آیا حبس تعزیری زندان دارد؟ ⚖️ بررسی کامل از منظر قانون
یکی از مهمترین مجازاتهایی که در قانون مجازات اسلامی برای تنبیه مجرمین تعیین شده است حبس تعزیری میباشد. یکی از مهمترین مجازاتهای تعزیری که توسط قانونگذار تعیین گردیده است حبس تعزیری میباشد که مقدار آن در شرع مقدس اسلام مشخص نشده و خود قانونگذار و حکومت در تعیین آن نقش دارد. در واقع میتوان چنین گفت که حبس تعزیری دارای ۸ درجه است که درجه یک آن جزو شدیدترین آن میباشد. در قانون مجازات اسلامی مقدر شده است که در برخی از شرایط خاص حبس تعزیری به مجازاتهای دیگری مانند جریمه نقدی تخفیف پیدا میکند. در این مقاله سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که آیا حبس تعزیری زندان دارد یا خیر پس برای پاسخ دادن به این سوال لازم است تا انتهای مطلب در کنار ما باشید.
منظور از حبس تعزیری چیست؟
پیش از اینکه به این سوال پاسخ دهیم که آیا حبس تعزیری زندان دارد لازم است با مفهوم حبس تعزیری از نظر قانون مجازات اسلامی آشنا شویم و اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهیم. مجازاتهای تعیین شده در قانون مجازات اسلامی برای جرایم صورت گرفته را میتوان به چهار دسته کلی تقسیم نمود. حدود، دیات، قصاص و تعزیرات جزو چهاردستی اصلی مجازاتهای تعیین شده در قانون مجازات اسلامی به شمار میروند که قانون شرایط خاصی را برای هر یک تعیین نموده است.
در واقع میتوان چنین گفت که تعزیرات جزو آن دسته از مجازاتهایی است که سه مورد قبلی را شامل نمیگردد. در واقع میزان و مقدار مجازاتهای تعزیری را شرع مقدس اسلام و فرد شارع مشخص نکرده است. در واقع مقدار مجازاتهای تعزیری بر اساس ماده ۱۸ از قانون مجازات اسلامی به قانونگذار محول شده است. یکی از مهمترین مجازاتهای تعیین شده در تعزیرات حبس میباشد. میتوان چنین گفت که حبس تعزیری در نقطه مقابل حبس حدی قرار گرفته و دارای شرایط و ضوابط متفاوتی از هم هستند.
میتوان چنین گفت هر حبسی که حدی نباشد در واقع همان حبس تعزیری است. در قانون و شرع چنین مقدر شده است که میزان حبس تعزیری نباید از میزان حبس حدی بیشتر باشد. برای مثال میتوان گفت که حبس ابد جزو حبس حدی به شمار میرود و حبس تعزیری نیست. در صورت وقوع یکی از جرایم مندرج در قانون مجازات اسلامی ممکن است فرد با حبس تعزیری روبرو شود که مقدار آن را قانونگذار تعیین نموده است شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر با یک وکیل متخصص در این زمینه مشورت کنید.
آیا حبس تعزیری زندان دارد؟
اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا حبس تعزیری زندان دارد لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که در حبس تعزیری گاهی در شرایط خاص قاضی پرونده میتواند اجرای مجازات را به تعویق بیندازد و یا از مجازاتهای جایگزین در خصوص آن استفاده کند. در سالهای قبل قانون کاهش مجازات برای کم کردن تعداد محکومین به این نوع از حبس به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در مجموع میتوان چنین گفت که این نوع از حبس زندان داشته اما بسته به نظر قاضی پرونده میتواند از مجازاتهای تبدیلی در خصوص آن استفاده شود.
حکم تعزیری چیست؟
در قسمتهای قبلی این سوال پاسخ دادیم که آیا حبس تعزیری زندان دارد و اکنون سعی داریم حکم تعزیری را نیز از نظر قانونی تعریف کنیم. به این موضوع توجه داشته باشید که مجازاتهای تعزیری توسط قانونگذار تعیین شده است و در شرع مقدس اسلام در خصوص چنین مجازاتهایی صحبتی به میان نیامده است. در واقع میتوان چنین گفت که اگر در خصوص چنین جرایمی حکمی از سوی قاضی پرونده صادر شود حکم او کاملاً تعزیری میباشد و خبری از صدور حکم حدی در این پروندهها نیست.
به این نکته توجه داشته باشید که در قانون مجازات اسلامی در خصوص حدود مجازاتهای تعزیری سخن به میان آمده است اما دست قاضی نیز برای تعیین چنین مجازاتهایی کاملاً باز است. در واقع دست قاضی باز است تا شرایط روحی مرتکب و روش وقوع جرم را در نظر گرفته و شرایط کلی را نیز بسنجد و سپس حکم نهایی را به صورت مجازات تعزیری اعلام دارد. حکم تعزیری قاضی پرونده در خصوص دعاوی کیفری صادر خواهد شد و قاضی در آن شرایط کلی پرونده را مورد سنجش قرار خواهد داد.
کدام یک از درجات حکم حبس تعزیری قابل خرید است؟
پس از بررسیهای صورت گرفته سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که کدام یک از درجات حکم حبس تعزیری قابل خرید است؟ قانون در این خصوص اشاره میدارد که اگر حبس تعزیری از نوع ۵ و ۶ باشد یعنی برای فرد مجرم حبس از ۶ ماه تا ۵ سال در نظر گرفته شده باشد بازی پرونده میتواند در صورت وجود شرایط تخفیف آن را به جرایم نقدی تبدیل نماید. از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که در حبس تعزیری درجه ۷ زندان به طور کامل لغو شده و قاضی پرونده حکم به جزای نقدی خواهد داد. مراحل تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی
نخستین شرط برای خرید حبس تعزیری این است که فرد رضایت طرف مقابل را به طور کامل جلب نماید. در چنین شرایطی اگر یکی از جهات تخفیف وقوع جرم برای فرد مجرم وجود داشته باشد او میتواند لایحهای را به دادگاه مورد نظر ارسال کند تا به این شکل در خصوص حبس صورت گرفته حکم به تخفیف داده شود. همچنین باید این نکته را در نظر داشته باشید که ماده ۷۷ از قانون مجازات اسلامی به قاضی اجرای احکام نیز این حق را داده که با در نظر گرفتن شرایط پرونده حکم به تخفیف بدهد.
بر اساس ماده ۸۵ و ماده ۸۶ از قانون مجازات اسلامی میتوان گفت که تنها در دو صورت میتوان برای خرید حبس تعزیری اقدام نمود. در واقع فرد میتواند جریمه نقدی را به صورت یکجا و یا به صورت روزانه پرداخت نماید. جریمه نقدی روزانه شامل یک چهارم تا یک هشتم درآمدی است که فرد مجرم در روز کسب مینماید. در چنین شرایطی تعداد روزهای حبس که از سوی حکم قاضی صادر شده است توجه کرد و این مقدار جزای نقدی را در تعداد روزهای در نظر گرفته شده برای زندان ضرب نمود
در قسمتهای قبل به این سوال پاسخ دادیم که آیا حبس تعزیری زندان دارد و اکنون لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که جزای نقدی حبس شش ماهه مبادل ۹ تا ۱۸ میلیون ریال میباشد. در صورتی که قاضی پرونده پس از بررسیهای صورت گرفته در خصوص دعاوی کیفری رای به جزای نقدی روزانه بدهد فرد مجرم میبایست یک چهارم تا یک هشتم درآمد روزانه خود را به مدت ۱۸۰ روز یا ۳۶۰ روز در اختیار دولت قرار دهد. به هر حال لازم است برای محاسبه جزای نقدی و تخفیف آن با یک وکیل مشورت کنید.
آیا حبس تعزیری را میتوان خرید؟
اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا حبس تعزیری را میتوان خرید باید به این نکته اشاره داشته باشیم که بر اساس قانون مجازات اسلامی میتوانیم مجازاتهای تعیین شده برای جرایم مختلف را به چهار دسته کلی تقسیم نماییم. در قسمتهای قبل به این چهار دسته از مجازاتهای تعیین شده اشارهای مختصر نمودیم. قانونگذار و شرع احکام و قواعد مشخصی را برای هر یک از مجازاتهای تعیین شده در نظر گرفته است و باید اشاره کنیم که هر یک از مجازاتهای چهارگانه دارای زیر مجموعههای مخصوص به خود است.
مجازاتهای کیفری را میتوان یکی از مهمترین مجازاتهای موجود در حقوق کیفری کشور دانست. در واقع میتوان گفت که قانون مجازات اسلامی با نظر فقها در خصوص مجازاتهای تعزیری اعلام نظر کرده است. حبس را میتوان یکی از مهمترین زیر مجموعههای تعزیرات به شمار آورد و از آن به عنوان حبس تعزیری یا زندان تعزیری نیز یاد میشود. البته باید اشاره داشته باشیم که در نقطه مقابل حبس تعزیری حبس حدی وجود دارد که دارای احکام و شرایط کاملاً متفاوتی است.
بنابراین ممکن است فردی مرتکب یکی از جرایمی شده باشد که در قانون برای آن مجازات حبس تعیین گردیده باشد. در چنین شرایطی از چه مهمترین دغدغه این افراد این میباشد که آیا حبس مورد نظر را میتوان خرید یا خیر؟ اولاً باید به این نکته اشاره داشته باشیم که اصطلاح خرید حکم حبس یک اصطلاح عامیانه است و هیچ ارتباطی به اصطلاحات حقوقی ندارد. آنچه از نظر مسائل حقوقی مورد تایید است این میباشد که فرد حبس خود را به مجازاتهای دیگری تبدیل نماید.
علاوه بر اینکه در قسمتهای قبل به این سوال پاسخ دادیم که آیا حبس تعزیری زندان دارد لازم است به این نکته نیز اشاره کنیم که تنها در خصوص حبسهای تعزیری میتوان اصطلاح خرید مجازات را به کار برد و امکان تخفیف در مجازاتهای حدی وجود نخواهد داشت. در واقع در خصوص مجازاتهای حدی مانند حبس حدی به هیچ عنوان نمیتوان در خصوص تبدیل یا تخفیف آنها صحبتی به میان آورد؛ بنابراین در مجموع میتوان گفت که در شرایط خاصی امکان خرید حبس تعزیری و تبدیل و یا تخفیف گرفتن در خصوص آن وجود خواهد داشت.
شرایط خرید حبس تعزیری
در نظام حقوقی ایران، برخلاف تصور عامه، حبس تعزیری قابل خریداری نیست. این موضوع ریشه در ماهیت مجازاتهای تعزیری و قوانین مرتبط با آن دارد. در قسمتهای قبل به این سوال پاسخ دادیم که آیا حبس تعزیری زندان دارد یا خیر و اینجا سعی داریم شرایط خرید حبس تعزیری را مورد بررسی قرار دهیم. همانطور که اشاره نمودیم اصطلاح خرید یک اصطلاح عامیانه است و از نظر حقوقی دارای معنای دیگری است. در واقع زمانی که از خرید حبس صحبت میکنیم منظورمان تبدیل و یا تخفیف در آن میباشد.
مجازاتهای تعزیری در مقابل مجازاتهای حدی، قصاص و دیات قرار میگیرند. مجازاتهای حدی در شرع اسلام به طور دقیق تعیین شدهاند و قابل تغییر یا تبدیل به مجازاتهای دیگر نیستند؛ اما مجازاتهای تعزیری توسط قانونگذار وضع میشوند و قاضی در تعیین نوع و میزان آن اختیار بیشتری دارد. با این وجود، در برخی موارد خاص، امکان تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی یا استفاده از مجازاتهای جایگزین حبس وجود دارد که به نوعی میتوان آن را به خرید حبس تشبیه کرد.
شرایط تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی:
- حبس تعزیری درجه شش تا هشت: فقط حبس تعزیری در این درجات قابل تبدیل به جزای نقدی است.
- میزان حبس: حبس باید حداکثر دو سال باشد.
- سابقه کیفری: محکوم نباید سابقه محکومیت قطعی به حبس تعزیری درجه پنج یا بالاتر داشته باشد.
- رضایت شاکی: در جرایمی که شاکی خصوصی دارند، رضایت او برای تبدیل حبس به جزای نقدی ضروری است.
موارد استفاده از مجازاتهای جایگزین حبس:
- حبس تعزیری تا شش ماه: قاضی میتواند به جای حبس، مجازاتهای جایگزینی مانند خدمت به مراکز عمومی، انجام کار پرداخت وجه به صندوق بیتالمال، یا قرار دادن تحت نظارت الکترونیکی را برای محکوم در نظر بگیرد.
- حبس تعزیری افراد زیر 18 سال: در مورد این افراد، قاضی موظف است به جای حبس، از مجازاتهای جایگزین استفاده کند.
نکات مهم:
- تصمیمگیری نهایی در مورد تبدیل حبس به جزای نقدی یا استفاده از مجازاتهای جایگزین حبس، با قاضی دادگاه است.
- معیارهایی مانند نوع جرم، شخصیت و سابقه محکوم و شرایط اجتماعی و خانوادگی او در این تصمیمگیری دخیل هستند.
- هدف از این قوانین، کاهش جمعیت زندانها و اصلاح و تربیت مجرمان است.
- در نهایت، باید توجه داشت که خرید و فروش حبس تعزیری به طور مطلق غیرقانونی و غیراخلاقی است. این امر نه تنها نقض قانون محسوب میشود، بلکه پیامدهای منفی برای جامعه به همراه دارد.
مراحل خرید حبس تعزیری
در قسمتهای قبل در خصوص حبس تعزیری صحبتهایی به میان آوردیم و اکنون سعی داریم مراحل خرید حبس تعزیری را مورد بررسی قرار دهیم. اشاره داشتیم که حبس تعزیری قابل خرید نیست و این یک اصطلاح غلط رایج میان عموم جامعه است. به طور کلی باید این نکته را در نظر بگیرید که منظور از خرید حبس تعزیری ایجاد تخفیف یا تبدیل در نوع مجازات توسط قاضی پرونده میباشد. در ادامه این مطلب سعی داریم مهمترین مراحلی که برای تبدیل یا تخفیف در حبس تعزیری وجود دارد را بیان کنیم.
ارتکاب جرم و محکومیت: اولین قدم، ارتکاب جرم و احراز مجرمیت فرد توسط مراجع قضایی ذیصلاح است. طی فرایند دادرسی عادلانه، جرم ارتکابی به اثبات میرسد و قاضی با توجه به نوع و شدت جرم، مجازات متناسب را تعیین میکند.
بررسی شرایط قانونی: در صورتی که شرایط قانونی برای تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی وجود داشته باشد، قاضی میتواند این موضوع را در حکم صادره قید نماید. این شرایط در ماده 64 قانون مجازات اسلامی احصاء شده و مواردی مانند نوع جرم، میزان و شدت آن، سابقه کیفری و وضعیت شخصیت مرتکب را شامل میشود.
تعیین میزان جزای نقدی: قاضی با لحاظ شرایط قانونی و اوضاع و احوال متهم، میزان جزای نقدی را جایگزین حبس تعزیری میکند. این مبلغ باید متناسب با جرم ارتکابی و توانایی مالی فرد باشد.
پرداخت جزای نقدی: پس از صدور حکم قطعی، محکومعلیه موظف به پرداخت جزای نقدی تعیین شده در مهلت قانونی است. در صورت عدم پرداخت، مجازات حبس تعزیری جایگزین جزای نقدی خواهد شد.
تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی در همه موارد امکانپذیر نیست و صرفاً به تشخیص قاضی و با رعایت شرایط قانونی صورت میگیرد.
در جرایم سنگین و خاص مانند محاربه، افساد فیالارض، جاسوسی و… امکان تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی به هیچ وجه وجود ندارد.
هدف از مجازاتهای جایگزین حبس، صرفاً تنبیه و مجازات متخلف نیست، بلکه بازسازی و اصلاح او نیز مورد نظر قرار میگیرد.
شرایط خاص بخشیدن حبس تعزیری
اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که حبس تعزیری چگونه بخشیده میشود لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که در برخی از موارد خاص تنها رضایت شاکی خصوصی باعث میشود تا حبس تعزیری او به مجازاتهای دیگر تبدیل شود. در چنین شرایطی ممکن است مجازاتهای فرد به طور کامل نیز بخشیده شوند. همچنین لازم است به این نکته توجه داشته باشید که مقام معظم رهبری و مراجع قانونی نیز میتوانند در برخی از صفتهای خاص در خصوص جرایم تعزیری عفو عمومی اعلام کنند.
همچنین لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که پرداخت دیه به اولیای دم یا فرد مصدوم در برخی از جرایم باعث میشود که حبس تعزیری مورد نظر نیز بخشیده شود. همچنین لازم به ذکر است که پرداخت کفاره در برخی از جرایم خاص عاملی برای بخشیدن حبس تعزیری میباشد همچنین شاهد این هستیم که در برخی از جرایم صورت گرفته قاضی پرونده در صورت بروز ندامت و توبه از سوی فرد مجرم حبس تعزیری اعمال شده را به طور کامل میبخشد.
لزوم مراجعه به وکیل برای درخواست خرید حبس تعزیری
اگر در دعاوی کیفری با مشکلات عدیدهای روبرو شده و در نهایت به حبس تعزیری محکوم شدهاید لازم است در کمترین زمان ممکن وکیل مورد نظرتان را انتخاب کرده و از او بخواهید که با استفاده از دانش حقوقی خود راهکاری برای تخفیف گرفتن درباره مجازات و یا تبدیل آن پیشنهاد کند. وکیلی که در زمینه دعاوی کیفری فعالیت داشته باشد به خوبی میتواند از تجربیات خود در پروندههای سابق برای پیشبرد اهداف شما کمک بگیرد و در نهایت راه حلهای موجود را به شما نشان دهد.
چنین وکیلی به طور معمول دارای سابقه درخشانی است برای این کار میتوانید رزومه کاری و تحصیلی او را به دقت مورد بررسی قرار دهید تا از میان گزینههای موجود در نهایت بهترین وکیل را برای اعطای وکالت انتخاب نمایید. از سوی دیگر شما ملزم هستید وکیلی را به خدمت بگیرید که دارای تخصصهای لازم در زمینه دعاوی کیفری میباشد چرا که چنین وکیلی میتواند شانس کسب پیروزی را برای شما به میزان قابل توجهی افزایش داده و شما را به اهداف مد نظرتان برساند.
کلام آخر
از اینکه تا پایان مقاله در کنار ما بودید و ما را در سایت برترین وکیل همراهی نمودید از شما تشکر و قدردانی میکنیم و امیدواریم مطالب مندرج در این سایت بتواند گرههای موجود در پروندههای کیفری شما را بازگشایی نماید. در این مطلب تلاش کردیم به سوال شما در این خصوص پاسخ دهیم که آیا حبس تعزیری زندان دارد؟ در این باره اطلاعات حقوقی جامعی را پیش روی شما گذاشت. همچنین در مقاله شرایط خرید حبس تعزیری را نیز به دقت مورد بررسی قرار دادیم. اکنون از شما میخواهیم که نظرات و پیشنهادات خود را با مخاطبان دیگر این سایت به اشتراک بگذارید.