شکایت کیفری چیست؟ ⚖️【تفاوت شکایت کیفری و حقوقی】⚡️

با وقوع جرم در سطح جامعه علاوه بر از میان رفتن نظم و امنیت، آسیب هایی نیز به افراد وارد شده و حقوق قانونی آن ها به خطر می افتد. قوانین و مقرراتی که در این حوزه به تصویب رسیده اند، امکانی را در اختیار آسیب دیدگان قرار داده است تا با طرح شکایت کیفری از حقوق قانونی خود دفاع نموده و حقوق پایمال شده را احقاق نمایند. طرح شکایت کیفری در مراجع قانونی با تنظیم شکایت نامه امکان پذیر است. در این مقاله از سایت برترین وکیل به این موضوع که شکایت کیفری چیست؟ می پردازیم. برای یافتن پاسخ سوالات خود در این زمینه با ما همراه باشید.

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل کیفری در تهران کلیک کنید!

شکایت کیفری چیست؟

در پاسخ به این سوال که شکایت کیفری چیست؟ باید بگوییم که در واقع شکایت کیفری به معنای طرح دعوی در محاکم قضایی به طرفیت کسی است که از نگاه فرد شاکی مرتکب جرمی شده است. در واقع فرد با اقامه دعاوی کیفری این ادعا را مطرح می کند که در اثر وقوع جرم و ارتکاب آن توسط شخص حقیقی یا حقوقی منافع او به طور کامل به خطر افتاده است.

در واقع ابتدا شکایت های کیفری در دادسرا مورد بررسی قرار می گیرد تا وقوع جرم از سوی فرد شاکی به طور مقدماتی بررسی گردد. هدف از طرح دعاوی کیفری این است که در درجه اول وقوع جرم بررسی شده و در گام های بعد مجازات فرد مجرم و احقاق حق فرد شاکی به طور کامل انجام شود تا به این شکل عدالت در سطح جامعه حکم فرما شود.

اگر بخواهیم این موضوع را به زبان ساده تر بیان نماییم باید بگوییم که هر گاه شخصی به شما آسیب رسانده و یا اینکه اقدام او اموال و آبروی شما را تحت تاثیر قرار داده است، شما می توانید در مقابل عمل مجرمانه وی طرح دعوای کیفری نموده و از او شکایت نمایید تا در محاکم قضایی به خواسته شما رسیدگی گردد.

در واقع فرد شاکی با اقامه دعاوی کیفری که از راه تنظیم شکایت نامه صورت می پذیرد، سعی دارد تا ضمن رسیدن به حقوق قانونی خود، فرد مجرم را به مجازات هایی که قانون برای او در نظر گرفته است برساند. به طور کلی دعاوی که در مراجع قانونی اقامه می شوند را می توانیم در دو دسته کلی دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری تقسیم بندی نماییم که هر یک شرایط خاص خود را دارند.

دقت داشته باشید که دعاوی کیفری در مقایسه با دعاوی حقوقی معمولا پیچیده تر هستند و همین مسئله سبب می شود تا برای رسیدگی به آن ها نیاز به دانش حقوقی و تجربه بالا داشته باشید. چرا که عدم موفقیت در این دعاوی باعث می شود که از تامین منافع قانونی خود باز مانده و نتوانید آن طور که باید در این مراجع از حقوق خود دفاع نمایید.

تفاوت شکایت کیفری و حقوقی چیست؟

هدف اصلی از طرح دعاوی کیفری و تنظیم شکایت در این زمینه، اثبات وقوع جرمی است که باعث شده است به شما آسیب های زیادی وارد شود و جان، مال و آبروی شما در خطر بیفتد.

این در حالی است که شکایت های حقوقی مربوط به اختلافات مدنی بین اعضای یک جامعه می شود. هدف از طرح دعاوی حقوقی برطرف کردن اختلافات به وجود آمده میان افراد حقیقی و حقوقی در سطح جامعه می شود. در واقع در دعاوی حقوقی به هیچ عنوان جرمی رخ نداده است و بدیهی است که در این شرایط فرد به مجازاتی محکوم نخواهد شد.

بنابراین در پاسخ به اینکه شکایت حقوقی چیست؟ باید بگوییم که شکایت حقوقی زمانی از سوی افراد به انجام می رسد که خبری از وقوع جرم نباشد، بلکه فقط اختلاف مدنی میان اشخاص به وجود آید، اما در شکایت های کیفری شاهد این هستیم که فردی با وقوع جرم و ارتکاب آن سعی داشته است تا منافع قانونی دیگری در سطح جامعه را دچار آسیب کند.

به طور کلی می توانیم بگوییم که پیچیدگی های موجود در دعاوی کیفری بیشتر از دعاوی حقوقی می باشد. چرا که در دعاوی کیفری لازم است تا وقوع جرم از سوی فرد شاکی به اثبات برسد، ولی در دعاوی حقوقی تنها نیاز به حل اختلافات است. به مطرح کننده دعاوی کیفری به منظور تنظیم شکایت در اصطلاحات قانونی شاکی گفته می شود.

مراحل طرح شکایت کیفری چیست؟

برای شکایت کیفری فرد باید با مراحل طرح شکایت کیفری آشنایی کامل داشته باشد. در واقع فرد باید به کمک یک وکیل کاربلد و مجرب این مراحل را به دقت پشت سر گذاشته و رویه های قضایی را به طور کامل طی نماید. در ادامه برخی از مهم ترین مراحل مربوطه را مورد بررسی قرار می دهیم:

تنظیم شکایت نامه: اولین قدم در طرح شکایت کیفری این است که شکواییه یا شکایت نامه تنظیم کنید. در شکایت نامه تنظیم شده لازم است تمامی ابعاد مربوط به وقوع جرم به طور کامل شرح داده شوند تا مقامات قضایی بتوانند با مطالعه آن به جزئیات پرونده و خواسته شما پی ببرند.

پیوست کردن مدارک به شکایت نامه: در صورتی که برای وقوع جرم مدارک و مستنداتی را در دست دارید، لازم است آن ها را به طور دقیق به متن شکایت نامه پیوست نمایید. این مسئله به شما کمک می کند تا کار ساده تری در دادگاه و دادسرا برای اثبات وقوع جرم از سوی متهم داشته باشید.

تقدیم شکایت به دادسرا: در این مرحله و پس از اینکه شکایت نامه کیفری به طور کامل تنظیم شد، لازم است آن را در اختیار دفاتر خدمات الکترونیکی قوه قضائیه قرار دهید تا پس از طی شدن رویه های قانونی به دادسرا ارسال شود. توجه داشته باشید که ثبت شکایت در دفاتر قضایی با هزینه هایی همراه است که باید از سوی شما پرداخت شود.

تحقیقات مقدماتی در دادسرا: دادسرا موظف است پس از بررسی شکایت نامه، تحقیقات مقدماتی را در خصوص وقوع جرم انجام دهد تا برای مقامات قضایی محرز شود که آیا جرمی رخ داده و یا اینکه کیفیت وقوع آن جرم چگونه بوده است؟

صدور کیفرخواست از سوی دادسرا: در بررسی های مقدماتی، اگر دادسرا به این نتیجه برسد که جرم رخ داده است، کیفرخواست صادر خواهد کرد. پس از صدور کیفرخواست، پرونده برای بررسی های بیشتر به دادگاه های کیفری ارسال خواهد شد. دادگاه کیفری، مرجع صالح برای رسیدگی به شکایت کیفری می باشد.

صدور حکم از سوی دادگاه: دادگاه سعی دارد تا پرونده را در اختیار قاضی قرار دهد تا او با بررسی کامل پرونده در نهایت حکم عادلانه ای را در این خصوص صادر نماید. در دادگاه گاهی از شاکی و متهم خواسته می شود تا در جلسات شرکت کرده و از حقوق خود در محضر قاضی دفاع نمایند.

چه جرایمی قابلیت شکایت کیفری دارند؟

حال لازم است این موضوع بررسی شود که جرایم کیفری شامل چه مواردی است؟ در ارزیابی این مطلب لازم است به این مسئله اشاره داشته باشیم که در قانون مجازات اسلامی به مجموعه ای از جرایم اشاره شده است که قابل پیگیری در محاکم کیفری و طرح شکایت هستند. در واقع هر جرمی که در قانون مجازات اسلامی وجود داشته باشد، قابلیت شکایت کیفری را دارد.

از جمله مهم ترین این جرایم می توانیم به سرقت، ضرب و جرح، کلاهبرداری، تصرف عدوانی، قتل، فروش مال غیر، اختلاس، توهین، تهدید، افترا، تخریب اموال عمومی، تهدید، رابطه نامشروع، زنا و… اشاره داشته باشیم. دقت کنید که مجازات هایی برای این جرایم در قانون پیش بینی شده که پس از بررسی قاضی پرونده قابلیت اجرایی دارند.

چه زمانی باید شکایت کیفری کرد؟

حال که فهمیدیم شکایت کیفری چیست؟ لازم است به این مسئله اشاره داشته باشیم که هر زمان احساس کردید و به این درک رسیدید که جرمی علیه شما رخ داده است، می توانید اقدام به شکایت کیفری کنید. نکته قابل ذکر این است که هر چه سریع تر لازم است برای تنظیم شکایت و ارائه آن به محاکم قضایی اقدام نمایید تا احقاق حقوق شما در دادگاه و دادسرا انجام شود.

هر چه زمان بگذرد اثبات جرم نیز به همان اندازه دشوارتر خواهد شد. البته برای پیگیری پرونده های پیچیده کیفری و طرح دعوای کیفری در محاکم قضایی به وکلایی نیاز دارید که در این زمینه تخصص های لازم را در اختیار داشته باشند. این وکلا می توانند به شما کمک کنند تا پیگیر حقوق قانونی خود بوده و اجازه ندهند که حقی از شما پایمال گردد.

مدارک مورد نیاز برای طرح شکایت کیفری

برای طرح شکایت کیفری در محاکم قضایی و اثبات وقوع جرم در مراجع ذی صلاح لازم است مدارکی را به همراه داشته باشید. با در اختیار داشتن این مدارک و مستندات است که اثبات وقوع جرم در دادگاه و دادسرا برای شما ساده تر خواهد شد. بسته به نوع جرم و کیفیت صورت گرفتن آن ممکن است مدارک لازم برای طرح شکایت کیفری نیز متفاوت باشد.

به طور کلی شما به عنوان شاکی زمانی که قصد تنظیم شکایت نامه و ارائه آن به دفاتر خدمات الکترونیکی قوه قضائیه را دارید، لازم است مدارکی را جمع آوری نمایید که به شما در اثبات وقوع جرم کمک کند. این مدارک بسته به اینکه چه نوع جرمی رخ داده است می تواند شامل گزارش پزشکی، تصاویر از محل وقوع جرم و مدارک دیگری مانند این باشد.

از سوی دیگر شهادت شهود یکی از مهم ترین مدارکی است که می تواند از سوی شما به عنوان یک مدرک موثق به دادگاه ارائه شود. به شما توصیه می کنیم که برای جمع آوری مدارک و مستندات مربوطه حتما از وکلایی کمک بگیرید که سال ها در این حوزه فعالیت داشته و جزئیات پرونده های شما را به دقت مورد مطالعه قرار داده اند.

مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری چقدر است؟

دقت کنید که تعیین نمودن مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری در پرونده های مختلف ممکن است متفاوت باشد. این موضوع به عوامل متعددی بستگی دارد که باید در خصوص هر پرونده ای به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان در خصوص مدت زمان آن اظهارنظر نمود. در ادامه برخی از این عوامل را به صورت مختصر شرح خواهیم داد:

• نوع جرم: در جرایم مختلف و مباحث مربوط به آن ها معمولا مدت زمان رسیدگی متفاوت خواهد بود. جرایمی که ساده به نظر می رسند در مدت زمان کمتری تعیین و تکلیف خواهند شد، ولی در جرایم پیچیده به مدت زمان بیشتری نیاز داریم.
• تعداد افراد دخیل در پرونده: اگر افراد مختلفی در پرونده دخیل باشند، برای شنیدن اظهارات هر یک از آن ها به مدت زمان مشخصی نیازمند خواهیم بود.
• پیچیدگی پرونده: برخی از دعاوی کیفری مطرح شده پیچیده هستند و بدیهی است که در چنین پرونده هایی مراحل دادرسی در مدت زمان بیشتری به طول خواهد انجامید.
• مدارک و مستندات موجود در پرونده: اگر مدارک برای اثبات جرم کافی نباشد، ممکن است مدت زمان بیشتری برای صدور حکم نهایی نیاز باشد.
• تعداد جلسات دادرسی: ممکن است دادگاه در چندین جلسه تشکیل شده و پرونده را از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار دهد. تعداد جلسات دادگاه بر مدت زمان رسیدگی خواهد افزود.
• بار کاری دادگاه: تعداد پرونده هایی که در شعب دادگاه وجود دارد بر شلوغی این شعب خواهد افزود و همین مسئله باعث می شود شکایت کیفری در زمان بیشتری به نتیجه برسد.
• همکاری طرفین دعوی: ممکن است طرفین دعوی همکاری لازم را با محاکم قضایی نداشته باشند. برای مثال عدم حضور یکی از طرفین در جلسات دادگاه بر مدت زمان مربوطه خواهد افزود.
• اعتراض به حکم: یکی از مهم ترین مواردی که می تواند صدور حکم نهایی را به تاخیر اندازد، اعتراض یکی از طرفین به حکم صادر شده است. در نظر داشته باشید که اگر یکی از طرفین درخواست تجدید نظرخواهی دهد، بر این مدت زمان افزوده خواهد شد.

با این حال بر اساس بخشنامه های صادر شده از سوی سازمان دادگستری می توان مدت زمان میانگین رسیدگی به پرونده های کیفری در مراجع گوناگون را به شرح زیر بیان کرد:

• دادگاه های کیفری 1: شکایت کیفری در دادگاه های کیفری یک معمولا 224 روز به طول خواهد انجامید.
• دادگاه های کیفری 2: پرونده های کیفری معمولا در این مرجع 79 روز به طول خواهند انجامید.
• دادسراهای عمومی و انقلاب: شکایت کیفری در 46 روز به نتیجه خواهد رسید.
• دادگاه های بخش: در دادگاه های بخش، 70 روز برای رسیدگی به شکایت زمان نیاز است.

دقت کنید که این اعداد فقط میانگین زمان رسیدگی به پرونده های مختلف هستند. همان طور که اشاره کردیم ممکن است شرایط پرونده کیفری شما به گونه ای باشد که در مدت زمانی کمتر از این، شکایت به سرانجام برسد یا اینکه برای صدور رای نهایی به زمان بیشتر نیاز داشته باشید. به هر حال استخدام وکیل می تواند زمان به نتیجه رسیدن شکایت را کاهش دهد.

عواقب شکایت کیفری چیست؟

در پاسخگویی به این سوال که عواقب شکایت کیفری چیست؟ لازم است به این مسئله اشاره داشته باشیم که فرد مجرم پس از اثبات جرم به مجازات هایی محکوم خواهد شد. نوع مجازات تعیین شده به نوع جرمی که صورت گرفته است بستگی خواهد داشت. در برخی از موارد ممکن است فرد به حبس، جزای نقدی، شلاق، تبعید و مواردی مشابه محکوم شود.

در دعاوی کیفری، جرم صورت گرفته است و در قانون مجازات اسلامی در خصوص مجازات هر جرم به طور کامل توضیحاتی ارائه شده است؛ بنابراین قاضی پرونده موظف است بسته به نوع جرم صورت گرفته و جزئیاتی که در پرونده وجود دارد، حکم عادلانه ای را در این خصوص صادر کند تا در این صورت عدالت در پرونده حکم فرما شود.

دقت داشته باشید که در دعاوی حقوقی خبری از مجازات نیست. همان طور که اشاره کردیم در دعاوی حقوقی جرمی رخ نداده و هدف از طرح این دعاوی تنها تعیین و تکلیف کردن برخی از اختلافات به وجود آمده مدنی می باشد. در دعاوی حقوقی اگر فردی محکوم شود ملزم می گردد که بر اساس کیفیت حکم، حقوق قانونی دیگری را به او پرداخت نماید.

شکایت کیفری بهتر است یا حقوقی؟

بنابراین در پاسخ به این سوال که شکایت کیفری بهتر است یا حقوقی؟ می بایست به این نکته متذکر شویم که این سوال از اساس غلط است. چرا که اگر جرمی در خصوص ارتباط شما با دیگران رخ داده باشد، ملزم به طرح شکایت کیفری هستید، اما اگر اختلاف صورت گرفته فاقد وقوع جرم باشد، ملزم هستید که بر اساس قانون با تنظیم دادخواست، طرح دعوای حقوقی نمایید.

در واقع لازم است ابتدا نحوه اختلافات به وجود آمده از سوی یک وکیل مجرب و خبره به دقت بررسی شده و راهکار درست در اختیار شما قرار گیرد. برای طرح دعاوی حقوقی نیاز به تنظیم دادخواست است و دعاوی کیفری با تنظیم شکواییه یا شکایت نامه مطرح می شوند. لازم است برای تنظیم دادخواست یا شکایت نامه حتما از وکلای حرفه ای کمک بگیرید.

به هر حال دریافت مشاوره حقوقی از یک وکیل مجرب و خبره در این زمینه می تواند اطلاعات شما را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. همچنین به کمک وکیل می توانید منافع قانونی خود را به طور کامل بشناسید و برای تحقق آن ها در دادگاه و دادسرا گام بلندی برداید. توصیه می کنیم که حتما با تکیه بر دانش حقوقی و تجربیات وکیل به سمت پیروزی قدم بردارید.

کلام آخر

کسب اطلاعات حقوقی موقعیتی را در اختیار شما قرار خواهد داد که به کمک آن از منافع قانونی خود در مراجع ذی صلاح آگاهی کامل داشته و برای تحقق آن ها و رسیدن به پیروزی گام بلندی را بردارید. امیدواریم که در این هدف موفق باشید. در این مقاله تلاش کردیم به این پرسش پاسخ دهیم که شکایت کیفری چیست و راه های طرح دعوای کیفری کدام است؟ حال از شما درخواست می کنیم که سوالات خود در این زمینه را با ما به اشتراک بگذارید. از همراهی شما سپاسگزاریم.