استرداد جهیزیه ⚖️【مراحل و مدارک لازم برای استرداد جهیزیه】⚡️
در خصوص استرداد جهیزیه در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی توضیحات کامل ارائه شده است. در صورتی که زن و مرد در خصوص ادامه زندگی مشترک یا جهیزیه به اختلافات جدی برخورده باشند، لازم است در خصوص بازگرداندن اموال خریداری شده بابت جهیزیه به توافقات کامل برسند، ولی اگر هیچگونه توافقی بین آنها شکل نگیرد، لازم است زوجه از طریق قانونی و تنظیم دادخواست برای دریافت اموال خریداری شده اقدامات لازم را به انجام برساند. باید اشاره داشته باشیم که تهیه جهیزیه بر اساس قوانین کشور بر عهده مرد بوده و جزو نفقه زن به شمار می‌رود از این بابت زن می‌تواند اموال خریداری شده را هر زمان که خواست بازگرداند. در ادامه سعی می‌کنیم توضیحات کامل‌تری را به شما ارائه دهیم.
برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل خانواده در تهران کلیک کنید!
منظور از استرداد جهیزیه چیست؟
در خصوص استرداد جهیزیه لازم است ابتدا به این مسئله اشاره داشته باشیم که شروع زندگی مشترک به لوازم و اموال اولیه‌ای نیازمند است که از آن با عنوان جهیزیه یاد می‌کنیم. برخلاف رسم و رسوماتی که در کشور وجود دارد، باید اشاره داشته باشیم که از نظر شرعی و قانونی تهیه کردن لوازم زندگی تحت عنوان جهیزیه بر عهده مرد می‌باشد.
می‌توانیم بگوییم که یکی از مصادیق قانونی نفقه زن تهیه لوازم اولیه زندگی برای او می‌باشد؛ بنابراین بر اساس قوانین و مقرراتی که در کشور به تصویب رسیده، شوهر موظف است هرگونه وسیله‌ای که جزو نیازهای متعارف زندگی برای زن است تهیه شود. در واقع زن هیچگونه تکلیف قانونی و شرعی بابت تهیه جهیزیه نخواهد داشت.
اما باید اشاره داشته باشیم که در عرف جامعه و همچنین رسم و رسوم بسیاری از استان‌های کشور زن موظف به تهیه جهیزیه برای زندگی مشترک می‌باشد. زن هیچگونه تکلیف قانونی و شرعی برای تهیه جهیزیه ندارد؛ به همین دلیل می‌توانیم بگوییم که او مالک اصلی اموال خریداری شده به شمار می‌رود و می‌تواند هر زمان که خواست برای بازگرداندن آنها اقدام قانونی نماید.
مراحل استرداد جهیزیه
در بسیاری از موارد ممکن است زن و مرد بر روی مسائل مختلف دچار تنش و اختلاف شوند و تصمیم به طلاق بگیرند در چنین شرایطی معمولا استرداد جهیزیه از سوی زوجین مطرح می‌گردد. در چنین شرایطی است که زوجه هیچگونه رضایتی ندارد که وسایل تهیه شده به عنوان جهیزیه از سوی وی در منزل مشترک با شوهر باقی بماند.
در هنگام خواستگاری معمولا سیاهه‌ای از لیست اموالی که باید توسط زن و مرد خریداری شود، تهیه می‌گردد و معمولاً زوجه با استفاده از همین سیاهه‌ای که در دست دارد جهیزیه خود را از منزل شوهر خارج می‌کند. باید اشاره داشته باشیم که چنین اقدامی از سوی زن می‌تواند برای آنها از نظر حقوقی تبعاتی را به دنبال داشته باشد و حتی در مواردی زن به جرم سرقت محکوم گردد.
باید این مسئله مورد بررسی قرار گیرد که استرداد و برگرداندن جهیزیه به چه شکلی انجام می‌شود و چه مراحلی را به دنبال خواهد داشت. در ادامه به برخی از مهمترین مراحلی که باید برای بازگرداندن جهیزیه پشت سر بگذارید، اشاره می‌کنیم این مراحل به طور خلاصه عبارتند از:
- در ابتدا لازم است که فرد دعوای حقوقی را در دادگاه خانواده برای استرداد جهیزیه اقامه نماید؛ در چنین شرایطی باید دادخواست از سوی فرد تنظیم شده و در دفاتر خدمات الکترونیک قوه قضاییه در سامانه ثنا به ثبت برسد.
- پس از اینکه دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قوه قضاییه به ثبت رسید، دادگاه صالح برای رسیدگی به این دعوی تعیین خواهد شد و فرد موظف است در جلسات دادگاه حضور پیدا کرده و دفاعیات کتبی یا شفاهی خود را ارائه نماید.
- پس از صدور حکم از سوی دادگاه لازم است با استفاده از مامور اجرای احکام یا مامور کلانتری برای خارج کردن جهیزیه از شوهر اقدامات قانونی را انجام دهید.
- در هر حال شما برای بیرون آوردن جهیزیه از منزل شوهر نیاز به حکم دادگاه دارید و چنانچه فردی بدون دریافت حکم دادگاه جهیزیه را به منزل خود بازگرداند، ممکن است در دادگاه دیگری به جرم سرقت محکوم شود.
قانون استرداد جهیزیه
قانون استرداد جهیزیه یا پس گرفتن جهاز در واقع قوانین و مقرراتی است که در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی به آنها اشاره شده است. در واقع قانون مجزایی با این عنوان وجود ندارد؛ بلکه مجموعه‌ای از مواد قانونی که در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی مورد اشاره قرار گرفته است را می‌توانیم در خصوص پس گرفتن جهیزیه مورد استناد قرار دهیم.
در قوانین یاد شده به طور کامل بیان گردیده است که اگر فردی مالک اموال منقول یا غیرمنقولی باشد و دیگری از استرداد آنها جلوگیری کند، فرد مدعی می‌تواند در دادگاه تهیه دادخواست نموده و از حقوق قانونی خود دفاع کند؛ بنابراین می‌توانیم بگوییم زن مالک جهیزیه است و می‌تواند بر اساس قوانین مذکور هر زمان که اراده نمود برای پس گرفتن جهیزیه اقدام نماید.
مدارک لازم برای استرداد جهیزیه شامل چه مواردی می‌شود؟
برای اینکه دادخواست فرد در دادگاه ذیصلاح مورد بررسی قرار گیرد، لازم است ابتدا مدارک لازم برای استرداد جهیزیه به دادخواست پیوست گردد. در ادامه برخی از مهمترین این مدارک و مستندات را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
- شناسنامه و کارت ملی و همچنین سایر اوراق هویتی که ممکن است برای تنظیم دادخواست از سوی دفاتر خدمات الکترونیک قوه قضاییه مطالبه شود.
- عقدنامه یا کپی آن که زوجین می‌توانند برای دریافت آن به دفترخانه‌ای که ازدواج در آن ثبت شده است، مراجعه نمایند.
- سیاهه یا لیست اموالی از جهیزیه که به امضای شوهر رسیده باشد نیز یکی از مدارک بسیار مهم در این زمینه می‌تواند به شمار رود.
- در صورتی که فرد برای خرید جهیزیه فاکتور دریافت کرده است، می‌تواند فاکتورهای مذکور را به عنوان یکی از مدارک مهم ارائه نماید.
- در صورتی که فاکتور یا سیاهه وجود نداشته باشد، می‌بایست از شهادت شهود برای اثبات لیست اقلام جهیزیه استفاده شود.
نمونه دادخواست استرداد جهیزیه
ریاست محترم دادگاه خانواده….
با سلام و عرض ادب؛
احتراما به استحضار عالی می رساند:
این جانبه…… خواهان دعوی مطابق عقدنامه ازدواج تنظیمی در دفترخانه رسمی شماره ……. زوجه شرعی و دائمی خوانده محترم آقای ……. می باشم.
اکنون که قریب مدت …… سال از زندگی مشترک زناشویی فی مابین می گذرد، خوانده مدتی قبل ضمن تقدیم دادخواست طلاق به مراجع ذی صلاح قضایی، تقاضای جدایی از این جانبه را نموده است.
لذا، با توجه به شرح صورت لیست (سیاهه) پیوستی تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر استرداد جهیزیه آورده شده به منزل زوج (خوانده) را دارد.
بدوا به منظور جلوگیری از انتقال و حیف و میل اثاثیه فوق الاشعار به استناد ماده ۱۰۸ قانون آئین دادرسی مدنی، صدور قرار تامین خواسته مورد ادعا است.
نقش سیاهه در استرداد جهیزیه
یکی از مهمترین مدارکی که می‌تواند در اثبات لیست اموال تهیه شده به عنوان جهیزیه نقش موثری داشته باشد، سیاهه است. در واقع سیاهه شامل لیست کاملی از اموال خریداری شده برای جهیزیه به همراه سایر مشخصات درج شده بابت آنها می‌باشد. زمانی که خانواده عروس جهیزیه را تهیه نموده و به خانواده داماد تحویل می‌دهند، لازم است این سیاهه را به امضا برسانند.
در نظر داشته باشید که سیاهه تهیه شده بابت استرداد جهیزیه مورد استفاده قرار خواهد گرفت و زمانی وجاهت قانونی پیدا خواهد کرد که به امضای زوج و زوجه رسیده باشد. به هر حال اگر دچار مشکلات حقوقی در این زمینه شده‌اید به شما توصیه می‌کنیم حتماً روی کمک وکلای متخصص و ماهر حساب باز کنید.
دادخواست استرداد جهیزیه
در شرایطی که زن و مرد نتوانند در خصوص بازگرداندن جهیزیه به توافقات کامل دست پیدا کنند، لازم است از طریق قانونی اختلافات ایجاد شده بین آنها حل و فصل شود. در چنین شرایطی لازم است زوجه دادخواست استرداد جهیزیه را به محاکم قضایی ارائه نماید تا درخواست او در دادگاه صالح مورد بررسی قرار گیرد.
دادگاه پس از اینکه دفاعیات هر دو طرف را شنید و شواهد و مدارک را مورد بررسی قرار داد، حکم عادلانه‌ای را در این خصوص صادر خواهد نمود. تهیه دادخواست‌های حقوقی معمولاً کار پیچیده‌ای به نظر می‌رسد؛ بنابراین به شما توصیه می‌کنیم که حتماً برای تهیه و تنظیم اسناد حقوقی مانند دادخواست از وکلای با سابقه کمک دریافت کنید.
استرداد جهیزیه بدون سیاهه
در نظر داشته باشید که سیاهه اموال لیست کاملی از اقلام تهیه شده بابت جهیزیه را در خود جای داده است و می‌تواند به عنوان یکی از مدارک بسیار مهم به دادگاه ارائه شود. البته نکته‌ای که باید در این خصوص به آن اشاره داشته باشیم این است که سیاهه تهیه شده زمانی وجاهت قانونی دارد و می‌تواند در دادگاه به عنوان یک سند مورد استناد قرار گیرد که به امضای هر دو طرف رسیده باشد.
اما سوال بسیار مهمی که ممکن است برای بسیاری از خانم‌ها ایجاد شده باشد، این است که اگر سیاهه جهیزیه وجود نداشت چه باید کرد؟ در صورتی که سیاهه اجناس تهیه شده بابت جهیزیه در دسترس نبود، بهترین مدرکی که می‌توان به دادگاه ارائه کرد فاکتور اقلام خریداری شده می‌باشد.
به شما توصیه می‌کنیم که اگر قصد خرید جهیزیه را دارید، حتماً بابت کالاهای خریداری شده فاکتور دریافت کرده و در حفظ و نگهداری آنها کوشا باشید؛ اما در برخی از موارد نه سیاهه در دسترس است نه بابت اموال خریداری شده فاکتوری دریافت شده است؛ در چنین شرایطی می‌بایست برای اثبات لیست اموال جهیزیه به شهادت شهود استناد نمود.
باید شهودی از سوی زوجه به دادگاه در جهت استرداد جهیزیه معرفی شوند که از جزئیات خرید اموال آگاهی کامل داشته باشند یا اینکه آنها را هنگام منتقل کردن به خانه داماد دیده باشند. علاوه بر آن شهادت از افرادی پذیرفته می‌شود که در قانون به طور کامل ذکر شده است افرادی که به عنوان شاهد به دادگاه معرفی می‌شوند باید این ویژگی‌ها را داشته باشند.
روش‌های استرداد جهیزیه
در واقع بر اساس قوانین و مقررات مصوب در کشور و رویه‌های قضایی که در این خصوص وجود دارد، می‌توانیم روش‌های استرداد جهیزیه را به این صورت شرح دهیم:
استرداد توافقی: در این روش زن و مرد در خصوص پس گرفتن جهیزیه به توافقات کامل دست پیدا می‌کنند و شاهد بروز هیچگونه اختلاف و تنشی بین آنها نیستیم. در چنین شرایطی زوجه دیگر نیازی به دریافت حکم دادگاه ندارد و می‌تواند به صورت کاملاً توافقی اموالی که برای زندگی مشترک تهیه کرده است را پس بگیرد.
استرداد قانونی: در چنین شرایطی لازم است زن با حضور در دادگاه از حقوق قانونی خود دفاع کرده و عزم خود را برای بازپس گرفتن جهیزیه اعلام نماید. زن در چنین شرایطی می‌تواند سیاهه اموال خریداری شده یا فاکتور آنها را به عنوان مدرک معتبر به دادگاه ارائه نماید. لازم است در پای سیاهه جهیزیه امضای داماد و دو نفر شاهد عادل و بالغ وجود داشته باشد.
استرداد جهیزیه از طریق حکم دادگاه
اشاره داشتیم که در بسیاری از موارد ممکن است هیچگونه اختلافی بین زن و مرد جهت استرداد جهیزیه وجود نداشته باشد؛ در چنین شرایطی حتی زن بدون دریافت حکم دادگاه نیز می‌تواند اموال خود را بازگرداند؛ اما در بسیاری از موارد شاهد این موضوع هستیم که اختلافات در این زمینه به اوج می‌رسد.
در چنین شرایطی است که زن می‌بایست لیست سیاهه جهیزیه را به عنوان یکی از مدارک مهم به دادگاه ارائه دهد. در شرایطی که لیست سیاهه تهیه شده فاقد امضای داماد و دو نفر شاهد باشد، می‌توان از شهادت شهود یا فاکتورهای خرید نیز به عنوان امارات قانونی استفاده کرد.
در صورتی که زن بتواند وجود اموال خود در منزل شوهر را به عنوان جهیزیه به اثبات برساند در نهایت قاضی پرونده حکم به استرداد جهیزیه خواهد داد. در چنین شرایطی است که زن می‌تواند با استفاده از ماموران اجرای احکام یا ماموران کلانتری جهت خارج کردن اموال خود از منزل شوهر اقدامات لازم را به انجام برساند.
کلام آخر
در این مطلب سعی کردیم تا شما را با مفاهیم مربوط به استرداد جهیزیه آشنا کنیم تا اطلاعات شما در این زمینه به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده و بتوانید از حقوق قانونی خود در دادگاه دفاع کنید. به شما توصیه می‌کنیم اگر سوال یا پیشنهاد و نظری در خصوص مطالب ذکر شده در سایت برترین وکیل دارید آن را با سایر مخاطبان وب سایت در میان بگذارید.
