طلاق چیست؟ ⚖️【انواع طلاق + قوانین جدید طلاق در سال1403】
مسئله طلاق که امروزه تبدیل به یک معضل بزرگ اجتماعی شده است می‌تواند افراد را از نظر حقوقی و احساسی به خود درگیر کند. آمار طلاق هر روز رو به افزایش است و می‌تواند آثار مخربی را بر روی بنیاد خانواده و مسائل فرهنگی داشته باشد. علاوه بر ایران مسئله طلاق در سراسر جهان توانسته معضلاتی را به بار آورد. قوانین و مقررات بسیار زیادی در خصوص دعاوی طلاق به تصویب رسیده است تا افراد بتوانند فرایند حقوقی مربوط به پایان دادن به رابطه زوجیت را پشت سر بگذارند. در ادامه این مطلب از سایت برترین وکیل می‌بایست این مسئله مورد بررسی قرار بگیرد که طلاق چیست؟ در ادامه از جنبه مفاهیم حقوقی به این سوال پاسخ خواهیم داد.
طلاق چیست؟
طلاق را می‌توانیم یک واژه عربی بدانیم که معنای آن گشودن گره است. از سوی دیگر برای واژه طلاق معانی دیگری نیز ذکر شده است که از جمله مهمترین آنها می‌توانیم به رها کردن اشاره کنیم. از نظر شرعی نیز طلاق به معنای پایان دادن به رابطه زوجیت با جاری شدن صیغه مربوط به آن است. همچنین طلاق از نظر قانونی به معنای طی نمودن مراحل حقوقی برای پایان دادن به رابطه زوجی حتمی باشد.
دقت داشته باشید که زن و مرد در جریان ازدواج دارای تکالیف و تعهداتی در قبال یکدیگر می‌شوند که پس از طلاق این تکالیف از میان برداشته می‌گردد. عوامل مختلفی می‌تواند باعث ایجاد طلاق شود که از جمله مهمترین آنها می‌توانیم به تنش و درگیری میان زوجین اشاره کنیم.
قانون مدنی اشاره می‌کند که طلاق جزو حقوق مرد است؛ یعنی قانون مدنی اشاره می‌کند که برای پایان دادن به رابطه زوجیت مرد می‌تواند از حق طلاق خود استفاده کند؛ اما قانون در طی سال‌های اخیر دچار تغییرات و اصلاحیه‌های جدی شده است و امروزه زن نیز می‌تواند درخواست طلاق نماید. البته این امکان فراهم شده تا زن و مرد به صورت همزمان متقاضی پایان دادن به رابطه زوجیت باشند.
اگر به محاکم قضایی و دادگاه های خانواده مراجعه کنیم متوجه خواهیم شد که حجم قابل توجهی از پرونده‌های موجود به دعاوی طلاق اختصاص دارد. همواره لازم است تا افراد برای پیگیری وظایف حقوقی خود در زمینه دعاوی طلاق از وکلای حرفه‌ای و برجسته کمک دریافت نموده و حقوق قانونی خود را به دست آورند.
برای اخذ مشاوره حقوقی با بهترین وکیل طلاق در تهران کلیک کنید!
دلایل طلاق شامل چه مواردی می‌شود؟
در بالا سعی کردیم این مسئله را مورد بررسی قرار دهیم که طلاق چیست؟ و اکنون سعی در کنکاش این مسئله داریم که دلایل طلاق می‌تواند شامل چه مواردی شود؟ تمامی زوجین رابطه خود را با عشق و علاقه شروع می‌کنند اما باید بپذیریم که تمامی رابطه‌ها به پایانی خوش منجر نمی‌شوند و ممکن است دو طرف به تنش برخورده و تصمیم به طلاق بگیرند.
اما شکست خوردن در رابطه زوجیت و طلاق را نمی‌توان پایان زندگی در نظر گرفت. از سوی دیگر ممکن است که زن و مرد به صورت قانونی و حقوقی برای پایان دادن به رابطه زوجیت خود اقدام نکرده باشند اما به دلایلی دیگر عشق و علاقه سابق را نداشته و هیچگونه کشش و وابستگی در آنها شکل نگیرد. این نوع از طلاق که جنبه قانونی پیدا نکرده است را در اصطلاح طلاق عاطفی می‌نامند.
قانون جدید طلاق در ایران
در واقع قوانین طلاق سعی می‌کند تا روابط میان زن و مرد را در رابطه زوجیت مشخص نموده و حقوق هر یک را تعیین نماید. اگر بخواهیم قانون مدنی و تبصره‌های مختلف آن را درباره طلاق مورد مطالعه قرار دهیم باید به فصل دوم آن اشاره کنیم. در موارد قانونی ۱۱۳۳ تا ۱۱۴۹ درباره طلاق و انواع مختلف آن توضیحات کامل ارائه شده است.
علاوه بر این باید بدانیم که قانون جدید طلاق در قانون حمایت از خانواده به تصویب رسیده و دچار اصلاحیه‌های جدی شده است. در قانون حمایت از خانواده به انواع طلاق اشاره شده و احکام آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این اگر طلاق دارای جوانب کیفری نیز باشد برای پی بردن به قوانین مربوط به آن می‌بایست قانون مجازات اسلامی مورد مطالعه قرار بگیرد.
انواع طلاق چیست؟
در خصوص اینکه طلاق چیست می‌توانیم به قوانین مختلفی اشاره داشته باشیم. به این مسئله توجه کنید که در ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی اشاره شده است که طلاق تنها مخصوص عقد دائم می‌باشد. برای جاری شدن اثرات مربوط به طلاق لازم است صیغه مربوط به آن در دفترخانه‌ها جاری شود؛ یعنی طلاق علاوه بر جنبه‌های حقوقی می‌تواند از جوانب شرعی نیز مورد بررسی قرار بگیرد.
طلاق از این جهت در عقد موقت معنایی ندارد که رابطه زوجیت پس از پایان یافتن در عقد نکاح موقت به پایان می‌رسد. به طور کلی باید اشاره داشته باشیم که بر اساس ماده ۱۱۴۹ از قانون مدنی می‌توانیم طلاق را در دو دسته طلاق بائن و طلاق رجعی تقسیم بندی نماییم که هر یک از آنها قانون و مقررات خاص به خود را خواهند داشت.
طلاق بائن چیست؟
در قسمت قبل اشاره کردیم که طلاق را از لحاظ امکان رجوع در ایام عده می‌توانیم به دو دسته طلاق رجعی و طلاق بائن تقسیم بندی نماییم. طلاق بائن در واقع نوعی از طلاق به شمار می‌رود که در آن مرد نمی‌تواند پس از طلاق مجدداً به همسر خود رجوع کند.
حال این سوال پیش می‌آید که اگر مرد مجدداً بخواهد زندگی مشترک با همسر طلاق داده خود داشته باشد می‌بایست چه کار کند؟ امکان رجوع در طلاق بائن وجود ندارد و اگر مرد چنانچه تمایل داشته باشد مجدداً با همسر خود زندگی کند می‌بایست صیغه عقد مجدداً بین آنها جاری شده و ازدواج جدیدی شکل بگیرد.
کسب اطلاعات بیشتر از : بهترین وکیل خانواده در تهران
در این صورت است که شروط ضمن عقد نیز مجدداً تعیین می‌گردند. همچنین در ماده ۱۱۴۵ از قانون مدنی اشاره شده است که انواع مختلفی از طلاق جزو طلاق بائن به شمار می‌رود که در ادامه بخشی از مهمترین آنها را مورد اشاره قرار خواهیم داد.
- بر اساس مواد قانونی طلاق دادن دختر باکره جزو طلاق بائن به شمار می‌رود یعنی در این نوع طلاق بدون اینکه رابطه جنسی بین زن و مرد شکل گرفته باشد رابطه زوجیت میان آنها به پایان می‌رسد.
- هنگامی که زن یائسه باشد نیز طلاق از نوع بائن است و مرد نمی‌تواند در ایام عده به زن رجوع نماید و اگر چنانچه تمایل داشته باشد مجدداً با زن زندگی کند می‌بایست صیغه عقد بین آنها جاری شود.
- چراغ خلع و مبارات را نیز می‌توانیم نوعی طلاق بائن بدانیم البته این تا زمانی است که زن هیچ گونه رجوعی به عوض خود نکرده باشد. در واقع اگر زن به عوض رجوع نماید قانون نیز این حق را در اختیار مرد قرار می‌دهد که به زن رجوع کند.
- سه طلاقه کردن نیز طلاق از نوع بائن به شمار می‌رود یعنی سه طلاق که ناشی از پی در پی باشد.
طلاق خلع چیست؟
برای اینکه بتوانیم پاسخ سوال طلاق خلع چیست را پیدا کنیم می‌بایست به ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی مراجعه نماییم. در واقع باید به این مسئله اشاره داشته باشیم که در طلاق خلع زن از مرد خود کراهت دارد و برای اینکه بتواند رضایت او را برای پایان دادن به رابطه زوجیت به دست آورد مالی را به مرد می‌بخشد.
مال بخشیده شده به مرد می‌تواند دقیقاً همان مهریه یا کمتر یا بیشتر از آن باشد و در این خصوص توافق دو طرف اهمیت دارد. در واقع از طلاق خلع زمانی استفاده می‌شود که زن تحت هیچ شرایطی نخواهد در کنار مرد زندگی کند ولی در مقابل مرد نیز تمایلی به پایان دادن رابطه زوجیت نداشته باشد. در این صورت زن تلاش می‌کند که با بخشیدن مالی رضایت مرد به طلاق را به دست آورد.
طلاق مبارات چیست؟
در ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی نیز به این سوال پاسخ داده شده است که طلاق مبارات چیست؟ در طلاق مبارات زن و مرد به طور همزمان از یکدیگر کراهت داشته و تمایل به زندگی مشترک ندارند.
اما نکته‌ای که در خصوص طلاق مبارات باید به آن اشاره داشته باشیم این است که بر اساس قانون مال بخشیده شده از سوی زن نباید بیشتر از مقدار مهریه باشد؛ یعنی در این نوع طلاق ابتدا باید این مسئله مورد بررسی قرار بگیرد که دو طرف به یکدیگر علاقه‌ای ندارند و پس از آن نیز مالی باید از سوی زن به مرد بخشیده شود که هرگز نباید بیشتر از مقدار تعیین شده بابت مهریه باشد.
طلاق خلع و مبارات جزو دسته طلاق بائن به شمار می‌روند و می‌دانیم که در طلاق بائن مرد نمی‌تواند پس از طلاق به همسر خود رجوع نماید؛ یعنی اگر طلاق از نوع خلع و موارات باشد برای اینکه زن و مرد دوباره بتوانند در کنار یکدیگر زندگی کنند لازم است تا عقد جدیدی بین آنها جاری شود.
طلاق رجعی چیست؟
در ماده قانونی ۱۱۳۳ اشاره شده است که مرد می‌تواند با مراجعه به دادگاه خانواده درخواست طلاق بدهد و البته این اقدام زمانی می‌تواند با موفقیت پشت سر گذاشته شود که مرد پاسخ این سوال را بداند که طلاق چیست و انواع آن کدام است؟ اما در برخی از شرایط مرد پس از پایان دادن به رابطه زوجیت و در ایام عده می‌تواند به همسر خود رجوع نماید.
بازه زمانی مشخصی برای عده تعیین می‌گردد که در آن مرد می‌تواند به همسر خود رجوع نموده و از طلاق منصرف شود لازم به ذکر است که زن در این شرایط نمی‌تواند از رجوع کردن مرد ممانعت به عمل آورد. در بسیاری از موارد عده طلاق برابر با سه ماه و ۱۰ روز پس از جاری شدن صیغه طلاق در دفترخانه می‌باشد.
در طلاق رجعی مرد می‌تواند در ایام عده مجدداً به همسر خود رجوع کرده و طلاق منصرف شود. در این شرایط است که دیگر نیازی به جاری شدن صیغه عقد مجدد نیست و زن و مرد می‌توانند زندگی مشترک را از سر بگیرند. باید اشاره داشته باشیم که هیچ گونه توافق و قراردادی نمی‌تواند مرد را از حق رجوع خود محروم نماید.
زن نمی‌تواند در ایام عده با مرد دیگری ازدواج کند بلکه او باید منتظر بماند تا بازه زمانی در نظر گرفته شده بابت عده به پایان برسد. اگر مرد به همسر خود رجوع کند شرایط ازدواج در واقع همان شروط درج شده در ضمن عقدنامه می‌باشد. در این صورت است که هیچ گونه شروط جدیدی به عقدنامه اضافه نخواهد شد.
زن از نظر شرعی و قانونی دارای حقوق مالی و غیرمالی می‌باشد. حالا که با این سوال آشنا شدیم که طلاق چیست لازم است به این مسئله نیز اشاره داشته باشیم که مرد در ایام عده نیز موظف است تمامی حقوق مالی و حقوق غیرمالی زن را به او پرداخت نماید. همچنین اگر زن و مرد در ایام عده فوت کنند می‌توانند از یکدیگر بر اساس قانون ارث دریافت نمایند.
طلاق از طرف مرد و قوانین مربوط به آن
در قانون مدنی اشاره شده است که طلاق جزو حقوق اصلی مرد به شمار می‌رود یعنی مرد اگر اراده داشته باشد که همسر خود را طلاق بدهد می‌تواند به شرط طی نمودن مراحل حقوقی این خواسته را به سرانجام برساند. در ماده ۱۱۳۳ از قانون مدنی اشاره شده است که طلاق به اراده مرد بستگی دارد و عدم تمایل زن نمی‌تواند مانعی برای تحقق یافتن این خواسته مرد به شمار بیاید
البته برای اینکه در حق زن ظلمی نشود مرد می‌بایست به قاضی پرونده دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف مرد را ارائه دهد. البته باید این مسئله را در نظر داشته باشید که مرد زمانی می‌تواند همسر خود را طلاق بدهد و زندگی مشترک را به پایان برساند که تمامی حقوق مالی و غیرمالی که به زن تعلق می‌گیرد را پرداخت کرده باشد.
همچنین مرد تنها با مراجعه به دفاتر ازدواج و طلاق نمی‌تواند همسرش را طلاق بدهد بلکه او باید از نظر قانونی در دادگاه پیگیر خواسته خود باشد. درگذشته مرد نیازی نبود که در دادگاه حاضر شود بلکه در دفترخانه‌ها می‌توانست با جاری کردن صیغه طلاق از همسرش جدا شود؛ اما تغییرات قانون به گونه‌ای پیش رفته است که مرد ابتدا باید تکلیف حقوق مالی زن مانند نفقه و مهریه را مشخص کند و سپس طلاق بگیرد.
طلاق از طرف زن و مراحل قانونی مربوط به آن
به این مسئله توجه داشته باشید که در طلاق از طرف زن مسیر پایان دادن به رابطه زوجییت و جدا شدن کاملاً پیچیده‌تر و دشوارتر است. قانون مدنی اشاره می‌کند که طلاق حق مرد است و زن برای اینکه بتواند از همسرش جدا شود لازم است دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن ارائه کند.
اما در شرایطی ممکن است که زن در هنگام ازدواج یا پس از آن وکالت در طلاق را از مرد دریافت کرده باشد که در اصطلاح به آن حق طلاق گفته می‌شود. در ماده ۱۱۹ از قانون مدنی اشاره شده است که اگر زن موفق به دریافت وکالت بلاعزل از مرد برای طلاق شود می‌تواند به سادگی و حتی بدون رضایت مرد با حضور در دادگاه از او طلاق بگیرد.
اما در صورتی که زن موفق به دریافت وکالت در طلاق از مرد نشود می‌تواند از ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی برای طلاق گرفتن استفاده کند. در این صورت زن می‌تواند از طلاق خلع و مبارات برای پایان دادن به رابطه زوجیت و طلاق گرفتن استفاده کند در بالا اشاره کردیم که در طلاق خلع و مبارات که نوعی طلاق توافقی به شمار می‌رود مرد در ازای دریافت مالی حاضر به طلاق دادن زن می‌شود.
در گذشته تنها مردان می‌توانستند برای طلاق پیش قدم شوند اما قانون در سال‌های اخیر دچار تغییرات جدی شد. در قانون جدید اشاره شده است که اگر زندگی زن با مشقت و در اصطلاح با عصر و حرج روبرو شود می‌تواند به دادگاه درخواست طلاق بدهد.
در این صورت است که قاضی پرونده درخواست طلاق از طرف زن را مورد بررسی قرار داده و اگر او بتواند دلایل محکمه پسندی را برای عصر و حرج بودن زندگی خود ارائه دهد قاضی نیز با دادخواست او موافقت خواهد کرد. تاتو در شرایطی ممکن است مرد با طلاق مخالف باشد اما قاضی پرونده دستور به طلاق بدهد.
علاوه بر این محقق شدن یکی از شروط ضمن عقدنامه سبب می‌شود تا زن بتواند درخواست طلاق بدهد. البته این مسئله بستگی به آن دارد که مرد در هنگام ازدواج شروط ضمن عقدنامه را پذیرفته باشد یا خیر. برای مثال اگر مرد عقیم باشد و یا اینکه با زن بدرفتاری مداوم کند زوجه می‌تواند با استناد به همین مسئله از قاضی پرونده درخواست طلاق نماید.
طلاق توافقی چیست؟
در پاسخ به این سوال که طلاق توافقی چیست باید بگوییم همانطور که از نام آن پیداست برای اقدام کردن در این خصوص لازم است زن و مرد به طور همزمان مایل به پایان دادن رابطه زوجیت باشند.
طلاق توافقی در مدت زمان کمتری به سرانجام می‌رسد و به همین دلیل حجم قابل توجهی از پرونده‌های موجود در دادگاه‌های خانواده به این نوع از طلاق اختصاص دارد. در طلاق توافقی لازم است که به کمک وکیل زوجین درباره حقوق مالی و غیرمالی خود تصمیم گیری نموده و در پایان توافقنامه مذکور را در اختیار قاضی پرونده قرار دهند.
برای تنظیم توافقنامه طلاق توافقی لازم است تا از وکیل طلاق توافقی در تهران کمک دریافت کنید. همچنین اگر وکیل استخدام کرده باشید نیازی به حضور زوجین در جلسات مختلف دادگاه نیست.
مراحل طلاق
حالا که با پاسخ این سوال آشنا شدیم که طلاق چیست در ادامه سعی داریم مراحل اقدام برای طلاق از طرف مرد، طلاق از طرف زن و طلاق توافقی را به طور خلاصه بررسی نماییم:
- در ابتدا مرد ملزم است دادخواست طلاق از طرف مرد را تنظیم نموده و آن را در دفاتر خدمات الکترونیک قوه قضاییه به ثبت برساند
- دادخواست طلاق از طرف مرد در سامانه ثنا به ثبت خواهد رسید
- از سوی دادگاه برای تعیین و تکلیف پرونده زمانی مشخص خواهد شد و به طرفین دعوی اعلام خواهد گردید
- در این مرحله دادگاه از زوجین می‌خواهد که در جلسات مشاوره شرکت کرده و گواهی‌های لازم را دریافت نمایند
- در دادگاه خانواده حقوق مالی و غیر مالی زن مانند مهریه و نفقه و حضانت فرزند در طلاق از طرف مرد مشخص خواهد شد
- در پایان اگر هیچگونه امکانی برای زندگی مشترک وجود نداشته باشد دادگاه گواهی عدم امکان سازش را صادر خواهد کرد
- حال باید در دفاتر ثبت ازدواج و تعلق صیغه طلاق جاری شده و رابطه زوجیت به پایان برسد.
برای طلاق باید کجا رفت؟
در بسیاری از موارد طلاق زمانی اتفاق می‌افتد که دو طرف به این نتیجه می‌رسند که پایان دادن به زندگی مشترک برای آنها مقدور شده و آنها دیگر تمایلی به زندگی در کنار یکدیگر ندارند؛ اما چنین نیست که در تمامی موارد زن و مرد به طور همزمان مایل به گرفتن طلاق باشند. گاهی اوقات تمایل به طلاق به صورت یک طرفه از سوی مرد یا زن مطرح می‌گردد.
به این مسئله توجه داشته باشید که برای طی نمودن مراحل طلاق ابتدا باید در جلسات مشاوره شرکت کرده تا عدم امکان سازش برای شما به طور کامل صادر شود. دقت داشته باشید که پس از این زن و مرد باید در سامانه تصمیم ثبت نام نموده و خواسته‌های حقوقی خود را از این طریق دنبال کنند.
همچنین باید توجه داشته باشید که فرد می‌تواند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیکی قوه قضاییه خواسته‌های حقوقی خود در این زمینه را به ثبت رسانده و منتظر پیامک برای حضور در دادگاه خانواده باشد.
برای اقامه دعاوی طلاق نیاز به تنظیم دادخواست است. همچنین مدارک و مستندات لازم برای طلاق می‌بایست به متن دادخواست پیوست شود. گذشته از اینکه طلاق به صورت یک طرفه یا طلاق توافقی باشد می‌بایست دادخواست طلاق به صورت کاملاً تخصصی تنظیم گردد؛ بنابراین در پاسخ به این سوال که برای طلاق باید کجا رفت می‌توانیم بگوییم که نخستین اقدام مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیکی قوه قضاییه است.
به هر حال شما برای طی نمودن مراحل قانونی مربوط به انواع طلاق می‌توانید از وکلای حرفه‌ای کمک دریافت کنید. وکیل علاوه بر اینکه می‌تواند دادخواست‌های طلاق را به شیوه‌ای کاملاً تخصصی تنظیم نماید، قادر است در دادگاه خانواده نیز پیگیر حقوق قانونی شما باشد. علاوه بر این با دریافت مشاوره حقوقی می‌توانید نواقص خود را در این زمینه جبران کنید.
کلام آخر
ما در سایت برترین وکیل تلاش کردیم تا اطلاعات کاملی درباره این پرسش ارائه دهیم که طلاق چیست؟ علاوه بر این امکان رجوع در ایام عده در انواع طلاق مورد بررسی قرار گرفت تا قوانین مربوط به طلاق رجعی و طلاق بائن تعیین گردد. اکنون از شما می‌خواهیم که نقطه نظرات خود درباره متن بالا را برای بهبود عملکرد ما به اشتراک بگذارید.
