طلاق رجعی چیست؟ احکام و شرایط آن در قانون ⚖️

یکی از انواع طلاق که در مقابل طلاق بائن قرار دارد، طلاق رجعی است. رجعی به معنای بازگشت است و همان طور که از نام آن پیدا است مرد تصمیم می گیرد در این نوع از طلاق، مجددا به همسر خود بازگردد و زندگی را با او آغاز کند. قانون مدنی سعی کرده است قوانینی را برای رجوع به همسر بعد از طلاق تنظیم نماید و به تشریح کامل این موضوع بپردازد. در واقع در این نوع از طلاق، زن در ایام عده نیز به عنوان همسر مرد در نظر گرفته می شود و مرد می تواند در مدت زمان عده زن نیز به او رجوع کند و طلاق را از میان بردارد. در ادامه سعی داریم به تشریح این مسئله حقوقی بپردازیم و به تمامی سوالات شما در این خصوص پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.

برای مشاوره با بهترین وکیل طلاق در تهران کلیک کنید!

تعریف و احکام طلاق رجعی در قانون مدنی

قانون مدنی در ماده 1148 خود به بررسی احکام طلاق رجعی پرداخته است و در این خصوص به بیان ضوابط و شرایطی پرداخته است. در این ماده قانونی اشاره شده است که مرد در طلاق رجعی می تواند در مدت زمانی که به عنوان عده در نظر گرفته شده است به همسر خود رجوع کند. در واقع اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که طلاق رجعی چیست باید چنین بگوییم که طلاق رجعی نوعی از طلاق است که زن ملزم به نگه داشتن ایام عده می باشد و مرد می تواند در این زمان به همسر خود بازگردد.

رجعی به معنای بازگشت مرد به همسر است. در واقع در پاسخ به این سوال که چرا به این نوع از طلاق، رجعی گفته می شود باید بیان کنیم که مرد حق بازگشت به همسر خود در ایام عده را خواهد داشت و دلیل نام گذاری آن نیز همین موضوع می باشد. در واقع ماده 1148 قانون مدنی به بیان اوصافی پرداخته است که به شرط وجود آن ها طلاق رجعی به شمار می آید. در ادامه به بررسی این دو شرط خواهیم پرداخت.

نخستین شرط مذکور در قانون مدنی این است که زن مدت زمانی را به عنوان عده نگه دارد و نتواند در این مدت زمان به عقد مرد دیگری درآید و مجددا ازدواج کند؛ بنابراین در طلاق هایی که برای آن ها نیاز به نگه داشتن ایام عده نیست، نمی توان به رجعی بودن آن ها اشاره داشت. طلاق زنان باکره و طلاق زنان یائسه از جمله طلاق بائن به شمار می آیند و دیگر رجعی به شمار نمی آیند. چرا که در این دو نوع طلاق نیازی به نگه داشتن عده از سوی زوجه نیست.

شرط دیگر این است که مرد در ایام عده مجددا به زن رجوع کرده و قصد ادامه زندگی را با همسر خود داشته باشد. دقت داشته باشید که در این شرایط نیازی نیست که مجددا ازدواج شکل بگیرد. در واقع زن در ایام عده نیز همسر مرد به شمار می آید و امکان بازگشت آن ها وجود دارد؛ بنابراین اگر از نظر قانونی مانعی برای رجوع مرد در ایام عده وجود داشته باشد، باز هم نمی توان طلاق را بائن دانست. برای مثال می توان به سه طلاقه کردن و طلاق خلع اشاره داشت.

شرایط وقوع طلاق رجعی

در طلاق رجعی این مرد است که باید به زن در ایام عده باز گردد. این عمل از سوی مرد یک عمل حقوقی در نظر گرفته می شود. در واقع هر نوع عمل یا رفتاری که نوعی از بازگشت را تداعی کند را باید رجوع در نظر گرفت. این اعمال و رفتارها می تواند شامل لمس کردن، بوسیدن، رابطه زناشویی و… باشد. لازم نیست مرد قصد خود برای رجوع را به زن اعلام دارد؛ بنابراین اگر مرد عملی انجام دهد که رجوع را به اثبات برساند کفایت می کند و از نظر قانونی و شرعی مورد تایید است.

به محض رجوع مرد به زن، مجددا رابطه شکل می گیرد و زن در چنین شرایطی ملزم است تا وظایف زناشویی خود را به طور کامل به انجام برساند. در واقع می دانیم که یکی از مهم ترین وظایف قانونی زن در زندگی مشترک، تمکین از مرد می باشد. از تاریخ رجوع مرد، زوجه مکلف می شود تا تمکین عام و خاص از شوهر خود داشته باشد؛ اما نکته ای که لازم است در این خصوص به بیان آن بپردازیم این است که مرد مدت زمان خاصی را فرصت دارد تا رجوع خود را به اطلاع مقامات قضایی برساند.

مهلتی که بر طبق قانونی برای اطلاع رجوع به زن برای مرد در نظر گرفته شده است، نهایتا یک ماه پس از بازگشت به همسر است. در این مدت مرد فرصت دارد تا رجوع خود به همسر و عدم تمایل به طلاق را به اطلاع دادگاه برساند. دقت داشته باشید که مرد ملزم به انجام این کار است و در صورت عدم اطلاع به محاکم قضایی با مجازات هایی جدی رو به رو می شود. البته بهتر است پیش از هر گونه تصمیم برای رجوع به زن، با یک وکیل مجرب و خبره در خصوص اقدام خود مشورت کنید.

به هر حال اگر طلاق از نوع رجعی آن باشد باید به این موضوع توجه داشته باشید که در زمان نگه داشتن ایام عده نیز همچنان زن در زوجیت مرد است و شوهر می تواند هر وقت که اراده کند به زن بازگردد و زندگی را مجددا شروع کند. به هر حالت اگر مرد به همسر خود رجوع کند و قصد ادامه زندگی با او را داشته باشد، می بایست این موضوع را به نهادهای قضایی اعلام دارد تا به این شکل هیچ حقی از زن ضایع نشود و مجازاتی برای مرد نیز در دادگاه تعیین نگردد.

آثار طلاق رجعی چیست؟

گذشته از اینکه طلاق رجعی به درخواست کیست باید به این موضوع اشاره داشته باشیم که کسب اطلاع در خصوص انواع طلاق رجعی ضروری است. چرا که باعث می شود فرد با اطمینان بیشتری در این مسیر قدم بردارد و با قانون جدید طلاق رجعی آشنا شود. یکی از مهم ترین آثار مربوط به طلاق رجعی این است که فرد می بایست در این نوع از طلاق، در ایامی که زن مشغول نگه داشتن عده طلاق می باشد نیز به او نفقه پرداخت کند.

در خصوص نفقه در طلاق رجعی باید اشاره داشته باشیم که در ایام عده همچنان زن در زوجیت مرد است و از نظر قانونی مرد ملزم می باشد تا مبلغی را به عنوان نفقه در اختیار زن قرار دهد تا او با استفاده از آن بتواند نیاز های اولیه زندگی خود را برطرف کند. در خصوص مهریه در طلاق رجعی نیز باید به این موضوع اشاره داشته باشیم که بر اساس توافق طرفین این مبلغ در اختیار زن قرار می گیرد؛ اما اگر رجوع در ایام عده صورت بگیرد، ممکن است زن این موضوع را دنبال نکند؛ اما به هر حال زن می تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را مطالبه کند.

باید در خصوص تفاوت طلاق رجعی و طلاق بائن به این موضوع اشاره داشته باشیم که حتی در صورتی که یکی از زوجین در زمان نگه داشتن ایام عده فوت کند، دیگری از او ارث دریافت می کند. چرا که در زمان عده نیز در زوجیت مرد قرار دارد و به او ارث تعلق می گیرد. به هر حال مهم ترین نکته ای که لازم است در این خصوص به آن توجه داشته باشید این است که در طلاق بائن پس از جاری شدن صیغه طلاق، رابطه زوجیت به کلی قطع می شود؛ اما در طلاق رجعی چنین نیست.

ثبت طلاق رجعی در شناسنامه

یکی از سوالات مهمی که ممکن است افراد با آن رو به رو شوند این است که آیا طلاق رجعی در شناسنامه زوجین ثبت می شود یا خیر؟ در واقع سوالی که در این بین پدیدار می شود این است که پس از طی کردن مراحل طلاق رجعی در دفترخانه، آیا نشانه ای از طلاق در شناسنامه مرد و زن وجود خواهد داشت؟ برای پاسخ به این سوال لازم است به سراغ ماده 38 قانون حمایت از خانواده برویم و با تشریح آن جوابی منطقی برای پرسش خود پیدا کنیم.

در طلاق رجعی صیغه طلاق بنا بر قوانین جاری کشور صورت جلسه خواهد شد اما ثبت طلاق رجعی وابسته به ارائه گواهی کتبی حداقل دو شاهد مبنی بر سکونت زن مطلقه در خانه مشترک دو نفر تا پایان مدت زمان تعیین شده به عنوان ایام عده است. مگر اینکه زوجه تمایل به ثبت داشته باشد. در صورت رجوع صورت جلسه طلاق به کلی باطل می شود؛ اما اگر رجوع انجام نشود، صورت جلسه تکمیل شده و به این شکل طلاق به ثبت می رسد.

در واقع لازم است صورت جلسه ای که از طلاق تنظیم شده است به امضای تمامی افراد حاضر اعم از زوجین، شهود و سر دفتر برسد. در صورتی که زن درخواست کند، گواهی عدم رجوع به او تحویل داده می شود؛ اما در صورتی که ایام عده به پایان برسد و برای دادگاه محرز شود که رجوعی شکل نگرفته است، طلاق رجعی به ثبت می رسد. باید دقت داشته باشیم که پس از صدور حکم طلاق از سوی قاضی پرونده، صیغه طلاق در دادگاه جاری می شود؛ اما در این صورت، طلاق رجعی در شناسنامه زوجین به ثبت نمی رسد، مگر اینکه یکی از دو شرط زیر را به همراه داشته باشد:

• به پایان رسیدن زمانی که برای عده طلاق تعیین شده است و استشهاد دو نفر شاهد مبنی بر اینکه زوجه در زمان عده در منزل شوهر سکونت پیدا کرده است.
• رضایت زن به این موضوع که طلاق رجعی در شناسنامه او به ثبت برسد.

در صورتی که این موضوع برای دادگاه محرز شود که در ایام تعیین شده برای نگه عده از سوی زوجه، مرد به او رجوع کرده است، صورت جلسه طلاق به کلی باطل می شود و در این صورت است که طلاق در شناسنامه هیچ یک از زوجین به ثبت نمی رسد؛ اما در صورتی که مشخص شود در طلاق رجعی، هیچ گونه عملی از مرد سر نزده است که به عنوان رجوع در نظر گرفته شود، طلاق تکمیل شده و این موضوع در شناسنامه هر دو طرف به ثبت می رسد.

مراحل ثبت طلاق رجعی در دفترخانه

اشاره داشتیم که به طور کلی می توان طلاق را در دو دسته بائن و رجعی دسته بندی کرد که هر کدام از آن ها احکام حاص خود را دارند. حال سوال اینجاست که برای طلاق رجعی لازم است چه مراحلی را پشت سر گذاشته و چه روندی را طی کنیم. در ابتدا لازم است مرد یا زنی که قصد طلاق دارد، با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیکی قوه قضائیه درخواست خود مبنی برای طلاق را به ثبت برساند تا مراحل قانونی برای طلاق آغاز شود.

در این مرحله مرد می بایست دادخواستی را تنظیم نماید و به نهادهای قضایی ارسال دارد. در این صورت است که به درخواست مرد مبنی بر طلاق رجعی رسیدگی می شود و دادخواست او در اختیار دادگاه قرار می گیرد تا قاضی پرونده دلایل مرد برای طلاق را مورد بررسی قرار دهد. البته باید در نظر داشته باشید که تنظیم دادخواست طلاق رجعی به تخصص های حقوقی لازم نیازمند است و بهتر این می باشد که پیش از هر گونه تصمیم گیری با یک وکیل مجرب و خبره در این زمینه مشورت کنید.

لزوم مراجعه به وکیل برای طلاق رجعی

همواره باید به این موضوع توجه داشته باشید که طلاق رجعی یکی از پیچیده ترین انواع طلاق به شمار می اید که برای انجام آن لازم است با یک وکیل زبده و کاربلد در ارتباط باشید. در واقع وکیل با پیچ و خم های مسیر به طور کامل آشنایی دارد و در صورت لزوم می توانید مطلوب ترین راهکار را در اختیار موکل خود قرار دهد. لازم به ذکر است که کوچک ترین اقدام غلط در دعاوی مربوط به طلاق ممکن است خسارت های جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد که عواقب آن همواره با فرد خواهد بود.

لازم است برای تنظیم دادخواست طلاق رجعی به یک وکیل کارکشته و متخصص اعتماد کنید تا مهم ترین دلایل شما برای طلاق را به طور کامل در متن دادخواست ذکر کرده و مدارک لازم را به آن پیوست نماید. علاوه بر این، نیاز است رجوع در ایام عده به دادگاه اطلاع داده شود. چرا که در غیر این صورت ممکن است مرد با مجازات هایی رو به رو شود. به طور کلی در این زمینه نیز می توانید به وکیل مراجعه کرده و روی کمک های او حساب ویژه ای را باز کنید تا دچار خسارت نشوید.

کلام آخر

از اینکه تا پایان مقاله در کنار ما بودید از شما تشکر می کنیم. در این مقاله سعی کردیم تا اطلاعات دقیقی در خصوص طلاق رجعی به شما ارائه دهیم تا با دید جامع تر در این خصوص بتوانید در خصوص استخدام وکیل تصمیم گیری کرده و خود را مهیای حضور در دادگاه نمایید. در ادامه مهم ترین احاکم مربوط به طلاق رجعی را مورد بررسی قرار دادیم و پس از آن نیز مراحل اقدام برای این نوع از طلاق مورد بررسی قرار گرفت. اکنون از شما می خواهیم که اگر نظر یا تجربه ای در خصوص مطالب ذکر شده دارید، آن را در قسمت یددگاه با سایر مخاطبان سایت برترین وکیل به اشتراک بگذارید.