مجازات افترا در قانون جدید ⚖️ + شرایط تحقق و اثبات【سال1403】

در نظر داشته باشید که مجازات افترا در قانون جدید بسته به اینکه نوع جرم صورت گرفته با کلام و نشر اکاذیب صورت گرفته باشد و یا اینکه فرد با قرار دادن اشیا و وسایل مجرمانه باعث ایجاد افترا و سوءظن به طرف مقابل شود، کاملاً متفاوت است. اگر افترا قولی باشد، برای آن مجازات‌های نقدی در نظر گرفته می‌شود؛ اما اگر فرد به صورت عملی به دیگری افترا وارد کند، به حبس و شلاق محکوم خواهد گردید. در این مطلب از سایت برترین وکیل سعی داریم توضیحات کاملی را در خصوص جرم افترا به شما ارائه دهیم و تمامی تغییرات قانون جدید را نیز مورد بررسی کامل قرار داده تا اطلاعات حقوقی شما در این زمینه افزایش پیدا کند. 

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل کیفری در تهران کلیک کنید!

مجازات افترا در قانون جدید چیست؟

طبق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری و همچنین قانون مجازات اسلامی برخی از جرایم در مجازات‌های خود با کاهش چشمگیری روبرو شده‌اند که افترا نیز جزو مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود. مجازات افترا در قانون جدید بر اساس مواد قانونی ذکر شده برابر با ۷۴ ضربه شلاق و حبس از ۳ ماه تا یک سال و ۶ ماه خواهد بود؛ البته این مجازات مربوط به افترای عملی است که در خصوص آن در ادامه توضیح خواهیم داد. 

از سوی دیگر باید اشاره داشته باشیم ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی میزان جریمه نقدی جرم افترا را از ۶ تا ۲۴ میلیون تومان در نظر گرفته است. منظور از قانون جدید همان قانون مجازات اسلامی است که در سال ۱۳۹۲ به تصویب رسید و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ برخی از تغییرات و اصلاحیه‌های مهم در خصوص آن انجام شد.

جرم توهین و افترا چیست؟

اگر بخواهیم توضیح کاملی در خصوص مجازات افترا در قانون جدید دهیم، لازم است به این مسئله اشاره داشته باشیم که گاهی در مناسبت‌های سیاسی به خصوص در ایام انتخابات برخی از افراد سعی دارند برای پایین کشیدن رقیب سیاسی خود اقدام به تهمت و افترا کنند؛ حال آنکه در قانون مجازات اسلامی وارد کردن تهمت و افترا به دیگری جرم انگاری شده است. 

این مسئله را در نظر داشته باشید که جرم افترا می‌تواند به دو صورت قولی و عملی صورت پذیرد که هر کدام از آنها مجازات‌های خاص به خود را دارند. البته باید اشاره داشته باشیم که افترا زدن به دیگران تنها به مناسبت سیاسی محدود نمی‌شود و ممکن است افراد در مراودات اجتماعی که با یکدیگر دارند نیز گاهی مرتکب این جرم شوند. 

در جرم افترای قولی فرد سعی می‌کند با استفاده از نطق و سخن خود یا با استفاده از روزنامه‌ها و سایر رسانه‌ها به دیگران تهمتی را وارد نموده و به این شکل به او افترا بزند. البته جرم افترا زمانی به اثبات می‌رسد که فرد نتواند بابت ادعاهایی که مطرح کرده دلیل و مستندات کافی را ارائه داده و صحت ادعاهای خود را به اثبات برساند. 

در برخی از موارد نیز فرد سعی می‌کند ادوات و وسایل مجرمانه را در محل خاص قرار دهد؛ به گونه‌ای که افترا و تهمتی به شخص دیگری وارد گردد. این نوع از افترا را در اصطلاحات حقوقی افترای عملی می‌نامند که شرایط خاص خود را دارد. به هر حال اگر فرد نتواند بی‌گناهی خود را در دادگاه به اثبات برساند در افترای قولی و افترای عملی به مجازات‌های مجزایی محکوم خواهد شد. 

انواع و اقسام جرم افترا 

همانطور که اشاره کردیم افترا در قانون جدید در واقع به معنای ادعاها و تهمت‌های بی‌اساس و ناپایدار و نسبت دادن آنها به دیگران است. در واقع ممکن است این ادعاهای بی‌اساس به دلیل عدم آگاهی فرد از واقعیت‌ها به دیگری نسبت داده شده باشد و یا اینکه فرد با افترا و تهمت‌هایی که به دیگران نسبت می‌دهد، قصد آزار و اذیت آنها را داشته باشد. 

باید اشاره داشته باشیم که در قانون جدید می‌توان افترا را به دو نوع کلی تقسیم بندی نمود. در ادامه هر یک از انواع افترا را مورد بررسی قرار خواهیم داد: 

افترای کلامی: اگر افترا کلامی یا قولی باشد، در واقع فرد با کلام و بیان واضح خود تهمت‌هایی را به دیگران وارد می‌کند و اعمالی را به آنها نسبت می‌دهد که کاملاً ناپایدار و بی‌اساس است. همچنین ممکن است کلام فرد کاملاً توهین آمیز باشد تا دیگران مورد آسیب و اذیت قرار گیرند. 

افترای عملی: در این نوع از افترا فرد با اعمال و کردار خود به گونه‌ای رفتار می‌نماید که به دیگران تهمتی را وارد کرده و شواهدی از آن ارائه دهد. عواقب چنین اعمالی ممکن است بر روی دیگران اثر بگذارد و آنها را با تهمت‌های ناروایی روبرو کند. 

حکم مجازات افترا و تهمت در قانون مجازات اسلامی 

در ماده ۶۹۷ از قانون مجازات اسلامی به طور کامل در خصوص جرم افترا و تهمت توضیحاتی ارائه شده است که می‌توانیم با مطالعه آن اطلاعات کاملی را در این خصوص به دست آوریم. بر اساس این ماده قانونی شخصی که مرتکب جرم افترا شود جز در مواردی که حد بر او جاری می‌شود، می‌بایست ۷۴ ضربه شلاق را به عنوان مجازات متحمل شود. 

همچنین اگر فرد مرتکب تهمت به همسر یا اشخاص دیگری شود، می‌بایست جزای نقدی درجه ۶ یعنی مبلغی معادل ۶ تا ۲۴ میلیون تومان را پرداخت نماید. از سوی دیگر ممکن است جرم صورت گرفته از سوی فرد افترای عملی باشد که این مسئله در ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. 

در نظر داشته باشید که بر اساس این ماده قانونی اگر قرار منع تعقیب صادر شده یا اعلام برائت انجام شود، فرد به ۳ ماه تا یک سال و ۶ ماه حبس و همچنین ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد. در قانون سابق میزان مجازات‌هایی که برای جرم افترا در نظر گرفته می‌شد از ۶ ماه تا ۳ سال حبس بود که در تغییرات قانون جدید میزان مجازات آن به اندازه قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. 

در واقع میزان مجازات افترا در قانون جدید به نصف کاهش پیدا کرده است و شاهد تخفیف مجازات افترا و تهمت بوده‌ایم. به هر حال اگر با مشکلات مربوط به دعاوی افترا و تهمت روبرو هستید، بهتر است به سراغ وکلای دادگستری رفته و از آنها برای حل مشکلات حقوقی خود کمک بگیرید تا به این شکل گام بلندی را به سوی پیروزی در دادگاه بردارید.

شرایط تحقق جرم افترا در قانون جدید 

حال که در این مقاله مجازات افترا در قانون جدید اشاره کردیم لازم است شرایط تحقق آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم. در واقع اولین قدم برای تحقق جرم افترا این است که فرد متهم، اتهامات وارد شده که کاملاً بی‌اساس است را نزد دیگران برملا کرده و تهمت‌هایی را به شخص وارد نماید. 

برای مثال فرض کنید که فردی اتهاماتی را به دیگران در فایل صوتی وارد کرده، اما از انتشار این فایل صوتی جلوگیری به عمل می‌آورد تا زمانی که این فایل صوتی در نزد شخص محفوظ است، جرم افترا صورت نگرفته و نمی‌توان فرد را مجرم دانست. به طور کلی می‌توانیم بگوییم که انتشار تهمت و افترا یکی از ارکان مهم جرم محسوب خواهد شد. 

مفتری باید بتواند جرم صورت گرفته را در دادگاه به اثبات برساند؛ این مسئله یکی از ارکان بسیار مهم در این موضوع خاص به شمار می‌رود. در واقع اگر فرد بتواند با استفاده از مدارک و مستندات کافی جرم افترا را به اثبات برساند از نظر قانونی شخص دیگری نمی‌تواند شکایتی را مبنی بر اعاده حیثیت ارائه نماید. 

مجازات افترا در صورت استفاده از روش‌های متقلبانه 

در نظر داشته باشید که منظور از توهین و افترا در قانون مجازات جدید همان افترای عملی با استفاده از پرونده سازی است. در واقع اگر فردی با قرار دادن ادوات و آلات مربوطه در خودرو یا محل زندگی یک شخص، باعث شود که از نظر قانونی به او مظنون شده و در معرض اتهام قرار گیرد، در واقع مرتکب جرم افترای عملی شده است که در قانون، پیش بینی‌های لازم برای مجازات آن صورت گرفته است. 

در واقع در چنین شرایطی فرد می‌کوشد تا از روش‌های متقلبانه و آلات و ادوات مختلف استفاده کند تا مقامات قضایی به فرد مظنون شده و او را به اتهام وقوع جرمی بازداشت نمایند. در چنین شرایطی اگر فرد متهم از اتهامات وارد شده تبرئه گردد و برای او قرار منع تعقیب صادر شود، فرد افترا زننده به ۳ ماه تا یک سال و ۶ ماه حبس و همچنین ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد. 

مجازات نشر اکاذیب و افترا چیست؟

در واقع نشر اکاذیب به این معنا است که فردی اتهامی را به دیگری از طریق جراید و روزنامه‌ها وارد کرده و توانایی برای اثبات آن در وجود خود نداشته باشد. بدیهی است که در چنین شرایطی آبروی فرد تحت خطر قرار خواهد گرفت و به او تهمت‌های فراوانی از طریق روزنامه‌های پرمخاطب وارد خواهد شد؛ بنابراین این موضوع در قانون جرم انگاری شده است. 

در چنین شرایطی اگر فرد تحت تعقیب قضایی قرار گرفته، اما اعلام برائت در خصوص آن انجام شده و قرار منع تعقیب صادر گردد، افترا زننده با مجازات افترا در قانون جدید مواجه خواهد شد. در چنین شرایطی بر اساس قانون مجازات اسلامی که در سال ۱۳۹۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، برابر با جریمه نقدی ۶ میلیون تومان تا ۲۴ میلیون تومان خواهد بود. 

در برخی از موارد نیز افترای وارد شده شامل حد می‌شود که در چنین شرایطی باید حد جاری شود. البته لازم است به این مسئله اشاره داشته باشیم که نشر افترا با نشر اکاذیب دارای تفاوت‌های بسیار زیادی می‌باشد و بهتر این است که برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه حتماً با یک وکیل مجرب و خبره مشورت کنید.

آیا جرم افترا قابل گذشت است؟

باید اشاره داشته باشیم که جرم افترا در قانون جدید قابل گذشت دانسته شده است؛ این مسئله در ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی مورد بررسی قرار گرفته که می‌توانید برای اطلاعات بیشتر آن را مورد مطالعه قرار دهید. قابل گذشت بودن این جرم به این معنا است که پیگیری قانونی آن در شرایطی امکان‌پذیر است که شاکی خصوصی وجود داشته باشد. 

فرض کنید که شاکی هیچگونه شکایتی از فرد افترا زننده در دادگاه به ثبت نرساند، در چنین شرایطی محاکم  قضایی بدون تنظیم شکایت فرد را مورد تعقیب قانونی قرار نخواهند داد. همچنین لازم است به این مسئله اشاره داشته باشیم که ممکن است شاکی شکایتی را علیه فرد افترا زننده به ثبت رسانده باشد، اما در جریان دادرسی از شکایت خود منصرف شود. 

در این صورت است که مراحل دادرسی در هر مرحله‌ای که باشد متوقف خواهد شد و پرونده مختومه می‌گردد. شما در صورتی می‌توانید اتهامات وارد شده در زمینه افترا را رد کنید که دفاعیات کتبی و شفاهی موثری را از خود ارائه کنید. در این صورت است که باید لایحه دفاعیه قوی را تنظیم نموده و آن را با مدارک کافی ارائه نمایید. 

بهتر است بیش از هرگونه اقدام قانونی با وکیل متخصص و معتبری در این خصوص مشاوره حقوقی داشته باشید تا راهکارهای موثری را برای پیگیری پرونده پیش روی شما قرار دهد و بتوانید حقوق قانونی خود را در محاکم قضایی پیدا کنید. 

کلام آخر 

امیدواریم که مطالب مندرج در وب سایت حقوقی برترین وکیل توانسته باشد به بسیاری از سوالات شما در این زمینه پاسخ بگوید تا دیگر مشکلی برای حضور در محاکم قضایی نداشته باشید. مجازات افترا در قانون جدید مسئله‌ای بود که در این مقاله مورد بررسی قرار دادیم تا اطلاعات شما در این زمینه به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند. اگر باز هم سوالی برای شما در این زمینه باقی مانده است می‌توانید آن را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.