اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری + مدارک لازم ⚖️【سال1404】

اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری اهمیت ویژه‌ای دارد. در جرم تصرف عدوانی کیفری، شاکی باید مالکیت خود را بر ملک یا زمین مورد تصرف به طور قطعی اثبات کند. این اثبات معمولا از طریق ارائه مدارک معتبر مانند سند رسمی مالکیت، قولنامه محضری، حکم قطعی دادگاه یا سایر شواهد قانونی انجام می‌شود. اگر مالکیت شاکی به طور کامل اثبات نشود، جرم تصرف عدوانی محقق نمی‌شود و پرونده ممکن است به دادگاه حقوقی ارجاع گردد؛ بنابراین، اثبات مالکیت شرط اصلی برای تحقق این جرم کیفری است. برای اینکه پاسخ مناسبی برای سوالات خود پیدا کنید توصیه می‌کنیم که در ادامه با سایت برترین وکیل همراه باشید.

تصرف عدوانی کیفری چیست؟

تصرف عدوانی کیفری جزو جرایم علیه اموال در قانون مجازات اسلامی محسوب می‌شود. اگر فردی بدون اجازه اموال غیرمنقول شما را تصاحب کند مرتکب جرم تصرف عدوانی شده است. البته او باید بداند که مال غیر منقول مانند زمین یا آپارتمان متعلق به شخص دیگری است و با زور و اجبار آن را تصرف نماید. 

در ماده 690 قانون مجازات اسلامی اشاره شده است که فرد متصرف به رد مال، حبس از 6 ماه تا دو سال و جزای نقدی 2 تا 4 برابر ارزش مال غیرمنقول تصرف شده محکوم می‌شود. اگر فردی مال غیر منقولی را از تصرف شما خارج کند، عنصر مادی جرم محقق شده است. ممکن هست فرد برای تصرف عدوانی از زور یا تهدید یا هرگونه ابزار دیگری استفاده کند. 

عنصر معنوی جرم تصرف عدوانی کیفری نیز مربوط به قصد و نیت متصرف می‌شود. باید تمامی ارکان تصرف عدوانی محقق شود تا شما بتوانید به صورت رسمی از طریق مراجع قضایی شکایت مطرح کنید. پرونده در دادسرا مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر ادله کافی برای وقوع جرم در دسترس باشد، دادستان با صدور کیفرخواست پرونده را به دادگاه ارسال می‌نماید تا رای نهایی صادر شود. 

اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری چگونه انجام می‌شود؟

برای اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری حتماً باید مدارک و مستندات کافی در دست داشته باشید. مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی می‌تواند شامل سند مالکیت، شهادت و شهود، اسناد عادی، استشهادیه محلی و موارد دیگر باشد. سند مالکیت در تصرف عدوانی کیفری اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر به کمک سند مالکیت بتوانید عدوانی بودن تصرف را اثبات کنید، دادگاه رای به رفع تصرف عدوانی خواهد داد. 

اگر دادگاه به نفع شما رای صادر کرد، از طریق اجرای احکام می‌توانید اقدامات لازم را برای رفع تصرف عدوانی کیفری انجام دهید. اجرای احکام به فرد متصرف ابلاغیه‌ای ارسال می‌کند و از او می‌خواهد که مال تصرف شده را رها کند. در صورتی که متصرف مال منقول مورد نظر شما را رها نکند، اجرای احکام از طریق نیروی انتظامی ملک را بازپس می‌گیرد. 

دریافت مشاوره آسان و دسترسی سریع به بهترین وکیل کیفری تهران را از دست ندهید!

چند مثال برای تصرف عدوانی کیفری

فرض کنید که فردی بدون اجازه گرفتن از شما، به ملک شخصیتان وارد می‌شود و برای عبور و مرور از آن استفاده می‌کند. در صورت تحقق چنین شرایطی شما می‌توانید اقدام به شکایت و رفع تصرف عدوانی کنید. نمونه دیگر از تصرف عدوانی کیفری این است که فردی بدون مجوزهای قانونی یا بدون کسب اجازه از شما در ملک مورد نظرتان ساخت و ساز داشته باشد. 

هیچکس حق این را ندارد که بدون اجازه در زمین کشاورزی دیگری، درخت یا درختچه‌ای بکارد. همچنین زراعت در زمینی که متعلق به شما نیست مصداق بارز تصرف عدوانی کیفری به شمار می‌رود. همچنین نگهداری دام در ملک دیگری منجر به شکایت در تصرف عدوانی کیفری خواهد شد. 

مدارک مورد نیاز برای اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری

برای اثبات مالکیت در دعوای تصرف عدوانی کیفری، ارائه مدارک معتبر به دادسرا ضروری است. در جدول زیر مهم‌ترین مدارک مورد نیاز را شرح داده ایم.

شماره	عنوان مدرک	توضیحات
1️⃣	سند مالکیت (📄 رسمی یا عادی)	اصلی‌ترین مدرک برای اثبات مالکیت ملک 🏠
2️⃣	استشهادیه محلی 🧾	گواهی کتبی افراد محلی 👥 مبنی بر تصرف یا مالکیت قبلی شما
3️⃣	اظهارنامه شاکی ✉️	نوشته رسمی برای اعلام اعتراض به تصرف غیرقانونی ملک 🖋️
4️⃣	گزارش کارشناسی دادگستری 🧑‍⚖️	در صورت نیاز، گزارش فنی کارشناسان درباره وضعیت ملک 📐
5️⃣	سایر مدارک مالکیت یا قبض‌های پرداختی 💡	مانند قبض آب، برق، یا مدارک پرداخت عوارض برای تقویت ادعای مالکیت 📬

ارکان تصرف عدوانی کیفری

ارکان تشکیل دهنده جرم تصرف عدوانی کیفری در ماده 690 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 مورد اشاره قرار گرفته است. جرم تصرف عدوانی 4 رکن اصلی دارد. غیر منقول بودن مال تصرف شده، تصاحب مال، قهرآمیز بودن تصرف و خارج کردن مال از تصرف مالک اصلی آن 4 رکن اصلی جرم تصرف عدوانی کیفری به شمار می‌روند. 

تصرف عدوانی کیفری تنها برای اموال غیرمنقول قابل اثبات است. همچنین منظور از تصاحب، در اختیار گرفتن مال غیرمنقول و استفاده از آن می‌باشد. علاوه بر این باید اشاره داشته باشیم که عدوان به معنای تجاوز و ظلم است؛ یعنی فرد متصرف باید با زور و اجبار مال غیرمنقول دیگری را تصرف نماید. 

خارج کردن مال از تصرف مالک اصلی آن نیز به این معناست که فرد مجرم اجازه استفاده از ملک را به مالک اصلی آن ندهد. مالک در چنین شرایطی به مال غیرمنقول دسترسی نخواهد داشت. 

شکایت از تصرف عدوانی کیفری با سند عادی چگونه انجام می‌شود؟

برای شکایت از تصرف عدوانی کیفری با اسناد عادی لازم است به دادسرای عمومی و انقلاب مراجعه کنید. شما باید شکایت خود را به صورت کتبی تنظیم نموده و در اختیار دادستان قرار دهید. همچنین شما می‌توانید شکایات مربوط به تصرف عدوانی کیفری را در دفاتر خدمات الکترونیک قوه قضاییه به ثبت برسانید. 

در شکایت حتماً باید مشخصات فرد شاکی و متهم به طور دقیق ذکر شود. پس از تنظیم شکایت دادستان به صورت مقدماتی درباره پرونده تحقیق انجام می‌دهد. اگر مستندات کافی در خصوص وقوع جرم وجود داشته باشد، پرونده برای بررسی‌های بیشتر و صدور حکم به دادگاه کیفری ارسال می‌گردد.

در صورت تصرف عدوانی کیفری با سند عادی نیز فرد به مجازات‌های سنگین محکوم خواهد شد. قولنامه و مبایعه نامه جزو مهمترین انواع اسناد عادی به شمار می‌روند. در تنظیم اسناد عادی معمولاً تشریفات قانونی خاصی طی نمی‌شود. این اسناد معمولا به صورت دست‌نویس هستند. 

در صورتی که صحت اسناد عادی در دادگاه تایید شود، اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری صورت می‌پذیرد؛ یعنی حتی اگر ملک شما سند رسمی نیز نداشته باشد با استفاده از قولنامه یا مبایعه نامه می‌توانید تصرف عدوانی را اثبات کنید. 

اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری با سند رسمی

سند رسمی در تصرف عدوانی کیفری می‌تواند عاملی برای اثبات وقوع جرم باشد. با استفاده از اسناد رسمی می‌توانید سابقه تصرف خود بر روی مال غیرمنقول را به اثبات برسانید. در صورتی که بتوانید سند رسمی ملک خود را به دادگاه ارائه دهید، قضات رسیدگی کننده به پرونده به طور قطع رای را به نفع شما صادر خواهند کرد و دستور به رفع تصرف عدوانی خواهند داد.

سند رسمی از سوی ماموران قانونی برای املاک صادر می‌شود و دارای اعتبار بیشتری در مقایسه با اسناد عادی مانند مبایعه نامه و قولنامه می‌باشد. در برخی از موارد ممکن است برخی از اموال غیرمنقول دارای سند رسمی نباشند. در این صورت است که اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری قدری سخت می‌شود. در چنین شرایطی حتماً باید از وکلای دادگستری مشاوره حقوقی دریافت کنید. 

رای وحدت رویه احراز مالکیت در جرم تصرف عدوانی

رأی وحدت رویه در خصوص احراز مالکیت در جرم تصرف عدوانی یکی از مهم‌ترین تصمیمات قضایی است که توسط دیوان عالی کشور صادر می‌شود تا رویه یکسانی در رسیدگی به پرونده‌های مشابه ایجاد گردد. در جرم تصرف عدوانی که به معنای تصرف غیرقانونی و بدون مجوز مال غیر است، یکی از چالش‌های اصلی اثبات مالکیت فردی است که ادعای تصرف عدوانی دارد. دیوان عالی کشور در رأی وحدت رویه خود تأکید کرده است که برای تحقق جرم تصرف عدوانی، مالکیت شاکی باید به طور قطعی احراز شود و صرف ادعای مالکیت کافی نیست. این رأی به قضات کمک می‌کند تا در پرونده‌های مشابه، رویه یکسانی را در نظر بگیرند.

بر اساس این رأی، شاکی باید مدارک معتبر و قانونی مانند سند رسمی مالکیت، قولنامه یا حکم قطعی دادگاه دال بر مالکیت خود را ارائه دهد. در صورتی که مالکیت شاکی به طور کامل اثبات نشود، جرم تصرف عدوانی محقق نمی‌شود. این رویکرد از صدور احکام ناعادلانه جلوگیری کرده و به حفظ حقوق مالکانه افراد کمک می‌کند. همچنین، این رأی تأکید می‌کند که تصرف عدوانی باید همراه با قصد و سوءنیت باشد، یعنی فرد متهم باید آگاهانه و با قصد تصرف غیرقانونی، اقدام به تصرف مال دیگری کرده باشد.

رأی وحدت رویه در این زمینه باعث ایجاد ثبات قضایی و کاهش اختلاف نظر در دادگاه‌ها شده است. این رأی به وضوح بیان می‌کند که بدون اثبات مالکیت شاکی و قصد مجرمانه متهم، جرم تصرف عدوانی محقق نمی‌شود. این رویکرد نه تنها از حقوق مالکانه افراد حمایت می‌کند، بلکه از اتهامات بی‌اساس نیز جلوگیری می‌نماید. در نتیجه، این رأی به عنوان یک مرجع معتبر در پرونده‌های مشابه مورد استناد قرار می‌گیرد.

دادخواست اثبات مالکیت و رفع تصرف عدوانی

دادخواست اثبات مالکیت و رفع تصرف عدوانی یکی از دعاوی حقوقی رایج است که برای احقاق حق مالکیت و پایان دادن به تصرف غیرقانونی اموال توسط دیگری استفاده می‌شود. در این دادخواست، خواهان (شاکی) باید ادعای خود مبنی بر مالکیت یک ملک یا زمین را به همراه مدارک معتبر مانند سند رسمی، قولنامه یا حکم قطعی دادگاه ارائه دهد. همچنین، خواهان باید اثبات کند که خوانده (متهم) بدون مجوز قانونی و به صورت عدوانی (غیرقانونی) در مال وی تصرف کرده است. این دادخواست معمولاً در دادگاه حقوقی مطرح می‌شود و هدف آن، اثبات مالکیت و درخواست رفع تصرف غیرقانونی است.

برای موفقیت در این دادخواست، خواهان باید مدارک محکمه‌پسند مانند سند مالکیت، نقشه‌های ثبتی، گواهی‌های مالیاتی و شهادت شهود را ارائه دهد. اگر مالکیت خواهان به طور قطعی اثبات شود، دادگاه حکم به رفع تصرف عدوانی و بازگرداندن مال به خواهان صادر می‌کند. در برخی موارد، خواهان می‌تواند خسارات ناشی از تصرف غیرقانونی را نیز مطالبه کند. این دادخواست نه تنها برای مالکان، بلکه برای افرادی که دارای حق انتفاع یا حق ارتفاق هستند نیز قابل استفاده است.

تفاوت اصلی این دادخواست با دعوای تصرف عدوانی در این است که در دعوای اثبات مالکیت و رفع تصرف عدوانی، خواهان باید مالکیت خود را اثبات کند، در حالی که در دعوای تصرف عدوانی، صرف اثبات تصرف غیرقانونی کافی است. این دادخواست ابزاری قدرتمند برای مالکانی است که قصد دارند حقوق خود را در برابر تصرفات غیرقانونی حفظ کنند و از اموال خود در برابر تعدی دیگران دفاع نمایند.

کلام آخر

برای اثبات مالکیت در تصرف عدوانی کیفری حتماً باید به قوانین و مقررات این حوزه احاطه کامل داشته باشید. همچنین شما باید مدارک و مستندات مورد نیاز را جمع آوری کنید. ارائه اسناد رسمی یا عادی مرتبط با ملک اهمیت بسیار زیادی دارد. حتماً در شروع دعاوی ملکی با وکلای معتبر و متخصص مشاوره حقوقی انجام دهید. پیشنهاد می‌کنیم که حتماً طبق راهنمایی‌های وکیل پیش بروید تا منافع شما به خطر نیفتد. نظر یا پیشنهادات خود را در قسمت دیدگاه بنویسید تا در سایت برترین وکیل پاسخگوی آنها باشیم.