حکم جلب چیست و بعد از گرفتن حکم جلب چه باید کرد؟ ⚖️【سال1403】

به طور معمول در پروسه اجرایی دعاوی کیفری نظیر سرقت، جعل، کلاهبرداری و یا دعاوی حقوقی نظیر اختلافات مالی و طلاق، دادگاه می تواند با توجه به شرایط حاکم بر پرونده نسبت به صدور حکم جلب شخص متهم اقدامات لازم را انجام دهد. حکم جلب در دعاوی حقوقی و مالی اینگونه است که وقتی فردی از یک نفر طلب مالی دارد، حکمش صادر می‌ شود. در ادامه مقاله قصد داریم توضیحاتی درباره اینکه حکم جلب چیست و بعد از گرفتن حکم جلب چه باید کرد؟ در اختیارتان قرار دهیم، لذا خواهشمندم تا پایان مقاله در وب سایت برترین وکیل همراه ما باشید.

منظور از حکم جلب چیست؟

به طور کلی در توضیح این مسئله که حکم جلب چیست اینگونه می توان گفت که در پرونده های حقوی، در مواردی که نیاز به حضور شخص متهم یا محکوم علیه می باشد و او از حضور سر باز می دارد، طبق یک سری شرایط می توان حکم جلب او را صادر نمود و او را مجبور به حاضر شدن نزد قاضی کردد. حکم جلب در دعاوی به دو نوع کیفری و حقوقی تقسیم بندی می شود و صدور، دریافت و استعلام آن از طریق کد ملی و طبق شرایط خاصی انجام می گردد.

همواره در روابط انسانی اختلاف و دعواهای بسیاری وجود دارد و به عبارتی اختلاف، ذاتی روابط میان انسان‌ هاست. گاها جهت حل و فصل اختلافات می بایست از طریق مراجع قضایی اقدام نمود. در میان کلیه عناوین حقوقی، حکم جلب یکی از اصطلاحات مهمی است که نسبت به دیگر عناوین در زندگی روزمره، کاربرد بیشتری دارد و تا حدود زیادی به گوش می رسد. در پاسخ به سوال حکم جلب چیست اینگونه می توان گفت که حکم جلب در واقع دستور دستگیر کردن فردی است که متهم است و یا در دعاوی حقوقی، محکوم شده است. در این بین می توان به بهترین وکیل کیفری تهران مراجعه نمود و مشاوره های حقوقی لازم را دریافت کرد.

البته در مواردی براساس قانون، شخص شاهد را نیز می توان جلب نمود. بر طبق قانون آیین دادرسی کیفری، اگر متهم در برهه زمانی تعیین شده، نزد بازپرس یا دادیار حاضر نگردد، می توان حکم جلب او را صادر نمود. حکم جلب همان قرار جلب است که به شکل عامیانه به آن حکم گفته می شود. آنچه که مشخص است در بعضی موارد صدور حکم جلب و اجرای آن از آخرین راهکارهای یک مسئله حقوقی است.

انواع مختلف حکم جلب

انواع حکم جلب بر اساس شرایط حاکم بر یک پرونده حقوقی صادر می‌ گردد. به صورت کلی اصطلاح حکم جلب چیست در میان اکثر مردم رایج است اما باید این میزان آگاهی میان مردم وجود داشته باشد که حکم جلب در واقع همان دستوری است که قاضی پس از رسیدگی به ماهیت دعوای کیفری آن را صادر می‌ کند. حکم جلب یک دستور است. اصطلاح درست آن، دستور جلب است. دستور جلب حکم نهایی نمی باشد و فقط در شرایطی صادر می‌ گردد که شخص در دعاوی کیفری به احضاریه توجهی نکرده باشد و به دادسرا نیامده است.

به طور کلی نوع دستور جلبی که صادر می‌ گردد، به ارائه آدرس مشخصی بستگی دارد که در دادگاه انجام می شود. اگر نشانی محل سکونت فرد متهم را به دادگاه ارائه دهید، دستور جلب عادی صادر خواهد شد، ولی اگر از آدرسش اطلاعی نداشته باشید یا فرد فراری باشد، دادگاه برایش حکم جلب سیار را صادر می‌ کند. به طور کلی دستور جلب به دو طریق انجام می‌ شود که عبارت است از:

• نوعی از دستور جلب وجود دارد که توسط قاضی پرونده به کلانتری منطقه‌ ای ارسال می‌شود و شخص متهم در آن حضور دارد و به آن قرار نیز عمدتا جلب عادی گفته می شود.
• نوعی از دستور جلب وجود دارد که به تمامی کلانتری‌ های آن حوزه قضایی ارسال می‌ شود که در این صورت به آن جلب سیار نیز گفته می شود.

از سویی دیگر نوعی تقسیم بندی برای دستور جلب بر اساس نوع دعاوی نیز وجود دارد که عبارت است از:

• دستور جلب حقوقی: پس از قطعیت حکم و لازم شدن اجرای آن، اما خودداری شخص محکوم علیه از پرداخت بدهی شاکی، در صورت عدم داشتن توان مالی محکوم علیه یا اطلاع نداشتن شاکی از اموال او، دادگاه دستور جلب را صادر می‌ کند. محکوم علیه باید تا زمان اجرای حکم یا جلب رضایت شاکی در بازداشت باشد. (بازداشت شدن در اینجا مجازات نیست بلکه به معنای ادای دین و اجرای حکم است).
• دستور جلب کیفری: در کلیه مراحل تحقیقات نیاز است که شخص متهم به نزد بازپرس یا دادیار جهت ارائه نمودن توضیحات بیشتر در دادسرا یا دادگاه حاضر گردد. در صورت عدم مراجعه متهم، مرجع قضایی دستور جلب را صادر می کند. این جلب دلیل گناهکاری یا اجرای حکم نیست.
• دستور جلب تقویتی: این نوع از جلب جهت تکمیل نمودن ادله و موضوع درخواست یکی از طرفین دعاوی برای یک شخص ثالت حکم جلب صادر می شود، در جلب تقویتی این شخص ثالث حکم شاهد را داشته و حکمی نسبت به وی صادر نمی شود.

شرایط صدور حکم جلب

منظور از شرایط صدور حکم جلب چیست در پاسخ اینگونه می توان گفت که در دعاوی حقوقی، محکوم علیه پس از صدور اجرائیه، می بایست اموالی را که پرداخت محکوم به از طریق آن ها امکان پذیر است، معرفی کند و در صورت خودداری محکوم علیه از پرداخت، حکم جلب، صادر خواهد شد. بر اساس قانون طریقه اجرای محکومیت های مالی، در صورت اثبات اعسار، محکوم علیه بازداشت نمی شود. اگر پس از مهلت مشخصی، امکان دسترسی به محکوم علیه وجود نداشته باشد، دادگاه حکم جلب سیار، صادر می کند. جلب توسط مامور کلانتری انجام می گیرد.

در دعاوی کیفری شاکی ابتدا می بایست شکایت خود را ثبت کند. پس از طی نمودن مراحل بازجویی از شاکی، از متهم نیز جهت تکمیل اطلاعات، بازجویی می شود. جهت احضار متهم نیاز است به نشانی ای که توسط شاکی مشخص شده است، احضاریه ارسال گردد، سپس اگر به هر دلیلی متهم حاضر نشود، حکم جلب او صادر می شود. در این بین جهت آگاهی از قوانین می توان مشاوره حقوقی در امور کیفری را از کارشناسان و مشاوران خبره و کاربلد دریافت نمود.

نکات مهم در خصوص صدور حکم جلب

• فقط اصل برگه حکم جلب معتبر است و کپی آن فاقد اعتبار است.
• حکم جلب جهت مجبور کردن متهم به اجرای حکم قطعی صادر شده توسط دادگاه.
• در صورت وجود احتمال فرار یا مخفی شدن متهم، از همان ابتدا حکم جلب او صادر می شود.
• در برگه جلب، تاریخ انقضا درج شده است و پس از اتمام مهلت آن، فاقد اعتبار می باشد و نیاز است اقدام به تمدید مهلت آن شود.
• ارائه درخواست حکم جلب شخص متهم توسط شاکی در پرونده های حقوقی و کیفری، در همان ابتدای شکایت امکان پذیر نیست و پس از صادر شدن حکم قطعی دادگاه، قابل صدور می باشد. در پرونده های حقوقی نیز شاکی این توانایی را دارد که پس از شکایت و شروع اجرای پرونده، درخواست جلب کند.
• وارد شدن به منزل متهم فقط در صورت در اختیار داشتن مجوز ورود به منزل امکان پذیر است و از طریق حکم جلب تنها در صورتی می توان اقدام به تفتیش منزل نمود که چنین دستوری صادر گردیده باشد.

• در صورتی که اجرای حکم صادر شده، به تاخیر بیافتد و احضاریه ای به متهم جهت مطلع شدن او از این مسئله فرستاده شود. عدم حضور وی در دادگاه بدون داشتن هیچ گونه دلیل موجه، صدور حکم جلب او را با خود به دنبال دارد. البته در این حالت جلب وی با هدف ابلاغ و تفهیم حکم دادگاه و شرایط آن به وی خواهد بود.
• در پرونده های حقوقی جهت تکمیل پرونده و کشف حقیقت به شهادت شاهدان نیاز می باشد. از این رو به دادگاه احضار می شوند و چنانچه این افراد بدون دلیل موجه در دادگاه حاضر نشوند، حکم جلب آنها نیز صادر می گردد.
• شخص متهمی که به دادگاه احضار می شود، اما بدون داشتن دلیل موجه از حاضر شدن در دادگاه خودداری می کند، به طور مجدد احضاریه برای او فرستاده می شود. بی توجهی او به ابلاغیه برای بار دوم و عدم حضور در دادگاه، به صدر حکم جلب وی ختم می شود.
• نصب هر نوع بنر تبلیغاتی، اعلامیه و … بر روی تابلوهای ارگان های دولتی نظیر مراکز بیمه، بیمارستان، مدارس و یا تابلوهای راهنمایی و رانندگی، به عنوان جرم تلقی شده و ماموران نیروی انتظامی این اختیار را دارند در صورت مشاهده، فرد مرتکب شده را جلب کرده و به مقامات قضایی مربوطه تحویل دهند.

منظور از حکم جلب کیفری چیست؟

حکم جلب در امورات کیفری امر مشخصی است که قاضی پرونده حقوقی در مراحل مختلف جهت دستگیری افراد خطاکار صادر می کند تا آن ها در نزد دادگاه حضور یابند. حکم جلب معمولا در دو صورت انجام می گیرد. بعضی از مواقع قاضی دادگاه در رویه اجرای حکم، جهت مجبور ساختن فرد به اجرای حکم، این قرار را صادر می کند و بعضی اوقات نیز زمانی که هنوز فرد متهم نشده است، قاضی جهت پیگیری حکم و انجام تحقیقات بیشتر، دستور به جلب فردی را که از او شکایت شده است را صادر می کند.

البته در این زمینه هنوز به صورت دقیق و شفاف، مشخص نیست که فرد متهم است یا خیر. فقط نوعی اتهام به او نسبت داده شده است و به این دلیل که مستنداتی جهت متهم ساختن وی وجود دارد، قاضی این حکم را صادر می کند. در این صورت در شروع متهم را به دادگاه دعوت می‌ کند و در صورتی که او در دادگاه حاضر نشود، جهت رسیدگی به پرونده، او را جلب می‌ کند.

هر قاضی فقط در حوزه قضایی خود می تواند قرار جلب در امورات حقوقی را صادر کند. در یک مثال ساده اینگونه می توان گفت که در استان تهران تنها یک حوزه قضایی وجود دارد و قاضی تهران فقط می تواند این دستور را در حوزه استان تهران صادر کند و در صورتی که فردی که قرار است برایش دستور جلب صادر گردد، در خارج از حوزه قضایی باشد، نیاز است به حوزه قضایی دیگر (نیابت) داده شود.

کلام آخر

صدور حکم جلب در پرونده های کیفری بر اساس اثبات اتهام وارد شده به فرد و بازداشت و مجازات وی نیست. بلکه از این طریق فرد را مجبور به ادای دین خود می کنند. تنها در صورتی که فرد خاطی از ادای دین خود امتناع کند، تا زمان پرداخت بدهی توسط او، قانون وظیفه دارد او را بازداشت کند. بسیار سپاس گزارم از شما همراهان گرامی که تا این قسمت از مقاله ما را همراهی کردید. امیدوارم در مقاله حکم جلب چیست و بعد از گرفتن حکم جلب چه باید کرد؟ توانسته باشیم اطلاعات جامع و مفیدی را در اختیارتان قرار دهیم. لطفا نظرات و پیشنهادهای خود را برای ما کامنت کنید.