حبس تعلیقی چیست؟ ⚖️【شرایط و تفاوت آن با حبس تعزیری】⚡️
در پاسخ به این سوال که حبس تعلیقی چیست؟ باید بگوییم در واقع حبس تعلیقی نوعی از حبس به شمار میرود که در آن قاضی پرونده مجازاتی که برای محکوم در نظر گرفته است را در اصطلاحات حقوقی معلق میکند. این بدان معنا است که اگر در زمان مقرر مجرم، جرم دیگری مرتکب نشود، حبس تعلیقی در نظر گرفته شده برای او از میان برداشته میشود، اما در صورتی که مجرم در زمان مقرر مرتکب جرم دیگری نیز شود، باید حبس تعلیقی برای او اعمال شود. حبس تعلیقی تنها دارای درجه ۳ تا ۸ حبس تعزیری است، اما حبس تعزیری دارای ۸ درجه میباشد. در این مقاله توضیحات کاملتری را در این خصوص به شما ارائه خواهیم داد. پس مطالب این وب سایت حقوقی را از دست ندهید.
برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل کیفری در تهران کلیک کنید!
حبس تعلیقی چیست؟
اگر بخواهیم پاسخ درستی به این سوال بدهیم که حبس تعلیقی چیست؟ باید بگوییم وقتی شخصی در دادگاه پس از بررسی پرونده به حبس تعزیری محکوم میشود، ممکن است قاضی پرونده با در نظر گرفتن شرایط موجود تصمیم بگیرد قسمتی از حبس وی را به عنوان مجازات معلق کند. به زبان سادهتر اگر حبس در نظر گرفته برای فرد از نوع تعلیقی باشد مجازات او تا زمان مقرر اجرا نخواهد شد و او به زندان نخواهد افتاد.
در مدت زمان مقرر این مسئله مورد بررسی قرار میگیرد که آیا فرد محکوم مجدداً مرتکب جرمی شده است یا خیر؟ در صورتی که مرتکب جرمی نشده باشد حبس تعلیقی از میان برداشته شده و دیگر اعمال نمیگردد؛ اما در صورتی که در زمان مقرر و تعیین شده از سوی دادگاه فرد مجدداً مرتکب جرم شود، حبس تعلیقی در حق او اجرا خواهد شد و او ملزم به تحمل مدت زمان تعیین شده به عنوان زندان خواهد بود.
در واقع اجرا شدن حکم تعلیقی یا لغو آن به ارتکاب جرم از سوی فرد محکوم بستگی خواهد داشت. برای اینکه این مبحث را بهتر درک کنید برای شما مثالی ارائه میکنیم. فرض کنید فردی در دادگاه به ۱۰ سال حبس تعلیقی محکوم شود، اگر فرد در زمان تعیین شده از سوی دادگاه مرتکب جرمی نشود، این ۱۰ سال حبس لغو خواهد شد؛ در غیر این صورت او ملزم به اجرای ۱۰ سال حبس خواهد بود.
حبس تعلیقی در قانون مجازات اسلامی
در قسمت قبل به این سوال پاسخ دادیم که حبس تعلیقی و تعزیری چیست؟ اشاره کردیم که اگر فردی در دادگاه به حبس تعزیری محکوم شود، ممکن است قاضی پرونده با در نظر گرفتن شرایطی که در پرونده موجود است، تصمیم بگیرد تا قسمتی از حبس او را به حالت تعلیقی درآورد. در چنین شرایطی اجرا شدن حکم حبس تعلیقی مشروط به این است که فرد در زمان مقرر مرتکب جرم شود یا خیر.
در ماده ۴۶ از قانون مجازات اسلامی به توضیح کامل حبس تعلیقی پرداخته شده است. در نظر داشته باشید که اگر مجازات تعزیری تعیین شده برای فرد از درجه ۳ تا ۸ باشد، قاضی پرونده میتواند در صورت وجود شرایط مقرر در قانون، ۱ تا ۵ سال از مجازات در نظر گرفته شده را به حالت تعلیقی درآورد.
از سوی دیگر دادستان یا قاضی اجرا کننده حکم پس از طی یک سوم از مجازات تعیین شده میتواند درخواستی مبنی بر تعلیق حبس داشته باشد. باید به این مسئله نیز توجه داشته باشید که خود محکوم نیز پس از اینکه یک سوم محکومیت او به پایان رسید، میتواند از دادستان یا قاضی اجرا کننده احکام کیفری درخواست تعلیق حبس را داشته باشد.
حال فرض کنید که فردی در زمان مقرر شده برای حبس تعلیقی مرتکب جرم دیگری شده باشد، در چنین شرایطی او باید مجازاتهای در نظر گرفته شده برای هر دو جرم را تحمل کند. برای مثال فرض کنید که اگر فردی برای حمل مواد مخدر به ۱۰ سال حبس تعلیقی محکوم شده و در زمان مقرر مجدداً مرتکب جرم سرقت شود، میبایست هم حبس تعلیقی را تحمل کرده و هم مجازات سرقت را پشت سر بگذارد.
شرایط حبس تعلیقی چیست؟
در شرایطی قاضی پرونده تشخیص میدهد که مجازاتهای در نظر گرفته شده برای فرد محکوم میبایست تعلیق شود. در این قسمت از مقاله سعی داریم به این پرسش پاسخ دهیم که شرایط حبس تعلیقی چیست؟ در واقع سعی داریم به بررسی مواردی بپردازیم که در آنها حبس به حالت تعلیق در خواهد آمد.
در ماده ۴۶ از قانون مجازات اسلامی به طور کامل شرایط حبس تعلیقی مورد بررسی قرار گرفته است که برای درک بهتر آنها در این قسمت سعی داریم برخی از مهمترین این موارد را به شما ارائه دهیم.
در درجه اول باید به این مسئله اشاره داشته باشیم که تنها حبسهای تعزیری را میتوان به حبس تعلیقی تبدیل نمود. لازم به ذکر است که اگر حبس تعیین شده در دادگاه از نوع حبس حدی باشد هرگز نخواهید توانست آن را به حبس تعلیقی تبدیل نمایید و فرد در این شرایط محکوم به تحمل حبس تعیین شده خواهد بود.
حبس حدی بر اساس احکام شرع مقدس اسلام تعیین گردیدهاند و قاضی هیچگونه اختیاری برای تبدیل و یا کم و زیاد کردن آنها نخواهد داشت؛ اما در ماده ۱۸ قانون مجازات اسلامی اشاره شده که در مجازاتهای تعزیری، مقدار و نحوه اجرای آنها در قانون تعیین گردیده، بنابراین دست قاضی برای اعمال آنها کاملاً باز است.
حبس در نظر گرفته شده باید از درجات ۳ تا ۸ باشد تا بتوان آن را به حبس تعلیقی تغییر داد. در واقع حبسهایی قابلیت تعلیق دارند که از ۳ ماه تا ۱۵ سال باشند. فرض کنید که فردی محکوم به حبس درجه دو شده و میبایست ۱۶ سال حبس را تحمل نماید، در چنین شرایطی قاضی پرونده هرگز نمیتواند حبس تعزیری تعیین شده را به حبس تعلیقی تبدیل نماید. به طور مثال باید بگوییم که حبس تعلیقی مواد مخدر که در درجه ۳ تا ۸ وجود داشته باشد قابلیت تعلیق را دارد.
تفاوت حبس تعلیقی و حبس تعزیری چیست؟
در قسمتهای قبلی در پاسخ به این سوال که حبس تعلیقی چیست؟ توضیحات جامعی را ارائه دادیم و بیان کردیم که اگر مجازات از نوع تعزیری باشد و درجه آن ۳ تا ۸ باشد، قاضی پرونده بسته به تشخیص خود میتواند مدت زمان حبس را تعلیق نماید. نوع دیگری از حبس در قانون مجازات اسلامی وجود دارد که در اصطلاحات قانونی به آن حبس تعزیری میگویند که شرایط خاص خود را دارد.
در ماده ۱۸ از قانون مجازات اسلامی اشاره شده که مجازات تعزیری در واقع نوعی از مجازات است که مقدار، کیفیت، تعدیل، تخفیف و سقوط آن بر اساس قانون مشخص گردیده است. یکی از انواع مجازاتهای تعزیری که میتوانیم به آن اشاره مختصری داشته باشیم، حبس تعزیری میباشد که درجات مختلف آن در ماده ۱۹ از قانون مجازات اسلامی به طور کامل ذکر شده است.
حبس تعزیری در قانون مجازات اسلامی دارای ۸ درجه است که شدیدترین آن مربوط به درجه یک میباشد که برابر با ۲۵ سال حبس و زندان برای فرد محکوم است. از سوی دیگر حبس درجه ۸ خفیفترین نوع زندان تعزیری به شمار میرود که برابر با سه ماه حبس است.
بنابراین میتوانیم بگوییم که حبس تعلیقی جزو زیر شاخههای حبس تعزیری است که تنها در خصوص زندان با درجه ۳ تا ۸ اعمال میگردد. اگر حبس از نوع تعلیقی باشد، پس از مدت زمان مقرر و عدم ارتکاب جرم از سوی فرد محکوم دیگر اعمال نمیشود، اما در حبس تعزیری زندان کاملاً اجرایی خواهد شد؛ مگر اینکه شامل حال تعلیق شود.
آیا حبس تعلیقی نیاز به وثیقه دارد؟
در بررسی این موضوع که آیا حبس تعلیقی نیاز به وثیقه دارد؟ باید بیان کنیم که بر اساس قوانین کیفری ایران، حبس تعلیقی مجازاتی است که در برخی جرایم خاص و با رعایت شرایط مقرر در قانون، به جای اجرای فوری حبس، به مدت معینی به حالت تعلیق درمیآید. به عبارت دیگر، محکوم به حبس میتواند در طول مدت تعلیق آزادانه به زندگی خود ادامه دهد، مشروط بر اینکه در طول این مدت مرتکب جرم جدیدی نشود و شرایطی که قاضی تعیین کرده است را رعایت نماید.
پاسخ کوتاه به این پرسش منفی است. ارائه وثیقه برای بهرهمندی از حبس تعلیقی الزامی نیست و در قانون مقرر نشده است که حتماً باید وثیقهای ارائه شود. اما باید توجه داشت که قاضی در صدور قرار تعلیق مجازات، میتواند علاوه بر شرایط عمومی تعلیق، شرایط دیگری را نیز تعیین کند. یکی از این شرایط میتواند الزام به ارائه وثیقه باشد.
باید به این مسئله توجه داشته باشیم که قوانین و مقررات کشور به گونهای تنظیم شده است که ارائه وثیقه در خصوص حبس تعلیقی به هیچ عنوان الزامی نمیباشد. در واقع مواد قانونی مختلف هیچگونه اشارهای به ارائه وثیقه برای حبس تعلیقی ندارد؛ یعنی شما برای تبدیل کردن حبس تعزیری به تعلیقی نیاز نیست تا هیچگونه وثیقهای را به دادگاه ارائه کنید.
قاضی پرونده بسته به اختیاراتی که دارد میتواند علاوه بر شرایط عمومی پرونده شروط دیگری را برای تعلیق مجازات در نظر بگیرد. قاضی بسته به نظر شخصی خود میتواند در خصوص پروندههای مربوط به جرایم خاص درخواست وثیقه نیز داشته باشد. به هر حال باید در این خصوص از وکلای مجرب و خبره مشاوره حقوقی دریافت نمایید.
عوامل موثر بر درخواست وثیقه از سوی قاضی در حبس تعلیقی
در قسمت قبل بیان کردیم که به طور کلی در قانون هیچگونه اشارهای برای ارائه وثیقه در حبس تعزیری بیان نشده است؛ اما قاضی پرونده بسته به شرایط خاص میتواند از محکوم درخواست وثیقه کند. این مسئله بسته به عوامل مختلفی ممکن است صورت پذیرد که در ادامه برخی از مهمترین آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
- یکی از عوامل موثری که ممکن است قاضی پرونده با در نظر گرفتن آن درخواست وثیقه برای حبس تعلیقی کند، نوعی جرم است. در جرایم شدیدتر که امکان تکرار آنها و عدم حضور محکوم در دادگاه به صورت مجدد وجود دارد، ممکن است قاضی پرونده درخواست وثیقه کند.
- در برخی از مجازاتهای تعزیری ممکن است این مسئله به اثبات برسد که محکوم دارای سوء پیشینه و سابقه کیفری است؛ در چنین شرایطی ممکن است قاضی پرونده برای جلوگیری از تکرار وقوع جرم درخواست وثیقه داشته باشد.
- سن و شغل و همچنین نوع همکاری محکوم با نهادهای قضایی جزو عواملی هستند که قاضی پرونده ممکن است با در نظر گرفتن آنها تصمیم به ارائه وثیقه در مجازاتهای تعلیقی بگیرد.
- قاضی پرونده پس از صدور قرار تعلیق ممکن است این احتمال را بدهد که محکوم از کشور متواری میشود؛ در چنین شرایطی وثیقههای سنگین در نظر گرفته میشود تا محکوم، آنها را به نهادهای قضایی و دادگاه ارائه کند.
مزایای صدور حبس تعلیقی چیست؟
در صورتی که حبس تعزیری به حبس تعلیقی تغییر پیدا کند، محکوم میتواند به زندگی عادی خود برسد و از بسیاری حقوق اجتماعی برخوردار شود و شاید همین موضوع را بتوانیم مهمترین مزیت این نوع از حبس و مجازات به شمار آوریم.
حضور فرد در زندان و تحمل حبس تعزیری میتواند تبعات بسیاری را از نظر اجتماعی و اقتصادی برای فرد محکوم به دنبال داشته باشد؛ حال آنکه در صورت تعلیق مجازات نوعی فرصت مجدد به محکوم داده میشود. در واقع فرد محکوم در این مدت میتواند به اصلاح رفتار خود پرداخته و از ارتکاب مجدد جرم جلوگیری به عمل آید.
کلام آخر
در این مطلب حقوقی تلاش کردیم تا به این سوال که حبس تعلیقی چیست؟ پاسخ کاملی ارائه دهیم. گفتیم که در واقع حبس تعلیقی نوعی از حبس تعزیری به شمار میرود که در آن مجازات تعیین شده درجه ۳ تا ۸ را داشته باشد و بسته به نظر قاضی اعمال گردد. از همراهی شما همراهان گرامی سپاسگزاریم. اگر سوال یا نظری در خصوص مطلب بالا دارید، میتوانید آن را با ما در میان بگذارید.