مهریه همواره ارزش وجه نقد را به نرخ روز محاسبه می‌کند. درواقع زوج مکلف به پرداخت مهریه زوجه بر اساس ارزش واقعی پول نقد به تاریخ روز است.

به‌عنوان نکاتی تکمیلی باید اشاره کنیم که اگر مرگ زوج فرابرسد صرفاً تا تاریخ وفات مرد مهریه به نرخ روز محاسبه می‌شود.

به‌علاوه دادگاه زمان پرداخت مهریه توسط شوهر را به‌عنوان نرخ روز در نظر می‌گیرد و با تاریخ اقامه دعوی از سوی زوجه کاری ندارد!

اگر قصد تبدیل مهریه خود به نرخ روز را دارید، می‌توانید با شماره تلفن ۱۲۹ تماس بگیرید. همچنین لازم به ذکر است که زوجه برای گرفتن مهریه وجه نقد خود می‌تواند از طریق دادگاه و اداره اجرای ثبت اقدام نماید.

اگر مهریه بر اساس سکه باشد، برای گرفتن مهریه از کجا شروع کنیم؟

رایج‌ترین نوع مهریه در جامعه، تعیین تعدادی سکه بهار آزادی از سوی طرفین است. باید در نظر داشته باشیم که وجه نقد در طول زمان ارزش واقعی خود را از دست می‌دهد، اما طلا همواره ارزش مادی خود را حفظ کرده و ازاین‌رو، دارای محبوبیت بالایی برای انتخاب به‌عنوان مهریه است.

به‌طور خلاصه هر چیزی که عرف حاضر است مبلغی را در ازای آن بپردازد، می‌تواند با توافق طرفین به‌عنوان مهریه در نظر گرفته شود؛ بنابراین، سکه تمام بهار آزادی، نیم‌سکه، ربع‌سکه، طلا و سایر فلزات گران‌بها نیز می‌تواند برای مهریه تعیین شوند.

برای گرفتن مهریه از نوع سکه بهار آزادی نیز می‌توانید از طریق دادگاه یا اداره اجرای ثبت اقدام نمایید.

برای گرفتن مهریه از کجا شروع کنیم؟

اگر به هر دلیلی احساس می‌کنید که به‌عنوان یک زن، برای گرفتن مهریه (مال غیرمنقول، وجه نقد یا سکه) مصر هستید، می‌توانید به یک وکیل متخصص درزمینهٔ اخذ مهریه مراجعه کرده و درخواست خود را با او در میان بگذارید.

البته باید خاطرنشان کرد که دریافت مهریه الزاماً نیازمند مراجعه به وکیل دادگستری نیست. خود زوجه نیز همان‌طور که گفته شد می‌تواند با مراجعه به دادگاه و اداره اجرای ثبت از طریق مقامات قضایی برای دریافت مهریه اقدام نماید.

اگر از مطالبه مهریه خود مطمئن هستید، بهتر است به وکیل متخصص دادگستری درزمینهٔ مهریه مراجعه کرده و با او در خصوص مراحل و شرایط اجرا گذاشتن مهریه با توجه به وضعیت مالی همسر خود گفت‌وگو کنید. سرعت و وقت برای توقیف اموال به‌عنوان مهریه بسیار مهم است؛ بنابراین این نکته حائز اهمیت است که از چه روشی برای گرفتن مهریه خود اقدام می‌کنید.

هشدار!

لازم است این نکته گوشزد شود که زوجه فقط در صورتی باید برای گرفتن مهریه خود اقدام نماید که ازاین‌روند مطمئن است؛ زیرا در بسیاری از موارد دیده شده که زن از روی لجبازی و برای تحت فشار قرار دادن و به‌اصطلاح گرفتن چشم زهر از شوهر، مهریه خود را به اجرا می‌گذارد که این اقدام ازنظر روانشناسی امری غلط بوده و مکرراً نتیجه عکس آن ثابت شده است.

همچنین به شما پیشنهاد می‌کنیم مطلب هزینه وکیل برای به اجرا گذاشتن مهریه چقدر است؟ را نیز مطالعه کنید.

آیا زن می‌تواند بدون گرفتن طلاق، مهریه خود را دریافت کند؟

پاسخ سؤال بالا مثبت است. گرفتن مهریه مستلزم طلاق نیست و زوجه می‌تواند در هر زمانی از زندگی مشترک برای گرفتن مهریه خود اقدام کند. البته باید این نکته را هم در نظر گرفت که حق طلاق در قانون با مرد است و پس از تسویه مهریه، شوهر به‌راحتی می‌تواند برای طلاق دادن زن اقدام نماید. ازاین‌رو، تصمیم برای گرفتن مهریه بدون طلاق از همسر بر عهده زن است و به تصمیم زوجه وابسته است و هر کس می‌تواند بسته به صلاح زندگی خود انتخاب کند.

درواقع می‌توان مهریه را به دو نوع مهریه عندالمطالبه و عند الاستطاعه تقسیم بندی کرد. در مهریه عندالاستطاعه امکان جلب همسر وجود ندارد. به‌علاوه نمی‌توان زوج را ممنوع‌الخروج کرد. در این نوع از مهریه، فقط مالی که از مرد به دادگاه یا اداره اجرای ثبت معرفی می‌شود، توقیف‌شده و در اختیار زوجه قرار می‌گیرد و اگر اموالی در میان نباشد، امکان وصول مهریه وجود ندارد!

راه‌های گرفتن مهریه از دادگاه یا شورای حل اختلاف

در گام نخست زن برای گرفتن مهریه خود باید به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه کند. بر طبق قانون در صورتی که میزان مهر از ارزش مشخصی بالاتر باشد، برای دریافت آن می‌بایست مراحل ثبت درخواست از طرف دادگاه انجام شود. در صورتی که میزان مهریه ارزش پایینی داشته باشد، رسیدگی به آن بر عهده شورای حل اختلاف است. دادخواست مطالبه مهریه را در همانجا تنظیم می‌کند.

زن برای گرفتن مهریه خود می‌تواند از نزدیکترین دادگاه به محل زندگی‌اش اقدام نماید. باید این نکته را در نظر داشته باشیم که هر فردی در دادگاه پرونده داشته باشد، نیازمند دریافت کد ثنا است. آدرس ثنا انحصاری و اختصاصی است و زن در هر شهری که آدرس ثنا آن متعلق به آنجا باشد باید برای مطالبه مهریه خود اقدام نماید.

زوجه می‌تواند برای دریافت مهریه خود ابتدا به دفاتر خدمات الکترونیک قوه قضاییه مراجعه کرده و پس از تنظیم دادخواست آن را به دادگاه شهر خود تقدیم نماید.

همچنین اگر مهریه زن از نوع اموال غیر منقول باشد، زوجه برای گرفتن مهریه خود می‌بایست به دادگاهی مراجعه نماید که مال غیرمنقول او در آنجا واقع شده است. به طور مثال اگر مهریه شما یک واحد آپارتمان در شهر زنجان است، می‌بایست دادخواست خود را به دادگاهی در شهر زنجان تقدیم کنید.

گرفتن مهریه از طریق اداره اجرای ثبت بهتر است یا دادگاه؟

در پاسخ به سؤال بالا باید گفت که هرکدام سود و ضرر خاص خود را دارد. انتخاب روش اقدام در این خصوص به میزان دارایی مرد وابسته است. ازاین‌رو، پیش از هر مطلبی توصیه می‌کنیم برای انتخاب روش صحیح، با وکیل مجرب خود مشورت کنید.

ممکن است مقداری از مهریه از راه دادگاه و مقداری دیگر از راه اجرای ثبت طلب شود. لازم به ذکر است که پروسه توقیف اموال به‌واسطه دادخواست تأمین خواسته در دادگاه از سرعت بالاتری برخوردار است اما معایبی نیز دارد. در این روش ۳/۵ درصد هزینه دادرسی ثبت دادخواست مطالبه مهریه اخذ می‌شود که با در نظر گرفتن تعداد سکه مطالبه شده به‌عنوان مهریه، مبلغ بسیار بالایی خواهد بود.

این نکته را باید در نظر داشته باشیم که دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را می‌توان به دادگاه تقدیم کرد؛ اما بعضی از شعبه‌های دادگاه غالباً اعسار را نمی‌پذیرند.

در صورتی که زن قصد ممنوع‌الخروج کردن همسر را داشته باشد، اقدام از راه اجرای ثبت با سرعت بالاتری در مقایسه با اقدام از راه دادگاه صورت می‌گیرد. اگر هم زوج اموال برای توقیف دارد و جز مستثنیات دین نیست، اقدام از طریق اداره اجرای ثبت هزینه کمتری را به همراه خواهد داشت.

در صورتی که مهریه از نوع عندالمطالبه است و زوج اموالی برای توقیف ندارد، بهتر این است که زوجه از راه دادگاه برای گرفتن مهریه خود اقدام نماید.

درواقع اگر مرد اموالی برای توقیف نداشته باشد، اقدام از طریق اداره اجرای ثبت کار بیهوده‌ای است. در اقدام از طریق اداره اجرای ثبت فقط می‌توان شوهر را ممنوع‌الخروج کرد. برای جلب شوهر تا سقف 110 سکه می‌بایست فقط از طریق دادگاه اقدام کرد.

اگر شوهر فوت کرده باشد، برای گرفتن مهریه از کجا شروع کنیم؟

اسلام همواره تأکید خاصی بر روی پرداخت مهریه به زوجه داشته است و هیچ موردی نمی‌تواند در حالت عادی این حق را از زن سلب کند. بسیاری از مردم این تصور اشتباه را دارند که پس از مرگ همسر، دیگر زوجه قادر به پیگیری مهریه خود نیست. این عقیده کاملاً غلط است. در واقع هر زنی پس از فوت همسرش نیز می‌تواند برای گرفتن مهریه خود اقدام نماید.

هر مردی پس از وفات، مقداری از اموال را از خود به جای می گذارد. در صورتی که فرد فوت شده بدهی‌هایی داشته باشد، ورثه موظف هستند از همین اموال به جا مانده بدهی‌های او را تسویه کنند. مهریه زن نیز در واقع نوعی بدهی از سوی فرد فوت شده است که باید از اموال مرحوم پرداخت و تسویه گردد.

بعد از فوت همسر، زوجه می‌تواند از دو طریق اداره ثبت و دادگستری برای گرفتن مهریه خود اقدام کند.

اگر زوجه از طریق اداره ثبت قصد وصول مهریه خود را داشته باشد، باید به دفتری که عقد در آن ثبت شده مراجعه کرده و ضمن ارائه عقدنامه، درخواست صدور اجرائیه کند. زن با گرفتن اجراییه و با معرفی شدن اموال شوهر می‌تواند از اموال به جامانده برای ورثه در جهت پرداخت مهریه خود تلاش کند. لازم به ذکر است که مهریه زن در مقایسه با سایر بدهی‌های متوفی در اولویت قرار دارد.

گرفتن مهریه در طلاق توافقی به چه صورت است؟

در طلاق توافقی، دو طرف بر روی پرداخت میزان مهریه توافق می‌کنند. در واقع در طلاق توافقی، زن مقداری یا تمام مهریه خود را به مرد می‌بخشد. در خصوص اینکه زن پس از بخشش مهریه می‌تواند مجددا حق خود را طلب کند یا خیر، اختلاف نظر وجود دارد.

در برخی موارد طبق مقررات هبه، زوجه می‌تواند نسبت به آنچه بخشیده (مهریه) دوباره رجوع کند. در برخی موارد دیگر به استناد ماده 806 در قانون مدنی، وقتی فردی طلب خود را به مدیون می‌بخشد، حق مراجعه دوباره به آن را ندارد.

تصمیم نهایی درخصوص مراجعت زن به مهریه بخشیده شده، طبق نظر و بررسی قاضی صورت می‌گیرد. آرایی که در این خصوص صادر شده هر دو مورد را تایید می‌کنند.

لطفا مطلب در طلاق توافقی چه چیزهایی به زن تعلق می‌گیرد؟ را نیز مطالعه کنید!

کلام آخر

در این مطلب به بررسی انواع مهریه پرداختیم و به این سؤال پاسخ دادیم که در هر نوع، برای گرفتن مهریه از کجا شروع کنیم. اگر شما نیز تجربه‌ای در زمینه مهریه دارید، خوشحال می‌شویم آن را با سایر مخاطبان در میان بگذارید.