مهلت شکایت تصرف عدوانی چقدر است؟ + مدارک لازم ⚖️【سال1403】

قانون حق تصرف بر اموال شخصی را به افراد داده است. در واقع هیچ فردی نمی تواند بدون رضایت وی و یا کسب مجوزهای لازم بر مال دیگری تصرف داشته باشد. در صورت تصرف غیر قانونی بر اموال دیگری، فرد مرتکب تصرف عدوانی شده و مالک و یا متصرف مال مذکور می تواند با طرح دعوای کیفری و یا حقوقی در دادگاه حقوق از دست رفته خود را درخواست نماید. اما سوالی که در این خصوص پیش می آید این است که مهلت شکایت تصرف عدوانی چه زمانی است و نظر قانون در این خصوص چیست؟ در این مقاله به تمامی سوالات شما در این خصوص پاسخ خواهیم داد. پس پیشنهاد می دهیم تا پایان مطلب در مجله حقوقی برترین وکیل ما را همراهی نمایید.

تصرف عدوانی چیست؟

قانون مدنی در ماده 30 خود به صراحت اعلام می دارد که مالک می تواند به هر شکلی بر ملک خود تصرف داشته باشد و از آن نفع ببرد. البته مواردی وجود دارد که قانون مالک را از تصرف بر ملک خود دور کرده است. همچنین در ماده 31 قانون مدنی اشاره شده است که به جز در مواردی که قانون حکم می دهد، نمی توان ملکی را از تصرف مالک آن خارج نمود. همچنین ماده 35 قانون مدنی به صراحت اعلام می کند که تصرف مالک به ملک به معنای مالکیت است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.

تصرف عدوانی در واقع زمانی محقق می شود که فردی بدون مجوز از مالک آن و یا اجازه های قانونی بر ملک دیگری تصرفی از روی زور و اجبار داشته باشد. این دعاوی زمانی محقق می شود که متصرف قبلی ملک به محاکم قضایی رجوع کرده و دسترسی مجدد خود بر ملک مذکور را مطالبه نماید و خواهان دسترسی مجدد به حقوق قانونی اش شود. در واقع عدوانی به معنای اجبار و زور می باشد. همچنین در تصرف عدوانی، رضایت یا عدم رضایت متصرف از اهمیت بالایی برخوردار است.

فرض کنید فردی بدون اجازه مستاجر و یا مالک زمین، بر آن تصرف پیدا کرده و از منافع آن برخوردار شود. در این صورت است که فرد مرتکب تصرف عدوانی شده است و مالک و یا مستاجر زمین می توانند علیه او در محاکم قضایی طرح دعوی نمایند. باید دقت داشته باشید که قانون تصرف عدوانی را جرم قلمداد کرده است و فرد متصرف عدوانی را مستوجب مجازات می داند. برخلاف دعاوی خلع ید، در تصرف عدوانی نیازی به اثبات مالکیت بر ملک نیست و سابقه تصرف بر ملک کفایت می کند.

در واقع برای قانون مهم است که فرد متصرف قبلی ملک باشد و در اینجا هیچ گونه نیازی نیست که مالک طرح دعوی نماید و مالکیت خود را به اثبات برساند. از سوی دیگر باید به این نکته نیز اشاره داشته باشیم که جرم تصرف عدوانی را تنها در خصوص اموال غیرمنقول نظیر خانه، ملک تجاری، زمین و… می تواند اقامه نمود. بنابراین اگر شخصی برای مثال به خودروی شما بدون رضایت و یا مجوز تصرف پیدا کند، این موضوع به تصرف عدوانی مربوط نخواهد شد و جرایم دیگری شامل حال آن خواهد شد.

مهلت شکایت در دعاوی تصرف عدوانی

در بالا به تعریف دقیقی از تصرف عدوانی پرداختیم و نکات مهمی در این خصوص به شما ارائه دادیم. اکنون زمان آن رسیده است تا مطالب حائز اهمیتی در خصوص مهلت شکایت تصرف عدوانی را ذکر نماییم. در این خصوص لازم است ذکر نماییم که قانون بازه زمانی تعیین شده ای را برای شکایت از متصرف عدوانی در نظر گرفته است. در واقع این مهلت بر اساس موقفعیت متضرر مشخص می شود. اگر تا یک سال پس از تصرف غیر قانونی، فرد برای شکایت اقدام نکند، حق شکایت کیفری از او گرفته می شود.

در صورتی که مالک ملک مانعی برای شکایت داشته باشد، مهلت شکایت تصرف عدوانی برای او از زمانی محاسبه می شود که موانع از میان برداشته شود. در صورتی که مالک ملک تصرف شده فوت نماید، هر یک از ورثه او می تواند با طرح دعوای کیفری در دادگاه تا مدت شش ماه پس از وفات مالک، برای دسترسی مجدد به حقوق خود شکایت کند. در تصرف عدوانی حقوقی نیز محدودتی در خصوص مدت زمان شکایت تصرف عدوانی وجود ندارد.

انواع تصرف عدوانی

در واقع پرونده های مربوط به تصرف عدوانی را می توان به دو دسته کلی حقوقی و کیفری تقسیم بندی کرد. با اطلاع از انواع تصرف عدوانی می توانید نتایج مطلوبی را در دادگاه به دست آورید. در ادامه مطلب سعی داریم به بررسی کامل این دو نوع تصرف عدوانی پرداخته و شما را با مسائل مربوط به هر یک از آن ها آشنا کنیم.

تصرف عدوانی کیفری:

در صورتی که فرد اطلاع داشته باشد که مال در اختیار دیگری است و به آن تصرف پیدا کند، تصرف او از نوع تصرف عدوانی کیفری به شمار می آید. دقت داشته باشید که تصرف عدوانی کیفری در قانون جرم محسوب می شود و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است. در واقع مرجع صالح برای رسیدگی به پرونده هایی از این جنس دادسرا و دادگاه های کیفری به شمار می آیند. البته باید دقتد داشته باشیم که اثبات تصرف عدوانی کیفری با پیچیدگی هایی همراه است که همین موضوع استفاده از یک وکیل را الزامی می کند.

اکنون که با مهلت شکایت تصرف عدوانی آشنا شدید وقت آن رسیده است که با شرایط طرح دعوای کیفری در خصوص این جرم نیز اطلاعاتی را به دست آورید. شرایط طرح دعوای تصرف عدوانی کیفری به شرح زیر است:

• مال مورد نظر که مورد تصرف عدوانی قرار گرفته است می بایست مال غیر منقول باشد. چرا که این نوع دعوی علیه اموال منقول مطرح نمی گردد.
• در تصرف عدوانی کیفری لازم است که تصرف شخص با زور، اجبار، قهر، غلبه و عدم رضایت متصرف قبلی صورت گرفته باشد.
• لازم است برای شکایت در تصرف عدوانی، خواهان یا شاکی سابقه تصرف بر ملک مورد نظر را داشته باشد. مهلت تصرف او می تواند کوتاه یا بلند باشد.
• می بایست خوانده یا شخصی که از او شکایت انجام شده است، از قبل سابقه ای در تصرف به ملک مذکور نداشته باشد.

در تصرف عدوانی کیفری، قانون فرد متخلف را مستوجب مجازات می داند. در صورت اثبات موارد لازم در محاکم قضایی، قاضی مربوطه در ابتدا حکم به رفع تصرف فرد متخلف از ملک می دهد. علاوه بر این ممکن است از یک ماه تا یک سال حبس برای متصرف عدوانی در نظر گرفته شود. در صورتی که فرد مجرم تغییراتی در مال غیر منقول انجام داده باشد، دادگاه او را ملزم می کند تا ملک مذکور را به حالت اول بازگردانده و تمامی خسارت های وارده را به طور کامل جبران نماید. برای اطلاعات بیشتر درباره ی اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری به مقاله لینک شده مراجعه فرمایید.

تصرف عدوانی حقوقی:

در تصرف عدوانی حقوقی در واقع خواهان با طرح دعوی خواستار مجازات فرد متخلف نیست و او در واقع تنها دسترسی مجدد به حقوق پایمال شده خود را مطالبه می کند. باید دقت داشته باشید که مرجع صالح رسیدگی به تصرف عدوانی حقوقی، دادگاه های عمومی حقوقی هستند. در واقع فرد با طرح دعوای حقوقی از قانون درخواست می کند تا از ملک او رفع تصرف شده و او مجددا به آن متصرف گردد. برای دعاوی تصرف عدوانی حقوقی لازم به شرایطی است که در پاییین به برخی از آن ها اشاره خواهیم داشت:

• در تصرف عدوانی حقوقی به مانند تصرف عدوانی کیفری لازم است که مال متصرف شده از نوع اموال غیر منقول به شمار آید. چرا که امکان طرح دعوای حقوقی و کیفری در خصوص اموال منقول وجود ندارد.
• در این مورد نیز لازم است تصرف بر ملک مذکور با قهر، زور، اجبار و عدم رضایت متصرف قبلی صورت گرفته باشد.
• لازم است خواهان یا شخصی که دادخواست را به دادگاه ارائه می دهد در گذشته دارای سابقه تصرف بر ملک مورد نظر را داشته باشد. از نظر قانونی این تصرف می تواند دارای مدتی کوتاه یا طولانی باشد.
• در تصرف عدوانی حقوقی به مانند تصرف عدوانی کیفری لازم است خوانده در گذشته دارای هیچ گونه سابقه ای برای تصرف بر ملک مورد نظر نداشته باشد.

در تصرف عدوانی حقوقی در صورت محکوم شدن فرد متخلف در دادگاه، قاضی به رفع تصرف از ملک مورد نظر حکم خواهد داد و پس از آن ملک در اختیار متصرف قبلی آن قرار می گیرد. همچنین در صورتی که خواهان درخواست نماید می تواند اجرت المثل دریافت نماید. در واقع اگر فرد به زمین مورد نظر و یا ملک مذکور خسارتی وارد کرده باشد، دادگاه تکلیف می نماید تا آن را به شکل قبلی برگردانده و خسارت های وارد شده را جبران نماید.

تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری در چیست؟

در بالا تلاش کردیم تا نکات مهمی در خصوص مهلت شکایت تصرف عدوانی در اختیار شما قرار دهیم. همچنین به بررسی تصرف عدوانی حقوقی و کیفری پرداختیم و اکنون نیز سعی داریم مهم ترین تفاوت های آن ها را بیان نماییم. مهم ترین تفاوت های موجود بین تصرف عدوانی حقوقی و کیفری به شرح زیر است:

• در تصرف عدوانی حقوقی نیازی نیست که مالکیت فرد بر ملک مورد نظر به اثبات دادگاه برسد و تنها سابقه تصرف فرد خواهان بر ملک مورد نظر کفایت می کند. بر طبق قانون لازم است شاکی در ابتدا مالکیت خود بر ملک مذکور را به اثبات برساند. این نکته را می توان یکی از مهم ترین تفاوت های موجود به شمار آورد.
• رکن دیگری که لازم است آن را در دادگاه به اثبات برسانید، این می باشد که آیا فرد می دانسته است که ملک مورد نظر در تصرف شخص دیگری بوده یا خیر.
• در تصرف عدوانی حقوقی لازم است دادخواست تنظیم شود تا دعوای مورد نظر اقامه شود. اما در تصرف عدوانی کیفری لازم است فرد شکایت نامه تنظیم کرده و از این طریق حقوق خود و نیز مجازات فرد متخلف را درخواست نماید.

مدارک مورد نیاز برای شکایت تصرف عدوانی

اکنون که با موارد مربوط به مهلت شکایت تصرف عدوانی آشنا شدیم لازم است تا به مهم ترین مدارک مورد نیاز برای طرح شکایت نیز اشاره داشته باشیم. در واقع با در اختیار داشتن این مدارک می توانید خواسته خود را برای دسترسی مجدد به حقوقتان خواستار شوید. دقت داشته باشید که هر گونه نقص در مدارک می تواند فرد را از مطالبات قانونی خود دور کند. مهم ترین مدارک مورد نیاز برای طرح شکایت از فرد متصرف عدوانی به شرح زیر است:

تمامی اوراق هویتی نظیر کارت ملی و شناسنامه فرد شاکی

سند مالکیت( باید دقت داشته باشید که در تصرف عدوانی نیازی نیست که فرد برای ارائه دادخواست به طور قطع مالک ملک مورد نظر باشد. بنابراین در تصرف عدوانی حقوقی نیازی به ارائه سند ملک مورد نظر نیست. اما در صورتی که قصد شکایت از تصرف عدوانی کیفری را دارید، باید سند ملک خود را به محاکم قضایی ارائه دهید)

استعلام از مراجع مربوطه و یا شواهد شهود برای اثبات ادعای تصرف عدوانی

مجازات تصرف عدوانی در قانون جدید

در واقع قانون تعریف دقیقی را از تصرف عدوانی ارائه می دهد. در صورتی که شخص مال غیر منقول دیگری را با زور یا اجبار و بدون اینکه رضایت او را جلب کرده باشد به تصرف خود در آورد، مرتکب تصرف عدوانی شده است. باید دقت داشته باشید که قانون مجازات های سنگینی را برای متصرف عدوانی در نظر گرفته است. در صورتی که تصرف فرد بر ملک مورد نظر با خسارت هایی به زمین یا ملک همراه باشد، مجازات های فرد سنگین تر خواهد بود.

بر طبق ماده 690 قانون مجازات اسلامی به صراحت اعلام می دارد که در تصرف عدوانی، ممانعت از حق و یا مزاحمت ملکی فرد متخلف به یک ماه تا یک سال حبس محکوم می شود. در این شرایط دادگاه موظف است تا ملک مورد نظر را از تصرف، ممانعت و یا مزاحمت ملکی بیرون آورده و در اختیار متصرف قانونی آن قرار دهد. باید به این نکته توجه داشته باشید که تصرف عدوانی از جمله جرایمی به شمار می آید که بدون شکایت شاکی به آن ترتیب اثر داده نمی شود.

باید دقت داشته باشید که قانون برای فرد متضرر از تصرف عدوانی نیز اجرت المثل در نظر گرفته است تا به این شکل بخشی از ضرر و زیان های شخص جبران شود. همچنین باید دقت داشته باشید که اگر فرد از منافع ملک مورد نظر برخوردار شده باشد، برای مثال آن را به اجاره داده باشد و یا اینکه در زمین مورد نظر محصولی کشت نموده باشد، از نظر قانون ملزم است آن را به مالک و یا متصرف قبلی مال غیر منقول باز گرداند. همچنین باید دقت داشته باشید که مجازات تصرف عدوانی از نوع درجه هفت می باشد.

لزوم مراجعه به وکیل برای دعاوی تصرف عدوانی

تصرف عدوانی یکی از پیچیده ترین و پر تکرارترین دعاوی ملکی به شمار می آید. تنها با داشتن دانش حقوقی و تجربیات لازم در این زمینه است که می توانید برای کسب پیروزی در دادگاه امید داشته باشید. هرگز نباید چنین تصور کنید که چون از نظر قانونی حق با شما است، پس به طور قطع پیروز دادگاه خواهید بود و دیگر نیازی به استخدام وکیل ندارید. لازم به ذکر است که کوچکترین اقدام غلط در این زمینه می تواند خسارت هایی را به دنبال داشته و شما را از موفقیت دور نماید.

در صورتی که قصد دارید دعوای تصرف عدوانی را علیه دیگری اقامه کنید و یا اینکه اگر دعوایی علیه شما در دادگاه مطرح شده است و قصد دارید با حضور در محاکم قضایی از حقوق خود دفاع کنید، بهتر است پیش از هر گونه اقدام با یک وکیل مجرب و متخصص در پرونده های ملکی مشورت کرده و با دستی پر در دادگاه حاضر شوید. وکیل ملکی با پیچ و خم های مسیر آشنا است و می تواند راهکاری را به شما پیشنهاد دهد که با در اختیار گرفتن آن بتوانید چندین قدم به سمت پیروزی حرکت کرده و در نهایت پیروز شوید.

کلام آخر

از اینکه تا پایان مقاله ما را همراهی کردید و در کنار ما بودید از شما تشکر می کنیم. در این مقاله سعی کردیم به جزئیات تصرف عدوانی به عنوان یکی از مهم ترین دعاوی ملکی بپردازیم و نکات مهمی را در خصوص مهلت شکایت تصرف عدوانی مطرح کنیم تا به این شکل اطلاعات جامعی در این خصوص به شما ارائه دهیم. در ابتدا به تعریف تصرف عدوانی پرداختیم و در ادامه تصرف عدوانی کیفری و تصرف عدوانی حقوقی و تفاوت های بین این دو را مورد ارزیابی قرار دادیم. در پایان نیز مجازاتی که قانون برای تصرف عدوانی در نظر گرفته است را مشخص نمودیم. اکنون از شما دعوت می کنیم که اگر تجربه و یا نظری در این خصوص دارید، آن را در قسمت دیدگاه با سایر مخاطبان سایت برترین وکیل به اشتراک بگذارید.