نکات حقوقی

تغییر جنسیت در ایران⚖️احکام و مقررات در سال جدید

در دنیای کنونی بسیاری از افراد از بدو تولد دچار مشکلات ژنتیکی هستند. هرگاه که این قبیل افراد شناخت کافی از جسم و روح خود به دست می آورند، با در نظر گرفتن روحیات و خلقیات خود به این نتیجه می رسند که در جسم اشتباهی متولد شده‌ اند و به جسم دیگری تعلق دارند. بنابراین جهت داشتن زندگی بهتر و راحت تر تصمیم می گیرند جنسیت خود را تغییر دهند. در ادامه مقاله قصد داریم توضیحات کاملی درباره تغییر جنسیت در ایران در اختیارتان قرار دهیم. خواهشمندم تا پایان مقاله در برترین وکیل همراه ما باشید.

مهمترین قوانین تغییر جنسیت در ایران

  • مردانی که دارای اضافه وزن بسیار زیادی هستند، به هیچ عنوان مناسب تغییر جنسیت نمی باشند
  • متقاضیان تغییر جنسیت موظفند ثابت کنند که تمایلات جنسی آنان طولانی و بلند مدت است و به صورت هوسی کوتاه مدت و گذرا نمی باشد
  • مجوز تغییر جنسیت فقط در دادگاه صادر می شود و جهت دریافت سریع تر مجوز از دادگاه خانواده می توان به یک وکیل کاربلد مراجعه نمود
  • کسانی که قصد دارند تغییر جنسیت دهند باید سن بالای ۱۸ سال داشته باشند، به بلوغ کامل رسیده باشند تا بتوانند شناخت کاملی از تمایلات جنسی، روانی و جسمی خود به دست آورند
  • بیمار می بایست واقع گرا باشد و به کلیه عوارض و پیامدهای پس از عمل آگاه باشد. او باید بداند که این مراحل تغییر جنسیت بازگشت ناپذیر هستند و در صورت هر گونه پشیمانی، شانسی برای برگشت ندارد
  • نیاز است بیماری افراد و وجود روحیات دو جنسی به صورت قطعی و واقعی باشد و جهت تشخیص و اطمینان حاصل شدن از وجود تضاد میان جسم و روح تایید حداقل دو روان پزشک معتبر و شناخته شده مورد نیاز می باشد
  • تغییر جنسیت می بایست به شکل کامل انجام شود تا وضع جسمی و روحی بیمار نسبت به گذشته بهتر شود. تغییر جنسیت در صورتی تایید می شود که روانپزشک به تغییر مثبت جسم و روحیه بیمار اطمینان کامل داشته باشد
  • فرد متقاضی باید حداقل به مدت یک سال در شکل و شمایل جنس مخالف در اجتماع زندگی کند تا با چالش ها و فراز و نشیب ها آشنا شود و همچنین واکنش اطرافیان خود را ببیند و آیا با جنسیت جدید در اجتماع پذیرفته می شود یا خیر. به عبارت دیگر باید آمادگی لازم جهت رویارویی با اطرافیان و واکنش های آنها را به دست بیاورد.
  • وکیل می تواند دادخواست تغییر جنسیت و نام انتخابی جدید را از سوی اداره ثبت احوال به دادگاه ارائه نماید. در جلسات دادگاه حضور یابد و از موکل خود جهت تغییر جنسیت دفاع کند. انتخاب یک وکیل کاربلد بسیار مهم است چرا که او برای اجرای حکم تغییر مشخصات در ثبت احوال و تحویل مدارک هویتی جدید به موکل خود نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.
مهمترین قوانین تغییر جنسیت در ایران

تغییر جنسیت در ایران از لحاظ فقهی

از نظر فقها سه نظریه متفاوت برای تغییر جنسیت وجود دارد که عبارت است از:

  • مشروعیت مطلق: طرفداران این نظریه معتقد هستند که هر چیزی بر خلاف آیات و روایات قرآن نباشد، مشروع است. بدن انسان نیز مانند مال انسان محسوب می شود و فرد می تواند هر گونه دخالتی در آن انجام دهد، چرا که تغییر جنسیت تغییر انسانیت نیست و فقط خصوصیات و عواطف انسان تغییر می کند.
  • ممنوعیت مطلق: طرفداران این نظریه معتقد هستند که چون آفریننده اعضای بدن خداست، نباید در کار او دخالت شود و به اعتقاد آنها این تغییر جنسیت عقلانی نیست.
  • مشروعیت مشروط: این نظریه از سوی اکثر کشورها مورد قبول واقع شده است. بر اساس این نظریه تغییر جنسیت افرادی که دچار مشکلات جنسی هستند، با تشخیص پزشکان معتبر می توانند عمل تغییر جنسیت را انجام دهند. اما این کار برای افراد سالم مشروعیت ندارد پزشکان و روان پزشکان از طریق بررسی هورمون های جنسی و هویت فردی افراد، نیاز آنها را جهت تغییر جنسیت تایید می کنند.

مراحل تغییر جنسیت در ایران

طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران هرگاه فردی تقاضای تغییر جنسیت داشته باشد می بایست با تنظیم دادخواست با عنوان درخواست صدور مجوز تغییر جنسیت به دادگاه خانواده تقاضای خود را از مراجع مربوطه پیگیری کند. سپس دادخواست تنظیم شده به یکی از شعبه های دادگاه خانواده صادر می گردد. پس از آن قاضی شعبه مربوطه پرونده را به سازمان پزشکی قانونی کشور ارجاع می دهد تا پرونده از لحاظ موارد پزشکی مورد بررسی قرار گیرد.

پس از اینکه فرد متقاضی به پزشکی قانونی معرفی شد، تحت نظر یک روان پزشک شناخته شده مراحل درمان خود را می گذراند. همچنین در طول این مدت با انجام یکسری آزمایشات تشخیص سطح هورمون و کاریوتایپ باید این اطمینان حاصل شود که دچار اختلالات هورمونی یا کروموزومی نمی باشد.

در صورتی که پزشک مربوطه تایید کند که فرد نسبت به انجام عمل تغییر جنسیت آمادگی های لازم را دارد، از سوی پزشکی قانونی پرونده پزشکی به دادگاه ارجاع داده می شود. قاضی پرونده با توجه به نظریه پزشکی قانونی اقدامات لازم جهت صدور رای گواهی تغییر جنسیت را انجام می دهد. چنانچه فرد عمل تغییر جنسیت را با موفقیت انجام دهد، می تواند با مراجعه به دادگاه تقاضای صدور شناسنامه های جدید با نام و هویت تازه را از دادگاه درخواست کند.

طبق آمار و ارقام به دست آمده از سوی سازمان پزشکی قانونی کشور، سالانه بیشتر از 270 ایرانی عمل تغییر جنسیت را انجام می دهند و سال به سال آمار این عمل جراحی رو به افزایش است. در صورت نیاز به دریافت مشاوره می توانید از بهترین وکیل تغییر جنسیت در تهران کمک بگیرید و اطلاعات لازم در این زمینه را کسب کنید.

مراحل تغییر جنسیت در ایران

انواع مختلف اختلالات جنسی

از بین کسانی که از اختلالات جنسی رنج می برند، دو گروه وجود دارند که بیشتر به تغییر جنسیت در ایران تمایل دارند و عبارتند از: افراد تراجنسی و دوجنسی.

  • تراجنسی یا ترنس سکچوال (transsexual): افراد تراجنسی به کسانی گفته می شود که به علت ناراضی بودن از جنسیت خود خواستار تغییر در جنسیت می باشند، چرا که جنسیتی را که در جسم خود حس کنند با روانشان تطابق ندارد. این اشخاص از وقتی که متوجه حسشان می شوند خود را می شناسند و به این نتیجه می رسند که به جنس دیگری تعلق دارند و در جسم اشتباه متولد شده‌ اند.
  • دوجنسی: در این گروه از اختلالات جنسی که به ابهام هویت جنسی نیز معروف می باشد، با اشخاصی روبرو هستیم که مادرزاد آلت تناسلی میانه دارند.

روش های مختلف دریافت مجوز جراحی

تنها مرجع ذیصلاح جهت دریافت مجوز جراحی، دادگاه می باشد که از دو طریق قابل انجام است:

روش اول:

  • مراجعه به روانپزشک معتبر و شناخته شده
  • گذراندن دوران روان‌ درمانی
  • اخذ تاییدیه مبتنی بر ترنس بودن از سوی روانپزشک
  • انجام آزمایشات تشخیص سطح هورمون و کاریوتایپ جهت اطمینان از اینکه فرد دچار اختلالات هورمونی یا کروموزومی نیست
  • مراجعه به دادگاه و ارائه دادخواست تغییر جنسیت و تغییر نام در شناسنامه
  • ارجاع فرد تراجنسی از دادگاه به پزشکی قانونی جهت دریافت تاییدیه مدارک پزشکی
  • دریافت تاییدیه پزشکی قانونی و ارجاع به قاضی
  • دریافت حکم قاضی مبتنی بر مجوز تغییر جنسیت و تغییر نام در شناسنامه
روش های مختلف دریافت مجوز جراحی

روش دوم:

  • مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه دادخواست تغییر جنسیت و تغییر نام در شناسنامه
  • ارجاع شخص ترنس به پزشکی قانونی
  • معرفی یک روان پزشک معتبر از سوی پزشکی قانونی و گذراندن مراحل روان درمانی
  • انجام آزمایشات تشخیص سطح هورمون و کاریوتایپ جهت اطمینان حاصل شدن از اینکه فرد دچار اختلالات هورمونی یا کروموزومی نیست
  • دریافت تاییدیه از سوی روانپزشک و ارجاع به پزشکی قانونی
  • دریافت تاییدیه از سوی پزشکی قانونی و ارجاع به قاضی
  • دریافت حکم قاضی مبتنی بر جواز تغییر جنسیت و تغییر نام در شناسنامه

عواقب انجام دادن یا انجام ندادن عمل تغییر جنسیت

  • افراد مبتلا به این گروه از اختلالات جنسی اگر از ترس واکنش دیگران اقدام به درمان نکنند، عوارض و آسیب های بسیار زیادی را به خود و دیگران وارد می کنند. چرا که پروسه تکامل هویت جنسی یا همان درک درست از زن یا مرد بودن در آنان به طور کامل و درست صورت نگرفته است و رشد کردن به عنوان جنسی که در حقیقت به آنها تعلق ندارد، جدای از لطمه به هویت جنسی، الباقی زندگی آنان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
  • در مورد عوارض انجام این عمل نیز می توان گفت این جراحی نیز مانند هر عمل دیگری به غیر از مسائل روان شناختی پیچیده ای مانند رویارویی فرد با هویت متفاوتی با آنچه تاکنون بوده است، عوارض جسمانی پس از عمل هم گریبانگیر این افراد خواهد بود. عوارض باید قبل از اقدام به جراحی به صورت دقیق و کامل مورد بررسی قرار گیرند و افراد با پذیرش عواقب قطعی و احتمالی اقدام به عمل جراحی کنند.
  • البته نکته مهم دیگر این است که متقاضیان تغییر جنسیت در ایران باید آگاه باشند، این احتمال وجود دارد پس از عمل تغییر جنسیت به رضایت کامل از خود و جنسیت جدید خود نرسند. چرا که ممکن است پس از عمل در یابند به آنچه که خواسته اند یا فکر کرده‌اند تبدیل نشده اند. تمامی افراد مبتلا باید بدانند در نهایت با یک زن و مرد عادی تفاوت های بسیاری دارند و با داشتن این آگاهی از میزان رضایتمندی خود نسبت به این عمل اقدام کنند.
عواقب انجام دادن یا انجام ندادن عمل تغییر جنسیت

اثرات تغییر جنسیت بر ازدواج

  • اگر پس از عقد رابطه جنسی شکل نگرفته باشد، به دلیل همجنس بودن هر یک از طرفین ازدواج باطل است و مهریه به زن تعلق نمی گیرد. اما اگر رابطه جنسی انجام شده باشد، باز هم به علت هم جنس شدن طرفین ازدواج باطل است، اما شوهر باید به زن خود که تغییر جنسیت داده است مهریه پرداخت کند.
  • اگر هر دو زوج تغییر جنسیت دهند، بهتر است به دلیل توافقات و تکالیف ضمن عقد، عقد نکاح به طور مجدد انجام شود. همچنین آنها می‌ توانند از یکدیگر طلاق بگیرند و با فرد دیگری ازدواج کنند.
  • در تمامی موارد ذکر شده به زنی که تغییر جنسیت داده است، به هیچ وجه نفقه تعلق نمی گیرد.

اثرات تغییر جنسیت بر حضانت فرزند

  • اگر پدری تغییر جنسیت دهد: در صورت آسیب بر فرزند و لطمه بر حضانت فرزند، ولایت پدر از او سلب می شود. اما حضانت او همچنان پابرجا است در غیر این صورت پدر حتی با تغییر جنسیت نیز به عنوان ولی کودک است و تا آخر عمر حتی با وجود زن بودن، نقش پدر و ولی کودک را خواهد داشت.
  • این تغییر پدر به زن نمی تواند مانع پرداخت نفقه به فرزندان شود. در صورت سلب ولایت از پدر ولایت به مادر واگذار نمی شود ولایت این کودکان معمولاً به جد پدری واگذار می شود و در صورت نبود آن ها بر عهده حاکم شهر است. بهترین وکیل حضانت فرزند در تهران می تواند راهنمایی های لازم را در اختیار متقاضیان قرار دهد و از سردرگمی موکلین جلوگیری کند.
  • اگر مادری تغییر جنسیت دهد: ولی کودک نخواهد شد و تا آخر عمر نقش مادر را خواهد داشت. از سوی دیگر حضانت فرزند تا هفت سالگی با مادر است و حتی اگر در این 7 سال مادر تغییر جنسیت دهد همچنان حضانت فرزند با اوست. در صورت ازدواج مجدد حضانت فرزند از او سلب می شود و به پدر یا جد پدری واگذار می گردد.

کلام آخر

با تشکر از تمامی شما عزیزان که تا پایان مقاله همراه ما بودید. در مقاله تغییر جنسیت در ایران شما را با شرایط و مقررات پیچیده ای که در خصوص تغییر جنسیت وجود دارد، آشنا کردیم و اطلاعات مفیدی درباره اینکه چگونه می توان اقدامات لازم را در این زمینه انجام داد، در اختیارتان قرار دادیم. خواهشمندم نظرات و پیشنهادات خود را با در میان بگذارید.

5/5 - (1 امتیاز)

مینا کریمی

مینا کریمی طراح و پشتیبان سایت با 2 سال سابقه فعالیت در حوزه محتوا نویسی و بازنویسی متون حقوقی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

18 − هجده =

دکمه بازگشت به بالا