پرداخت هزینه دادرسی به عهده چه کسی است؟ ⚖️ نحوه تعیین هزینه دادرسی
هر روزه شاهد این هستیم که تعداد زیادی از دعاوی حقوقی و کیفری در محاکم قضایی در شهرها و استان‌ها اقامه می‌گردد و مقامات قضایی مسئول رسیدگی به آنها هستند. دادگاه برای اینکه به پرونده‌های قضایی رسیدگی کند هزینه‌ای را دریافت می‌کند که در اصطلاح حقوقی آن را هزینه دادرسی می‌نامند. در واقع می‌توان گفت هر فردی که قصد اقامه دعاوی حقوقی و کیفری را داشته باشد می‌بایست پیش از آن هزینه دادرسی را به طور کامل پرداخت کرده و در اختیار مراجع قضایی قرار دهد. در صورت عدم پرداخت هزینه دادرسی به شکایت و یا دادخواست فرد رسیدگی نخواهد شد. در این مقاله از سایت برترین وکیل در تلاش هستیم تا شما را با هزینه دادرسی آشنا کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که پرداخت هزینه دادرسی به عهده چه کسی است؟ پس تا انتهای مطلب در کنار ما باشید.
هزینه دادرسی مهریه به عهده کیست؟
در این قسمت تلاش داریم به این سوال پاسخ دهیم که پرداخت هزینه دادرسی به عهده چه کسی است؟ در ابتدا لازم است این مسئله را بیان کنیم که برای طرح دعوا در محاکم قضایی می‌بایست هزینه‌ای را در اختیار مراجع قانونی قرار دهید تا به پرونده‌های قضایی شما رسیدگی شود که در اصطلاح آن را هزینه دادرسی می‌نامند. در نظر داشته باشید که هزینه فوق در ابتدای طرح دعوی در محاکم قضایی از فرد دریافت خواهد شد و در اصطلاحات حقوقی آن را هزینه دادرسی برای رسیدگی به پرونده‌های قضایی می‌نامند.
اگر قصد دارید دعوایی مبنی بر مطالبه مهریه در محاکم قضایی اقامه نمایید باید این نکته را در نظر بگیرید که همواره باید هزینه دادرسی در خصوص آن را نیز پرداخت کنید و دعاوی مهریه نیز از این قاعده مستثنا نمی‌باشد. به طور معمول هزینه دادرسی از شخصی دریافت می‌شود که دعوی را در محاکم قضایی اقامه نموده است؛ یعنی اگر مطالبه مهریه از سوی زن انجام شده باشد خود او می‌بایست هزینه‌های مربوط به دادرسی را که توسط محاکم قضایی مشخص می‌شود به طور کامل پرداخت نماید تا رسیدگی به پرونده آغاز شود.
در صورتی که زن مهریه خود را به طور کامل از مرد مطالبه نموده باشد می‌بایست برای پرداخت هزینه دادرسی اقدامات لازم را به انجام برساند در این صورت است که دادگاه مرد را ملزم به پرداخت مهریه و حقوق مالی زن می‌کند. اگر مرد هیچگونه اقدامی برای پرداخت حقوق مالی زن نکند دادگاه اقدام به توقیف اموال او می‌نماید تا از این راه بتواند مطالبات زن را به طور کامل وصول نموده و در اختیار او قرار دهد؛ اما در شرایطی ممکن است زن از ادامه دعوی منصرف شده و یا مهریه را ببخشد.
بنابراین ممکن است زن به هر دلیلی از ادامه طرح دعوی در محاکم قضایی برای وصول مطالبات خود درباره مهریه منصرف شده و یا اینکه مهریه خود را به مرد ببخشد در چنین شرایطی هزینه دادرسی از وی دریافت نخواهد شد؛ اما در صورتی ممکن است زن مهریه خود را نبخشد و از مطالبه مهریه نیز منصرف نشود در این صورت است که او باید هزینه دادرسی بعد از صدور حکم را بر اساس میزان مهریه خود پرداخت نماید؛ اما به هر حال زن می‌تواند هزینه‌های مربوط به اداره ثبت را از مرد مطالبه کند.
در شرایطی ممکن است زن برای پیگیری پرونده‌های مهریه خود از یک وکیل توانا و مجرب استفاده کرده باشد در چنین شرایطی او می‌تواند هزینه‌های مربوط به حق الوکاله را نیز از مرد به طور کامل دریافت نماید. این موضوع در خصوص هزینه‌های مربوط به دادرسی نیز صادق می‌باشد؛ یعنی زن در شرایطی می‌تواند هزینه‌های مربوط به دادرسی در پرونده‌های مطالبه مهریه را نیز از مرد درخواست نموده و آن را دریافت نماید. دقت داشته باشید که هزینه‌های مربوط به دادرسی بر اساس مقدار مهریه زن مشخص می‌شود.
پرداخت هزینه دادرسی در پرونده‌های ملکی به عهده چه کسی است؟
در قسمت‌های قبل به این نکته اشاره داشتیم که پرداخت هزینه‌های مربوط به دادرسی یکی از ملزومات برای رسیدگی به پرونده‌های ملکی در محاکم قضایی به شمار می‌رود بنابراین در جواب این سوال که پرداخت هزینه دادرسی بر عهده چه کسی است؟ باید اشاره داشته باشیم که اگر هزینه دادرسی توسط خواهان یا شاکی پرداخت نگردد به هیچ عنوان به پرونده‌های قضایی در خصوص دعاوی ملکی رسیدگی نخواهد شد. همچنین باید اشاره داشته باشیم که بخش قابل توجهی از پرونده‌های مفتوحه در دادگاه به دعاوی ملکی اختصاص دارد.
باید به این مسئله توجه داشته باشید که رسیدگی به پرونده‌های ملکی به هیچ عنوان رایگان نیست و اموال شما باید ابتدا هزینه‌های مربوط به دادرسی را پرداخت نموده تا به درخواست شما در این باره رسیدگی شود. قانون آیین دادرسی مدنی به این نکته اشاره دارد که اگر هزینه دادرسی برای دادخواستی پرداخت نشود به هیچ عنوان به آن رسیدگی نخواهد شد. باید اشاره داشته باشیم که در دعاوی ملکی نیز هزینه‌های دادرسی بر عهده شخصی است که در محاکم قضایی طرح دعوی نموده و پرونده را به جریان انداخته است.
ممکن است فرد در خصوص دعاوی ملکی از روش‌های کیفری یا حقوقی وارد عمل شده باشد بنابراین هزینه بر عهده شخصی است که دادخواست را تنظیم نموده و یا شکایت نامه را تقدیم مقامات مسئول کرده است؛ اما فرد شاکی و یا خواهان می‌تواند در لیست خواسته‌های خود پرداخت هزینه‌های مربوط به دادرسی را از فرد متهم مطالبه نماید. در صورتی که این خواسته در دادخواست و یا شکایتنامه قید شود تمامی هزینه‌هایی که خواهان پرداخت کرده به همراه خسارات از فرد شکست خورده در پرونده اخذ می‌گردد.
در بالای این موضوع را بررسی کردیم که پرداخت هزینه دادرسی در پرونده‌های ملکی به عهده چه کسی است؟ بنابراین باید بگوییم که دادگاه دادخواست یا شکواییه شما را به دقت مورد بررسی قرار می‌دهد همچنین به خواسته‌های پرداخت هزینه دادرسی نیز رسیدگی می‌کند. در صورتی که خواهان یا شاکی در پرونده‌های ملکی به پیروزی برسد دادگاه موظف است بر اساس خواسته‌های او هزینه‌های مربوط به دادرسی را به طور کامل از افراد شکست خورده یعنی خوانده و متشاکی دریافت نماید.
نحوه تعیین هزینه دادرسی چگونه است؟
در قسمت‌های قبل به این موضوع پاسخ دادیم که پرداخت هزینه دادرسی به عهده چه کسی است؟ و اکنون سعی داریم این مسئله را مورد بررسی قرار دهیم که هزینه دادرسی چگونه تعیین می‌شود؟ باید دقت داشته باشیم که در برخی از موارد این قانون است که مقدار هزینه دادرسی را مشخص کرده و بر اساس ارزش پرونده آن را به طور دقیق اعلام نموده است. برای مثال اگر دعاوی مطرح شده در خصوص مطالبه مهریه باشد قانون اعلام می‌دارد که هزینه دادرسی بر اساس مقدار مهریه زن تعیین شود.
بدیهی است که اگر مهریه تعیین شده برای زن بیشتر باشد لازم است تا او هزینه دادرسی بیشتری را در اختیار مقامات قضایی برای رسیدگی به پرونده قرار دهد. به عنوان مثال می‌توانیم بگوییم که اگر مهریه زنی ۱۴ سکه باشد می‌بایست هزینه دادرسی کمتری را در مقایسه با زنی پرداخت کند که مهریه او ۱۵۰۰ سکه می‌باشد. باید بگوییم که مقدار هزینه دادرسی بر اساس درصد مشخصی تعیین می‌گردد؛ بنابراین طبیعی است که این درصد برای مهریه‌های سنگین بیشتر از زمانی می‌شود که مهریه زن کمتر باشد.
همچنین باید اشاره داشته باشیم که در دعاوی ملکی نیز ارزش ملک مسکونی یا تجاری و یا زمین زراعی می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در هزینه دادرسی داشته باشد؛ بنابراین شما به عنوان خواهان یا شاکی در پرونده‌های ملکی لازم است در صورتی که ملک ارزش بالایی دارد هزینه بیشتری را برای دادرسی آن پرداخت نمایید. در پاسخ به این سوال که پرداخت هزینه دادرسی به عهده چه شخصی است باید بگوییم که منطقه‌ای که ملک در آن واقع شده است بر روی ارزش ملک اثر گذاشته و همین مسئله هزینه دادرسی را افزایش می‌دهد.
قانون درصد مشخصی را برای هزینه دادرسی در پرونده‌های ملکی مشخص کرده است که باید این درصد مشخص از هزینه کل ملک محاسبه شده و به عنوان هزینه دادرسی از فرد شاکی و یا خواهان دریافت شود. برای مثال در برخی از مناطق خاص بر اساس ارزش ملک می‌توان گفت که هزینه دادرسی دو و نیم درصد از هزینه کل می‌باشد. بدیهی است که اگر ارزش ملک مذکور بیشتر باشد میزان درصدی که باید به عنوان هزینه دادرسی در اختیار مقامات مسئول قرار بگیرد بیشتر خواهد شد.
برای تماس با بهترین وکیل تهران کلیک کنید!
اعسار در پرداخت هزینه دادرسی
در قسمت‌های قبل به این موضوع اشاره داشتیم که اگر هزینه دادرسی پرداخت نشود به هیچ عنوان به پرونده‌های قضایی توسط مراجع قانونی رسیدگی نخواهد شد. حال سعی داریم این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم که اگر فرد نتواند از نظر مالی هزینه‌های مربوط به دادرسی را پرداخت کند چه خواهد شد؟ افراد برای اینکه بتوانند حقوق از دست رفته خود را مجدداً به دست آورده و عدالت را در سطح جامعه حکمفرما کنند نیاز است تا خواسته‌های حقوقی و کیفری خود را در محاکم قضایی دنبال نمایند.
در این مسیر لازم است همواره هزینه‌های مربوط به دادرسی در پرونده‌های حقوقی و کیفری پرداخت شده تا پرونده به جریان افتاده و دادگاه به آن رسیدگی نماید. در غیر این صورت یعنی در شرایطی که فرد هزینه‌های دادرسی را پرداخت نکند به شکایت او رسیدگی نمی‌شود و او نمی‌تواند به نتیجه‌های ایده‌آل خود در محاکم قضایی دست پیدا کند. حال این سوال مطرح می‌شود که اگر فرد به دلیل شرایط بد اقتصادی و عدم توانمندی مالی نتواند هزینه‌های دادرسی را پرداخت کند تکلیف او چه خواهد شد؟
اگر فرد به هر دلیلی توانمندی مالی لازم برای پرداخت هزینه‌های دادرسی را نداشته باشد می‌تواند درخواست اعسار تنظیم نموده و آن را در اختیار مقامات مسئول قرار دهد. در واقع فرد با تنظیم اعسار در پرداخت هزینه دادرسی این موضوع را به اطلاع مراجع قانونی می‌رساند که او توانایی مالی لازم برای پرداخت هزینه‌های مربوط را در اختیار ندارد. در واقع شخص می‌تواند درخواست اعسار در پرداخت هزینه را به صورت همزمان در کنار درخواست خود برای طرح دعوی به دادگاه ارائه نماید.
اشاره داشتیم که فرد می‌تواند درخواست اعسار خود را به صورت همزمان در درخواست طرح دعوی ارائه نماید و یا اینکه می‌تواند آن را به صورت یک درخواست جداگانه در اختیار محاکم قضایی قرار دهد تا به این موضوع رسیدگی شود. دادگاه در چنین شرایطی به درخواست اعسار فرد رسیدگی می‌کند تا در نهایت حکم به معافیت فرد از هزینه دادرسی به صورت موقت یا دائم بدهد؛ یعنی دادگاه سعی می‌کند ابتدا شرایط فرد را در نظر گرفته و توانمندی مالی او را به دقت مورد بررسی قرار دهد تا حکم عادلانه‌ای صادر کند.
اثبات اعسار در پرداخت هزینه دادرسی
بنابراین در پاسخ به این پرسش که پرداخت هزینه دادرسی به عهده کیست باید بگوییم که دادگاه سعی می‌کند ابتدا توانایی مالی شخص را مورد بررسی قرار داده و سپس برای او حکم نهایی را صادر کند. در واقع فرد برای اثبات اعسار خود در محاکم قضایی لازم است از شهود کمک دریافت کند و خواسته‌های خود را با استفاده از شهادت این افراد به اثبات برساند. در چنین شرایطی فرد باید استشهادیه محلی از دو مرد عاقل و بالغ تهیه نماید و آنها گواهی بدهند که فرد احضار دهنده توانایی مالی پرداخت هزینه دادرسی را ندارد.
می‌دانیم که استشهادیه محلی یک سند حقوقی به شمار می‌رود که در آن تعدادی از شهود بر یک موضوع گواهی می‌دهند. در چنین شرایطی لازم است دو مرد واجد الشرایط عدم توانایی فرد شاکی یا خواهان را برای پرداخت هزینه‌های دادرسی گواهی دهند. البته دقت داشته باشید که در برخی از موارد دادگاه از شهود می‌خواهد که در جلسات دادگاه حضور پیدا کرده و به صورت شفاهی نیز به سوالات قاضی درباره عدم توانایی مالی فرد شاکی یا خواهان و در نتیجه احضار او گواهی دهد.
حالا که درباره این پرسش که پرداخت هزینه دادرسی به عهده چه کسی است توضیحات کاملی را ارائه دادیم لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که در شهادتنامه باید مشخصات کامل فرد خواهان قید شود. این مشخصات می‌تواند شامل مشخصات هویتی و همچنین آدرس فرد باشد. علاوه بر این شهود باید این نکته را مشخص کنند که از چه منبعی درباره عدم توانایی فرد و اعسار او اطلاعات به دست آورده‌اند. همچنین در این شهادتنامه لازم است مبلغ مورد نظر برای هزینه‌های دادرسی به طور کامل ذکر گردد.
در برخی از شرایط نیز ممکن است فرد دسترسی به اموال خود نداشته و به همین دلیل نتواند هزینه‌های دادرسی را پرداخت نماید. برای مثال ممکن است فرد ملک با ارزشی داشته باشد که دعوایی در خصوص آن در محاکم قضایی در جریان است و یا اینکه ملک مورد نظر به فروش نمی‌رسد تا فرد بتواند با استفاده از آن هزینه‌های دادرسی را پرداخت نماید. در چنین شرایطی قاضی پرونده حکم معافیت موقت از پرداخت هزینه‌های دادرسی را برای فرد صادر می‌کند تا پس از فروش ملک هزینه‌ها دریافت شود.
هزینه دادرسی دعاوی کیفری به عهده چه کسی است؟
اکنون سعی داریم این نکته را مورد بررسی قرار دهیم که اگر دعاوی کیفری در جریان باشد پرداخت هزینه دادرسی به عهده چه کسی است؟ قانون اشاره دارد که هزینه‌های دادرسی در دعاوی کیفری می‌بایست از فردی که دعوی را اقامه نموده دریافت شود. می‌دانیم فردی که دعوای کیفری را اقام نموده را شاکی می‌نامند یعنی هزینه‌های دادرسی باید بر اساس قانون از شاکی دریافت و مطالبه شود. می‌دانیم که در دعاوی کیفری با وقوع جرم روبرو هستیم بنابراین به دلیل عدم پرداخت هزینه دادرسی نمی‌توان رسیدگی به آن را متوقف نمود.
اگر فرد شاکی توانایی مالی لازم برای اقامه دعوی را در اختیار نداشته باشد بسته به صلاحدید دادستان و یا قاضی از پرداخت هزینه‌های مربوطه معاف خواهد شد و اظهار او به اثبات می‌رسد و پرونده به جریان می‌افتد؛ اما باید توجه داشته باشید که قانون شرایط خاصی را برای معافیت از پرداخت هزینه‌های دادرسی مشخص می‌کند. برای مثال دادستان پرونده‌های کیفری می‌تواند دریافت هزینه‌های دادرسی را تا پایان صدور حکم به تعویق انداخته و به نوعی معافیت موقت برای پرداخت هزینه‌ها صادر کند.
بنابراین در پاسخ به این سوال که در دعاوی کیفری پرداخت هزینه دادرسی به عهده کیست؟ باید بگوییم که در شرایطی ممکن است فرد پس از صدور حکم توانایی مالی لازم برای پرداخت هزینه‌های دادرسی را در اختیار داشته باشد که در این صورت ملزم به پرداخت خواهد شد. برای مثال ممکن است اموال شخص توسط دیگری به سرقت رسیده و او در حال حاضر توانایی مالی لازم برای پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد در این صورت است که پس از دستگیری سارق و جبران خسارت او می‌تواند هزینه‌های دادرسی را در اختیار محاکم قضایی قرار دهد.
در برخی از موارد نیز ممکن است اموال سارق به طور کامل توسط مقامات مسئول توقیف شود در این صورت است که ابتدا هزینه‌های دادرسی از اموال توقیف شده پرداخت شده و سپس به پرونده رسیدگی می‌شود. البته قانون این حق را به شاکی داده است که در دعاوی کیفری نیز در برخی از شرایط خاص درخواست اعسار خود را تقدیم دادگاه کند. در صورتی که اظهار فرد به اثبات برسد او از پرداخت هزینه‌های دادرسی به طور کامل معاف خواهد شد و یا اینکه معافیت موقت برای او توسط قاضی پرونده در نظر گرفته می‌شود.
لزوم مراجعه به وکیل برای پیگیری پرونده‌های حقوقی و کیفری
برای اینکه بتوانید حقوق از دست رفته خود را در محاکم قضایی جبران نموده و در جهت آنها گام بلندی را بردارید لازم است به سراغ یک وکیل توانا و مجرب بروید تا با تکیه بر دانش حقوقی و تجربیات او بتوانید خواسته‌های حقوقی خود را محقق نمایید. وکیل آگاهی کاملی در خصوص قوانین و مقررات و نیز جزئیات مربوط به آن دارد و می‌تواند بهترین راهکار برای رسیدن به خواسته‌های حقوقی شما را پیش رویتان قرار دهد. در واقع با استفاده از وکیل می‌توانید در مدت زمان کمتری اهداف خود را محقق نمایید.
اشاره داشتیم که پرداخت هزینه‌های مربوط به دادرسی یکی از ملزومات برای رسیدگی به پرونده‌های حقوقی و کیفری به شمار می‌رود اما اگر توانایی مالی لازم برای پرداخت هزینه‌های دادرسی را در اختیار ندارید می‌توانید از وکیل خود بخواهید که به دادگاه درخواست اعسار بدهد. همچنین اگر دعوایی علیه شما در محاکم قضایی اقامه شده است بهترین کار این می‌باشد که به جای تصمیمات عجولانه و اقدامات شتاب زده از یک وکیل توانا و متعهد کمک گرفته و خواسته‌های حقوقی خود را با استفاده از توانمندی‌های او محقق کنید.
کلام آخر
از اینکه تا پایان مقاله در کنار ما بودید و با صبر و حوصله ما را دنبال نمودید تا به این شکل نیازهای حقوقی شما برطرف شده و به سوالات خود پاسخ دهید از شما تشکر و قدردانی می‌کنیم. در این مقاله تلاش کردیم به این سوال پاسخ دهیم که پرداخت هزینه دادرسی به عهده چه کسی است؟ در این مطلب تلاش کردیم تا هزینه‌های دادرسی در پرونده‌های مربوط به مطالبه مهریه را بررسی نموده و پس از آن نیز به سراغ پرونده‌های ملکی رفتیم و پرداخت هزینه دادرسی در آنها را به صورت مجزا بررسی نمودیم. اکنون از شما می‌خواهیم که اگر نظر یا تجربه‌ای درباره مطالب ذکر شده دارید آن را در قسمت دیدگاه با مخاطبان سایت برترین وکیل به اشتراک بگذارید.
