آیا به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر میتوان اعتراض کرد؟⚖️【سال1403】

یکی از مراجع قضایی مهم که در مرکز هر استان تاسیس شده و به آرایی که قابلیت تجدیدنظرخواهی دارند رسیدگی می کند، دادگاه تجدیدنظر است. گاهی مواقع پیش می آید که قضات نیز در صدور رای دچار اشتباه می شوند و رایی صادر می کنند که صحت ندارد، خوشبختانه در قانون امکان اعتراض برای فردی که رای علیه او است وجود دارد. لذا در صورت اعتراض به رای دادگاه، پرونده برای بررسی های بیشتر به دادگاه تجدید نظر ارجاع داده می شود تا بررسی های نهایی انجام گیرد. در اینجا برای بسیاری از افراد این سوال پیش می آید که آیا به رای قطعی دادگاه تجدید نظر میتوان اعتراض کرد؟ برای اطلاعات بیشتر در مجله حقوقی برترین وکیل همراه ما باشید.

حکم قطعی چیست؟

به طور کلی احکام و آرایی که از دادگاه ها صادر می شوند دارای دو تقسیم بندی قطعی و غیر قطعی هستند. احکام غیرقطعی امکان اعتراض و تجدیدنظرخواهی دارند اما احکام قطعی لازم الاجرا می باشند.

در اصطلاح حقوقی به احکامی که از روش های عادی به هیچ وجه امکان تجدید نظر نداشته باشند، حکم قطعی می گویند. رای قطعی صادر شده برخلاف آرای دیگر امکان اعتراض و شکایت از روش های عادی را ندارد. به عنوان مثال زمانی که در دادگاه رایی صادر می شود شما به راحتی می توانید به کمک وکیل به رای اعتراض زده و پرونده را مجدد بررسی نمایید. اما در آرای قطعی به هیچ وجه نمی توان از طریق روش های واخواهی و تجدیدنظرخواهی به رای اعتراض وارد کرد.

به طور کلی آرای صادر شده در دو صورت می توانند قطعیت داشته باشند، اول آن که آرای دادگاه عمومی یا دادگاه انقلاب برای دعاوی مالی کمتر از 3 میلیون ریال صادر شده باشد که در این حکم قطعی به حساب می آید. مورد دوم هم زمانی اتفاق می افتد که رای در ابتدا قطعی نبوده باشد اما مهلت اعتراض محکوم علیه به آن گذشته باشد و حکم قطعیت پیدا کند.

بیشتر بخوانید: ۱۰ تا از بهترین وکیل تهران را بشناسید!

آیا به رای قطعی دادگاه تجدید نظر می توان اعتراض کرد؟

شاید برای بسیاری از افراد این سوال پیش بیاید که بعد از حکم قطعی تجدیدنظر چه باید کرد؟ در ابتدا بهتر است توضیحی کوتاه در خصوص دادگاه تجدید نظر داشته باشیم. همانطور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، دادگاه تجدید نظر در مرکز هر استانی تاسیس می شود و هدف آن رسیدگی به اعتراض نسبت به ارای صادر شده از سوی دادگاه های بدوی (نخستین) است. دادگاه تجدیدنظر نسبت به دادگاه نخستین که رای در ابتدا در آن صادر شده یک درجه بالاتر است.

با توجه به اینکه آرای قطعی صادر شده از دادگاه تجدید نظر قابلیت اجرایی دارند ممکن است این سوال برای شما مطرح شود که آیا می توان به رای قطعی دادگاه تجدید نظر اعتراض کرد؟ در پاسخ باید گفت که بله می توان و خوشبختانه قانونگذار برای افراد این امکان را فراهم نموده است اما مطمئنا همچون اعتراض به رای دادگاه نخستین نخواهد بود و شرایط خاص و پیچیده خود را دارد. که در ادامه این مطلب به توضیح هر کدام از روش های اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدید نظر می پردازیم.

4 روش اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدید نظر

زمانی که حکمی در دادگاه تجدیدنظر، قطعی اعلام شود به معنی لازم الاجرا بودن آن است و در واقع شکستن حکم قطعی امکان پذیر نیست، اما با توجه به اینکه احتمال اشتباه از نظر شرعی و قانونی حتی پس از بررسی دوباره پرونده در دادگاه تجدیدنظر وجود دارد، قانونگذار این شرایط را فراهم کرده تا محکوم علیه از حق خود دفاع نموده و عدالت اجرا شود.

روش های اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر عبارتند از:

• واخواهی

در شرایطی که رای قطعی دادگاه تجدید نظر در غیاب فردی صادر گردد، محکوم علیه غیابی می تواند به رای قطعی دادگاه تجدید نظر اعتراض وارد نماید. در این صورت دادگاه وظیفه دارد مجدد به پرونده رسیدگی نماید و در صورت بروز خطا و اشتباه، رای صادر شده را تغییر دهد. دادگاه به واخواهی به صورت عدولی رسیدگی می کند و دادگاه می تواند از رای پیشین خود برگردد.

واخواهی یکی از روش ها برای اعتراض به رای تجدید نظر است. طبق ماده 398 قانون آیین دادرسی مدنی مهلت فرجام خواهی برای افراد داخل ایران 20 روز و برای ایرانیان مقیم خارج کشور 2 ماه در نظر گرفته شده است.

طبق ماده 364 قانون آیین دادرسی مدنی زمانی که دادگاه تجدید نظر رایی مبنی بر محکومیت خوانده صادر کند و در زمان مراحل دادرسی پرونده خوانده یا وکیل وی حاضر نباشند و نتوانند لایحه دفاعیه و اعتراضیه ای وارد کنند، رای قطعی دادگاه تجدید نظر برای آن ها قابل اعتراض است و خوانده یا وکیل او می تواند در مدت 20 روز از زمان صدور رای به آن اعتراض وارد کند.

• اعتراض شخص ثالث

طبق قانون کشور، شخص ثالث که خواهان و خوانده پرونده نبوده است امکان اعتراض به تمامی آرای قطعی و غیرقطعی که موجب ضرر و خسارت به وی می شوند را دارد.

طبق ماده 417 قانون آیین دادرسی مدنی شخص ثالث می تواند با آرایی که از دادگاه های عمومی و دادگاه انقلاب صادر می شود به کمک بهترین وکیل دادگاه انقلاب اعتراض کند. همچنین مطابق ماده 422 قانون آیین دادرسی مدنی، شخص ثالث این امکان را دارد تا قبل از اجرای حکم اعتراض خود را ثبت کند لذا پس از اجرای آن فقط در مواقعی حق اعتراض به حکم قطعی دادگاه تجدید نظر را دارد که بتواند اثبات کند منشأ اعتراض او از نظر قانون از بین نرفته باشد.

• اعاده دادرسی

یکی از روش های دیگر برای تغییر رای قطعی دادگاه تجدید نظر، اعاده دادرسی است، دادگاه تجدید نظر در صورت بروز خطا و اشتباه در بررسی پرونده، می تواند رای قطعی خود را تغییر دهد. مطابق ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی، در شرایطی که حکم دو دادگاه در یک موضوع مشترک با هم تضاد داشته باشد می توان اعاده دادرسی نمود و دادگاه تجدید نظر وظیفه رسیدگی به آن را دارد.برای انجام مراحل اعاده دادرسی توصیه می کنیم به بهترین وکیل اعاده دادرسی در تهران مراجعه کنید تا راهنمایی های بیشتر را به شما ارائه دهند.

اعاده دادرسی در مورد احکام قطعی زمانی امکان پذیر است که:

• حکمی که در دادگاه صادر شده، مورد درخواست خواهان پرونده نبوده باشد.
• رای صادر شده در دادگاه بیشتر از خواسته خواهان بوده باشد.
• تضاد در مفاد یک حکم وجود داشته باشد.
• وجود تعارض در حکم صادر شده با یک حکم دیگر که در همان دعوا و در میان طرفین همان دعوا صادر شده است و عدم وجود دلیل قانونی برای تعارض این حکم.
• استفاده از حیله و تقلب یک طرف دعوا برای پیروزی در دادگاه
• اثبات جعلی بودن اسنادی که در حکم قطعی دادگاه تجدید نظر تاثیر داشته است.

• فرجام خواهی

چهارمین روش که در این مقاله برای اعتراض با رای قطعی دادگاه تجدید نظر توضیح می دهیم، فرجام خواهی است. طبق ماده 368 قانون آیین دادرسی مدنی در صورتی که برای دعاوی اصل نکاح، طلاق و حجر رای قطعی از سوی دادگاه تجدید نظر صادر شود، در دیوان عالی کشور امکان فرجام خواهی آن وجود دارد. برای این کار می توانید از بهترین وکیل دیوان عالی کشور کمک بگیرید.

فرجام خواهی به معنی تشخیص انطباق یا عدم انطباق رای مورد درخواست فرجامی با موازین قانونی و شرعی است. بنابراین این روش از اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدید نظر در واقع روش شکایت اصلاحی نیست. فرجام با واخواهی، اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث متفاوت است و در مرجعی که رای مورد شکایت صادر شده مطرح نمی شود تا در مواقعی که نیاز است از رای خود عدول کنند.

هزینه وکیل برای اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدید نظر

هزینه اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر در صورتی که اعسار فرد در محکمه پذیرفته شود نیازی به پرداخت ندارد. اما به صورت کلی باید گفت که این هزینه در دعاوی مالی حقوقی و در مرحله فرجام خواهی، اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث در مقایسه با رای دادگاه تجدیدنظر 5\5 درصد ارزش محکوم به می باشد.

همانطور که اکثر ما می دانیم، رسیدگی به پرونده های حقوقی و کیفری در مراجع قضایی رایگان نمی باشد و دولت برای تامین هزینه های خود اقدام به دریافت هزینه های دادرسی، ثبت شکوائیه و … از خواهان و خوانده می نماید. نکته ای که در این میان وجود این است که در صورت موفقیت در دادگاه و صدور رای به نفع شما، این هزینه ها قابل اخذ از طرف شاکی پرونده است. اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر نیز هزینه هایی دارد که این هزینه به دستمزد وکیل اضافه می شود.

تعرفه وکلا متفاوت است و همچنین نوع پرونده و میزان سختی آن در هزینه وکیل تاثیر می گذارد لذا نمی توان مقدار مشخصی را تعیین نمود. برای دریافت اطلاعات دقیق از هزینه وکیل می توانید در جلسات مشاوره و توضیح نوع پرونده، میزان دقیق مبلغ وکیل را بدانید.

کلام آخر

سپاس گزارم که تا انتهای مطلب همراه ما بودید. سوال بسیاری از افراد محکوم در دادگاه این است که آیا به رای قطعی دادگاه تجدید نظر میتوان اعتراض کرد؟ برای پاسخ به پرسش مهم آنان تلاش کردیم تا اطلاعات جامع و کاربردی در خصوص اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدید نظر را ارائه دهیم. در ادامه به طور کامل به روش های مهم اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدید نظر پرداختیم. شما عزیزان می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اعتراض به رای دادگاه و مسائل مرتبط با آن به مجله حقوقی برترین وکیل مراجعه کنید.