تصرف عدوانی اموال منقول ⚖️【سال1403】+ بررسی کامل

منظور از تصرف عدوانی اموال منقول این است که مال قابل حمل و نقلی مانند یک دستگاه اتومبیل که متعلق به فردی باشد، بدون هیچگونه مجوز قانونی در اختیار فرد دیگری قرار گیرد و فرد متجاوز آن را از اختیار مالک به طور کامل خارج کند. در چنین شرایطی این امکان برای شخص مالک وجود دارد که برای مطرح نمودن دعاوی تصرف عدوانی اموال منقول به صورت قانونی اقدامات لازم را انجام دهد. در ادامه مقاله قصد داریم توضیحات کاملی درباره تصرف عدوانی اموال منقول در اختیارتان قرار دهیم. خواهشمندم تا پایان مقاله در برترین وکیل همراه ما باشید.

منظور از تصرف عدوانی اموال منقول چیست؟

یکی از مهمترین دعاوی کیفری که در محاکم کشور مطرح می‌ شود، دعاوی تصرف عدوانی است که اغلب در ارتباط با اموال منقول و یا غیر منقول مطرح می گردد و به همین دلیل کسانی که اموال منقول آنها اعم از اتومبیل تحت تصرف غیرقانونی فرد دیگری قرار گرفته است، ممکن است با این سوال رو به رو شوند که منظور از تصرف عدوانی اموال منقول چیست؟

در پاسخ به این سوال اینگونه می توان گفت که با توجه به قوانین آیین دادرسی مدنی که مرتبط با اموال منقول است، منظور از تصرف عدوانی اموال منقول این است که مالی در اختیار یک فرد اعم از مالک یا غیر مالک بوده و سپس فرد دیگری بدون آنکه اختیارات قانونی داشته باشد، آن مال را از تصرف فرد مالک خارج کند و خود بر آن مال مسلط شود.

به عنوان مثال فرض کنید که یک فرد با توجه به قرارداد اجاره به عنوان مستاجر در یک ملک ساکن شود و فرد دیگری بدون آنکه مجوز قانونی در اختیار داشته باشد، اقدام به تعویض قفل درب ملک کند و خود در آن ملک مستقر شود و مانع از سکونت مستاجر در ملک گردد.

در هر صورت هر فردی که برای خارج کردن مال منقول از تصرف مالک بدون رضایت او اقدام کند و یا مزاحم استفاده مالک شود، ماموران نیروی انتظامی در حوزه استحفاظی خود موظف هستند، درخواست فرد شاکی را پیگیری کنند و از اقدامات مجرمانه ای که برای تصرف عدوانی می‌شود، جلوگیری کنند و مالک نیز می تواند از بهترین وکیل تصرف عدوانی در این زمینه کمک بگیرد.

با توجه به مطالب ذکر شده این گونه می‌ توان گفت که تصرف عدوانی اموال منقول از سوی قانونگذار مورد پذیرش واقع می شود، در نتیجه طرح دعاوی خلع ید حقوقی و کیفری اموال غیر منقول نیز همانند اموال منقول امکان پذیر می باشد.

چند نوع تصرف عدوانی وجود دارد؟

بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی دو نوع تصرف عدوانی وجود دارد، تصرف عدوانی کیفری و تصرف عدوانی حقوقی که هر یک از آنها دارای شرایط خاصی می باشند و اگر فردی تحت عنوان یکی از آنها اعلام دعاوی کند، نمی‌تواند آن را هرگز تغییر دهد. پس باید با داشتن آگاهی و اطلاعات کافی اقدامات لازم انجام شود. در ادامه مقاله توضیحات بیشتری در اختیارتان قرار داده می شود.

تصرف عدوانی کیفری: تصرف عدوانی کیفری به معنای تصرف مالی که متعلق به شخص دیگری است آن هم با اطلاع از این‌ که مال تعلق به شخص دیگری دارد. به لحاظ قانونی تصرف عدوانی کیفری، جرم محسوب می‌ شود و در صورت اثبات جرم، شخص از یک ماه تا یک سال به حبس محکوم می‌ شود. این نوع تصرف برای اموال غیر منقول اطلاق می‌ گردد. در تصرف عدوانی کیفری شخص باید مالکیت مال غیر منقول را اثبات کند. برخی از مهمترین شرایط ایجاد تصرف عدوانی کیفری عبارت است از:

• فرد متصرف (خوانده دعاوی) سابقه تصرف نداشته باشد.
• تصرف به شکل عدوان یعنی با قهر و غلبه و زور رخ داده باشد.
• فرد مدعی دعوای تصرف (خواهان دعوی) باید سابقه تصرف داشته باشد.
• مبحث مورد اختلاف و تصرف مال غیر منقول باید زمین کشاورزی یا ملک باشد که بهترین وکیل زمین کشاورزی باتجربه و کاربلد می تواند توصیه های لازم را در اختیار موکل قرار دهد.

تصرف عدوانی حقوقی: تصرف عدوانی حقوقی یکی دیگر از انواع تصرف عدوانی می باشد که دارای شباهت های بسیار زیاد و و تفاوت های بسیار اندکی با تصرف عدوانی کیفری می باشد که برخی از این تفاوت ها عبارت است از:

• تصرف عدوانی حقوقی نیاز به احراز هویت مالک قبلی مال نمی باشد، در حالی که طبق قانون در تصرف عدوانی کیفری باید احراز هویت مالک و اثبات مالکیت ملک انجام شود.
• بعد روانی یکی از مهم‌ ترین مسائلی است که در تصرف عدوانی حقوقی بسیار تاثیر گذار است. بدین شکل که باید در دادگاه مشخص شود که آیا فرد متجاوز می‌ دانسته که مال متعلق به فرد دیگری است یا خیر؟ این مسئله یکی از مهمترین تفاوت های این دو نوع تصرف عدوانی است
• تصرف عدوانی حقوقی با ارائه دادخواست حقوقی قابل مطرح است اما جهت مطرح نمودن تصرف عدوانی کیفری نیاز به ارائه دادخواست حقوقی نمی باشد. شکایت کیفری برای پیگیری جزایی فرد متهم و صدور حکم رفع تصرف کافی می باشد.

تصرف عدوانی حقوقی دارای شرایط خاصی می باشد. جهت رفع شدن تصرف می توان بر اساس شرایط یکی از دو شکل یا هر دو را در دادگاه عمومی مطرح نمود. منظور از تصرف عدوانی حقوقی این است که تصرف مال غیر منقول که متعلق به فرد دیگری است با علم بر آن که مال به فرد دیگری متعلق است.

مرجع اینگونه دعاوی، دادگاه عمومی حقوقی می باشد. در این نوع از دعوا نیاز به اثبات مال و احراز آن نیست، همچنین باید برای دادگاه مشخص شود که آیا فرد متصرف به اینکه مال در اختیار و تصرف به فرد دیگری است آگاهی داشته است یا خیر.

در تصرف عدوانی حقوقی چه شرایطی باید حاکم باشد؟

در تصرف عدوانی حقوقی باید شرایط زیر حاکم باشد:

• تصرف به‌ صورت عدوان یعنی با قهر و زور صورت گرفته باشد.
• موضوع دعوا، مالی غیر منقول مانند تصرف عدوانی در ملک مشاع مطرح شود.
• خواهان دعوا، سابقه تصرف نداشته باشد؛ یعنی شخصی که به‌زور ملک را تصرف کرده، پیش از این، سابقه سکونت در ملک را نداشته باشد.
• خواهان دعوا باید سابقه تصرف داشته باشد. یعنی مثلا قبل از اینکه شخصی به‌ زور ملک را تصرف کند، سابقه سکونت و تصرف او محرز باشد. سابقه تصرف، عرفی تعیین می‌شود و زمان آن می‌ تواند کوتاه یا طولانی مدت در نظر گرفته شود. یک وکیل تصرف عدوانی می تواند با ارائه راهکارهای مناسب، شرایط جهت حل ابهامات را فراهم کند.

چه تفاوتی میان تصرف عدوانی و خلع ید وجود دارد؟

تصرف عدوانی به دو شکل حقوقی و کیفری مطرح می گردد، در حالی که خلع ید یک نوع دعوای حقوقی است و به شکل حقوقی قابل مطرح است. دعوای خلع ید در گروه دعاوی مالی و هزینه آن بر اساس دعاوی مالی محاسبه می شود. همچنین دعاوی تصرف عدوانی اموال منقول به صورت مالی است و هزینه آن نیز به همین ترتیب قابل محاسبه می باشد.

مطرح کردن دعاوی خلع ید با تشریفات قانونی صورت می گیرد و اجرای حکم آن قطعی است، در حالی که تصرف عدوانی به شکل فوریت مورد بررسی قرار می گیرد و دادگاه برای متصرف به شکل موقت حکم عدم تصرف را صادر می نماید. در دعاوی خلع ید خواهان می بایست الزاما مالک رسمی ملک (سند تک برگی یا منگوله دار) در اختیار داشته باشد، که بتواند دعوای خلع ید را بر علیه متصرف مطرح نماید، اما در دعاوی تخلیه ملک، ملک با رضایت شخص مالک یا متصرف سابق در اختیار متصرف جدید قرار داده می شود.

برخی دیگر از تفاوت های تصرف عدوانی حقوقی و خلع ید عبارت است از:

• دعاوی تصرف بر خلاف دعاوی خلع ید بدون تشریفات و دور از نوبت رسیدگی می شود.
• دعاوی خلع ید شامل منفعت مال منقول و غیر منقول می باشد، اما تصرف مختص مال غیر منقول است.
• اجرای حکم در دعاوی خلع ید نیازمند قطعیت حکم می باشد، ولی در تصرف اجرای حکم بدوی بدون قطعیت مجاز شمرده می شود.
• دعاوی خلع ید یک دعاوی مالی و نیازمند پرداخت هزینه دادرسی است، اما دعاوی تصرف یک دعاوی غیر مالی است که هزینه دادرسی آن از طریق هزینه پرداختی در دعاوی غیر مالی است.

مجازات جرم تصرف عدوانی چیست؟

مجازات جرم تصرف عدوانی بر اساس قانون مجازات اسلامی اینگونه است که هر فردی اقدام به هر نوع تصرف عدوانی، ايجاد مزاحمت يا ممانعت از حق کند، به مجازات یک ماه تا يک سال حبس محكوم می شود و دادگاه را موظف به رفع تصرف عدوانی اموال منقول يا رفع مزاحمت يا ممانعت از حق می کند. همچنین دعاوی تصرف عدوانی حقوقی از جمله دعاوی غیر مالی می باشد که متقاضی باید هزینه ثبت دعاوی غیر مالی را بر اساس تعرفه معینه که هر ساله از سوی قوه قضائیه تعیین می گردد، پرداخت کند.

در امورات کیفری مجرم باید با علم به موضوع جرم و از روی عمد مرتکب عمل مجرمانه ای شود، در نتیجه مرتکب عدوانی کیفری مال غیر منقول را با عمد و علم باید بدون اذن مالک و یا رضایت او از تصرف مالک خارج نموده است، بر اساس قوانین مجازات اسلامی مرتکب به مجازات یک ماه تا یک سال محکوم می گردد.

کلام آخر

با تشکر از تمامی شما عزیزان که تا پایان مقاله همراه ما بودید. در مقاله تصرف عدوانی اموال منقول شما را با انواع مختلف تصرف عدوانی، مراحل شکایت و بررسی تصرف عدوانی اموال منقول آشنا کردیم و اطلاعات مفیدی درباره اینکه چگونه می توان اقدامات لازم را در این زمینه انجام داد، در اختیارتان قرار دادیم. خواهشمندم نظرات و پیشنهادات خود را با در میان بگذارید.