مدارک لازم برای شکایت کیفری ⚖️⚡️ + نحوه اقامه دعوی کیفری

دادگاه های کیفری جزو مهم ترین مراجع قضایی کشور هستند که صلاحیت رسیدگی به پرونده های مربوط به دعاوی کیفری را دارند. از جمله صلاحیت های دادگاه های کیفری می توان به جرایم عمومی و غیر قابل گذشت و جرایم غیر از آن اشاره داشت. در واقع این دادگاه ها سعی دارند به دور از جانب داری، پرونده را به دقت مورد بررسی قرار داده و با اعمال مجازات هایی برای مجرم، نوعی از عدالت را اجرایی نمایند. از سوی دیگر این دادگاه ها به دنبال جبران خسارت مجنی علیه و نیز احقاق حقوق از دست رفته او هستند. برای اقامه دعوی در دادگاه ها نیاز به شکایت کیفری است. در این مقاله سعی داریم مدارک لازم برای شکایت کیفری را مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.

انواع شکایت کیفری

پیش از اینکه در خصوص مدارک لازم برای شکایت کیفری توضیحاتی را ارائه دهیم لازم است در خصوص این دعوی اطلاعات جامعی را در اختیار شما قرار دهیم. باید بدانید که این نوع از دعاوی به طور مستقیم با رفتارهای مجرمانه در ارتباط هستند. در واقع قانون این حق را به افراد جامعه و سازمان ها داده است تا در صورت وقوع جرم و پایمال شدن حقی از آن ها، با اختیار در مراجع قانونی حضور پیدا کرده و طرح دعوی نمایند. طرح دعوی با تنظیم شکواییه یا شکایت نامه امکان پذیر است.

به طور کلی دعاوی مطرح شده در محاکم قضایی را می توانیم به دو دسته کلی دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری تقسیم کنیم. در دعاوی حقوقی به طور قطع لازم است خواهان با حصضور در مراجع قضایی دعوایی را علیه دیگری اقامه نماید، اما در خصوص دعاوی کیفری الزاما این قاعده حکم فرما نیست. در این نوع از دعاوی ممکن است مقامات قضایی به طور مستقیم برای رسیدگی به جرم صورت گرفته اقدامات لازم را به انجام رسانده و پرونده را مورد بررسی قرار دهند.

در خصوص انواع شکایت کیفری باید بگوییم که جرایم صورت گرفته را می توان به دو دسته قابل گذشت و غیر قابل گذشت تقسیم کرد. در جرایم قابل گذشت، زمانی دعوای کیفری اقامه می شود که شاکی وجود داشته باشد و اقامه دعوی نماید؛ اما در جرایم غیر قابل گذشت، روند دادرسی قدری متفاوت است. در این نوع از جرایم دادسرا بدون اینکه نیاز به شکایت از سوی بزه دیده باشد، پرونده را مورد بررسی قرار می دهد و حتی اگر شاکی از شکایت خود بگذرد، باز هم پرونده در جریان خواهد بود.

اگر بخواهیم برای درک بهتر از موضوع مثالی بیاوریم باید بگوییم که اگر فردی به دیگری توهین نماید، زمانی دعوی علیه فرد توهین کننده اقامه می شود که شاکی اقدام به این عمل کند؛ اما در جرایم جنایی غیر قابل گذشت، مسئله کاملا فرق می کند. برای اقامه دعاوی کیفری نیاز به تنظیم شکواییه است. شکواییه با دادخواست کاملا متفاوت است. برای تنظیم شکایت نامه لازم است فرد تبحر و تخصص بالایی در این زمینه داشته باشد. از این رو، پیشنهاد می کنیم حتما از بهترین وکیل کیفری در تهران استفاده کنید.

برای شکایت چه مدارک لازم است؟

اشاره داشتیم که دعوای کیفری زمانی اقامه می شود که شاهد پایمال شدن حقوق افراد به واسطه وقوع جرم باشیم. در چنین شرایطی لازم است فرد با حضور در دفاتر خدمات الکترونیکی قوه قضائیه شکواییه تنظیم نموده و آن را به مقامات قضایی تحویل دهد؛ اما برای تنظیم شکواییه نیاز به مدارک و مستنداتی است. مدارک لازم برای شکایت کیفری در ایران به شرح زیر است:

شناسنامه و کارت ملی شاکی: اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی شاکی یا وکیل او باید ارائه شود.

مدارک شناسایی متهم: در صورتی که متهم شناسایی شده باشد، اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی او باید ارائه شود.

شرح شکایت: شاکی باید در متن شکایت خود به‌صورت دقیق و کامل، موضوع شکایت، تاریخ و زمان وقوع جرم، محل وقوع جرم و مشخصات متهم را بیان کند.

مدارک مورد نیاز برای اثبات جرم: شاکی باید مدارکی را که به اثبات وقوع جرم کمک می‌کند، به همراه شکایت خود ارائه دهد. این مدارک می‌تواند شامل شهادت شهود، گزارش پزشکی قانونی، فیلم، عکس و سایر مدارک باشد. شاکی باید توجه داشته باشد که ارائه مدارک مثبته به اثبات وقوع جرم کمک می‌کند و می‌تواند در نتیجه ‌گیری پرونده تأثیرگذار باشد.

در برخی موارد، ممکن است مدارک دیگری نیز برای رسیدگی به شکایت کیفری لازم باشد. به‌عنوان مثال، در صورتی که جرمی علیه اموال شاکی رخ داده باشد، ارائه فاکتور یا رسید خرید اموال می‌تواند به اثبات وقوع جرم کمک کند. مدارک مورد نیاز برای شکایت کیفری در دفاتر خدمات قضایی نیز ارائه می‌شود. در این صورت، شاکی باید هزینه‌های مربوط به ثبت شکایت را نیز پرداخت کند. در ادامه به بررسی برخی از مدارک مثبته که می‌تواند برای شکایت کیفری مفید باشد، می‌پردازیم:

شهادت شهود: شهادت شهود یکی از مهم‌ترین مدارک مثبته در رسیدگی به شکایت کیفری است. شهود باید در حضور مقام قضایی شهادت دهند و شهادت آنها باید مستند به علم و آگاهی آنها باشد.

گزارش پزشکی قانونی: در صورتی که در جریان وقوع جرم، به شاکی یا سایر افراد آسیب فیزیکی وارد شده باشد، ارائه گزارش پزشکی قانونی می‌تواند به اثبات وقوع جرم کمک کند.

فیلم و عکس: فیلم و عکس نیز می‌تواند به اثبات وقوع جرم کمک کند. در صورتی که از وقوع جرم فیلمبرداری یا عکاسی شده باشد، این فیلم یا عکس‌ها باید به مقام قضایی ارائه

شکایت کیفری در قانون آیین دادرسی

تنها با مراجعه به قانون آیین دادرسی کیفری است که می توان در خصوص دادگاه های کیفری و مدارک لازم برای شکایت کیفری پی برد. در مواد 11 و 12 و 64 این قانون در خصوص شکایت و صلاحیت های دادگاه کیفری اطلاعات جامعی را به دست می آوریم. با مرور این مواد قانونی می توانیم با روند رسیدگی به شکواییه در محاکم قضایی اطلاعات جامعی را به دست آورده و روال حقوقی آن ها را به طور کامل درک خواهیم کرد.

در ماده 64 قانون آیین دادرسی کیفری اشاره شده که جهات قانونی شروع به تعقیب به این شرح است که:

• شکایت شاکی یا مدعی خصوصی
• اعلام و اخبار ضابطان دادگستری
• مقامات رسمی یا اشخاص موثق و مطمئن
• وقوع جرم مشهود در مقابل دادستان یا بازپرس
• اظهار و اقرار متهم
• اطلاع دادستان از وقوع جرم به روش های قانونی دیگری که برای این کار در نظر گرفته شده است

ماده 11 قانون آیین دادرسی کیفری تعقیب متهم و اقامه دعوی از جهت حیثیت عمومی بر عهده دادستان و اقامه دعوی و درخواست تعقیب متهم از جهت حیثیت خصوصی با شاکی یا مدعی خصوصی می باشد. همچنین ماده 12 قانون آیین دادرسی کیفری مربوط به تعقیب متهم در جرایم قابل گذشت فقط با شکایت شاکی شروع می شود و در صورتی که شاکی از شکایت بگذرد، این روند متوقف خواهد شد. تبصره تعیین جرایم قابل گذشت با استفاده از قانون صورت می گیرد.

بر اساس آن چیزی که از قانون به دست می آید یکی از مواردی که باعث تعقیب می شود شکایت شاکی است. در جرایم قابل گذشت یعنی آن دسته از جرایمی که در آن ها جنبه خصوصی جرم بیشتر از جنبه های عمومی آن است، تعقیب در صورت شکایت کیفری از سوی شاکی و یا مدعی صورت خواهد گرفت. از سوی دیگر باید اشاره داشته باشیم که اگر شاکی و یا مدعی از شکایت خود بگذارند، در این حالت است که شکایت نیز از روند رسیدگی خارج شده و به اصطلاح متوقف می شود.

بر اساس آن چیزی که از ماده 71 قانون آیین دادرسی کیفری به دست می آید، در خصوص بزه دیدگانی که محجور نیز هستند، ولی یا قیم اگر اقدام به شکایت نکند، دادستان می تواند این کار را انجام دهد. با استفاده از تمامی مسائلی که تا اینجا به آن ها اشاره داشتیم باید بگوییم شکایت کیفری در واقع یک ابزار قانونی است که قانونگذار در اختیار فرد بزه دیده قرار داده است تا با استفاده از آن حقوق قانونی خود را احقاق نموده و بتواند خسارت های به وجود آمده را جبران نماید.

نحوه اقامه دعوی کیفری

در خصوص مدارک لازم برای شکایت کیفری باید به این نکته توجه داشته باشید که شکایت مخصوص آن دسته از دعاوی است که در آن ها جرمی به وقوع پیوسته است. می دانیم که وقوع جرم باعث می شود تا حقوقی از فرد در سطح جامعه ضایع شود. از این رو، قانون به فرد این حق را می دهد تاا با مراجعه به دادگاه کیفری طرح دعوی نموده و به دنبال احقاق حقوق از دست رفته خود باشد. در این صورت است که دادگاه به خواسته های فرد رسیدگی و فرد مجرم را به مجازات محکوم می کند.

در واقع شکایات کیفری برای جلوگیری از ضایع شدن حقوق و به دست آوردن مجدد آن ها است. در صورتی که فرد بزه دیده از فرد متهم شکایتی را تنظیم نکند، این احتمال وجود دارد که او با خسارات جبران ناپذیری در آینده رو به رو شود. در واقع فرد می تواند با طی نمودن مراحل مشخصی، طرح شکایت کرده و از حقوق قانونی اش در دادگاه و دادسرا دفاع نماید. در واقع وقوع جرم می تواند جان، مال، آبرو و… افراد را تحت تاثیر قرار دهد که مجنی علیه حق پیگیری آن ها را خواهد داشت.

در واقع شکایت کیفری مجموعه ای از اقداماتی است که فرد به سبب آن ها می تواند دعوایی را علیه متهم اقامه کرده و حقوق دست رفته خود بر اثر وقوع جرم را احقاق نماید. زمانی دعاوی کیفری اقامه می شوند که جرمی صورت گرفته است و فرد با تنظیم شکواییه از محاکم قضایی درخواست رسیدگی به آن را دارد. هر روزه حجم عظیمی از پرونده های کیفری به دادگاه های کیفری ارجاع داده می شود و می توان گفت که بیشترین پرونده های کشور به همین مسائل مربوط هستند.

چه مواردی شامل شکایت کیفری میشود؟

اکنون سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که چه مواردی شامل شکایت کیفری میشود؟ در قسمت های قبل به این موضوع اشاره کردیم که دعاوی مطرح شده در مراجع قضایی را می توان به دو دسته حقوقی و کیفری تقسیم بندی کرد. در واقع آن دسته از دعاوی که در بخش حقوقی جای نگیرند را می توان جزو دعاوی کیفری به شمار آورد. در دعاوی حقوقی شاهد وقوع جرم نیستیم. بلکه حقوق قانونی فردی از میان برداشته شده است، بی آنکه جرمی به وقوع پیوسته باشد.

باید این نکته را ذکر کنیم که در دعاوی کیفری شاهد وقوع جرم هستیم. از جمله تفاوت های مهم دیگری که بین دعاوی حقوقی و کیفری وجود دارد، مرجع صالح برای رسیدگی به این دو است. در قانون مجازات اسلامی می توان به طور کامل از رفتارها و اعمالی که قانون آن ها را مساوی با جرم قلمداد کرده است، کسب اطلاع نمود. اگر در پرونده ای شاهد بروز این جرایم و تضییع حقوق دیگران به واسطه این جرم باشیم، در واقع باید آن پرونده را جزو دعاوی کیفری دسته بندی کرد.

منشا و مبدا اصلی پرونده های کیفری، وقوع جرم است. اگر در پرونده ای جرم صورت نگرفته باشد، نمی توان آن را جزو دعاوی کیفری دسته بندی کرد. از جمله مهم ترین مواردی که شامل شکایت کیفری میشود می توان به کلاهبرداری، افترا، سرقت، آدم ربایی، تجاوز، اختلاس، خیانت در امانت، تخریب، توهین، نشر اکاذیب، تصرف عدوانی و… اشاره کرد. در واقع برای شروع دعوی در هر یک از موارد ذکر شده لازم اتست فرد شکایت تنظیم کرده و تحویل مقامات مسئول قرار دهد.

در برخی از دعاوی و پرونده ها شاهد این هستیم که موضوع مورد دعوی دارای هر دو جنبه حقوقی و کیفری است و این به دست فرد است که از کدام روش برای اقامه و مطرح کردن دعوی در مراجع قانونی و قضایی استفاده نماید. برای مثال می توانیم به نفقه اشاره کنیم. عدم پرداخت نفقه می تواند از طریق حقوقی و کیفری توسط زن دنبال شود. در واقع در این نوع از دعاوی، زن می تواند هم علیه مرد دادخواست تنظیم نموده و هم با تنظیم شکایت کیفری حقوق خود را مطالبه نماید و مرد را با مجازات رو به رو کند.

نمونه شکایت کیفری

در خصوص نمونه شکایت کیفری باید این موضوع را در نظر داشته باشید که شکایت فرد می تواند به دو صورت کتبی یا شفاهی باشد. ماده 69 قانون آیین دادرسی کیفری اشاره دارد که دادستان موظف است شکایت کیفری و شفاهی را همه وقت و در هر زمانی قبول نماید. شکایت کتبی از طریق تنظیم شکواییه صورت می پذیرد که می بایست در زمان مشخصی به دادسرا تحویل داده می شود تا در این نهاد به آن رسیدگی شده و فرد بتواند به حقوق قانونی خود دست پیدا کند.

عدم استفاده از اوراق مانع رسیدگی به شکایت نمی شود؛ اما باید این موضوع را در نظر داشته باشید که اگر شکواییه به درستی تنظیم شود، این مسئله می تواند بر روی رسیدگی به آن در دادسر اثر بگذارد. در واقع تنظیم شکواییه یک مسئله تخصصی است. در تنظیم شکایت لازم است از یک وکیل متخصص و خبره کمک گرفته و نیازهای حقوقی خود را با تکیه به دانش و مهارت او برطرف نمایید. در نظر داشته باشید که در بسیاری از موارد لازم است مدارک لازم برای شکایت کیفری به آن پیوست شود.

نمونه 1 در ادامه به یک نمونه شکواییه در خصوص زنای محصنه که یکی از جرایم مهم در قانون مجازات اسلامی است به شما ارائه خواهیم داد:

با سلام

احتراماً به استحضار می رساند:

اینجانب با مشتکی عنه ردیف اول خانم …… به موجب سند ازدواج شماره …. مورخ …. دفترخانه شماره …. شهرستان …. عقد ازدواج دایم منعقد کرده ایم و ایشان همسر قانونی و شرعی اینجانب می باشند. مشتکی عنه ردیف دوم آقای …. مرتکب زنا با همسر اینجانب شده است. با این توضیح که بنده در تاریخ …. ساعت … صبح به قصد حضور در محل کارم خانه را ترک کردم در نیمه های راه متوجه شدم که تلفن همراه خود را جا گذاشته ام.

برای برادشتن تلفن به منزل بازگشتم و با این تصور که همسرم خواب هستند کلید انداختم اما همان لحظه صدای همسر خود را شنیدم و کمی مشکوک شدم و در را که باز کردم همسر خود را در حال زنا با یکی از اهالی ساختمان مشاهد نمودم. اینجانب پس از مشاهده این صحنه با پلیس تماس گرفتم و موضوع را گزارش کردم. مامورین کلانتری به موقع در محل حاضر شدند و مشتکی عنهم را دستگیر و به کلانتری منتقل کردند.

لازم به ذکر هست که مشتکی عنه ردیف دوم دارای همسر دایمی می باشند که در آن وقت صبح بنا به دلایلی در ساختمان حضور نداشته اند. لذا با توجه به شرح موضوع و با ستناد به ادله اینجانب که شامل گزارش ضابطین، گزارش پزشکی قانونی و…. می باشد.

همچنین با توجه به این که فعل ارتکابی مشتکی عنهم از مصادیق بارز ماده 225 قانون مجازات اسلامی می باشد، تعقیب و مجازات ایشان را به اتهام زنای محصنه استدعا دارم. همچنین با توجه به خسارت وارده به اینجانب که به مبلغ …. می باشد، بدواً صدور و اجرای فوری تامین خواسته را تقاضا دارم.

لزوم مراجعه به وکیل برای تنظیم شکایت کیفری

لازم به ذکر است که تنظیم شکواییه و شکایت کیفری یک کار کاملا تخصصی است و باید برای تنظیم و تحریر آن از یک وکیل مجرب و خبره کمک گرفت. در صورتی که در تنظیم اسناد حقوقی از جمله شکواییه دقت و تبحر بالایی را از خود نشان ندهید، ممکن است آن طور که باید، نتوانید به حقوق قانونی خودتان دست پیدا کرده و حقوق قانونی خود را در محاکم قضایی محقق نمایید. وکیل در این زمینه تخصص و تجربه بالایی دارد و می تواند با تکیه بر دانش حقوقی خود، در این زمینه به شما کمک نماید.

از سوی دیگر، علاوه بر اقامه دعاوی کیفری در محاکم قضایی مانند دادگاه های کیفری و دادسراها، لازم از وکیل برای تکمیل روند دادرسی کمک بگیرید. شما نیاز مبرمی به تجربیات وکیل برای اثبات جرم و یا رد اتهامات وارده دارید. همچنین این نکته را باید ذکر کنیم که شکست در دعاوی کیفری می تواند شما را از حقوق قانونی تان دور کرده و مجزات های سنگینی را برای شما به دنبال داشته باشد. از این رو، می توانید با استخدام یک وکیل ماهر و خبره از وقوع عواقب ناگوار در امان بمانید.

کلام آخر

از اینکه تا پایان مقاله در سایت برترین وکیل در کنار ما بودید از شما تشکر و قدردانی می کنیم. در این مقاله سعی کردیم تا مدارک لازم برای شکایت کیفری را به شما معرفی کنیم تا با سهولت بیشتری بتوانید در زمینه دعاوی کیفری، شکواییه تنظیم کرده و خواسته ها و اهداف خود را در دادگاه محقق نمایید. علاوه بر این، تلاش کردیم دعاوی کیفری را با استناد به مواد قانونی موجود در قانون آیین دادرسی کیفری مورد بررسی قرار دهیم و در انتهای مطلب نیز یک نمونه شکواییه را برای بررسی و ارزیابی به شما ارائه دادیم. اکنون از شما درخواست می کنیم که نظرات خود را با سایر همراهان سایت در میان بگذارید.