مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی ⚖️ مراحل لازم

ممکن است شخصی ملکی را بدون رضایت صاحب آن و همچنین عدم وجود هر گونه مجوز قانونی به تسخیر خود در آورد. در چنین مواردی تصرف عدوانی صورت گرفته است. صاحب ملک می تواند با اقامه دعوی تصرف عدوانی خواستار لغو ضبط مال خود باشد. در این مقاله سعی داریم با معرفی شرایط چنین تصرفی شما را با حق قانونی خود آشنا سازیم. یکی از مطالب مهم در راستای اقامه دعوی دانستن مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی است با دانش به این موارد با دید بهتر و سرعت عمل بیشتر می توانید اقدام به لغو تصرف مال خود به وسیله متصرف شوید.

تصرف عدوانی

تصرف عدوانی زمانی اتفاق می افتد که مالی غیر منقول مانند زمین، خانه و… بدون رضایت صاحب آن، و از روی دشمنی تصرف شود. در این شرایط شخص متصرف با اعمال زور و خصومت اقدام به تصرف مال غیر نموده است. صاحب ملک حتی اگر به صورت موقت اختیار استفاده از آن را داشته باشد می تواند، با به ارائه مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی به دادگاه در خصوص لغو تصرف عدوانی مال خود اقدام نماید.

 طبق ماده ی 158 قانون آیین دادرسی مدنی به دعاوی که شخصی حقوقی یا حقیقی از روی دشمنی و بدون داشتن مجوز قانونی مانع استفاده صاحب ملک از مال خود نماید یا برای استفاده ی او ایجاد دردسر کند، دعاوی تصرف گفته می شود. دعاوی تصرف به 3 دسته تقسیم می شوند.

• تصرف عدوانی
• ممانعت از حق
• مزاحمت

معمول ترین نوع تصرف همان تصرف عدوانی است. که در قانون مجازات اسلامی نیز به جرم آن پرداخته شده است.

مشاوره حقوقی با بهترین وکیل ملکی در تهران را از دست ندهید!

شرایط تصرف عدوانی

دعاوی تصرف شامل چند مورد هستند که یکی از مشهودترین این ها تصرف عدوانی است. برای تشخیص این نوع از دعاوی نیاز به دانستن یک سری نکات در مورد آن است. در ادامه چند مورد از مهمترین نکاتی که در این دعاوی باید به آن توجه شود را مطرح می کنیم.

• تصرف عدوانی در مورد اموال غیر منقول اتفاق می افتد.

اموال غیر منقول به اموالی گفته می شود که قابل انتقال نباشد و امکال تغییر محل آنها وجود نداشته باشد. این اموال مانند خانه، زمین، معدن و…  هستند. در صورت جابجایی این اموال خرابی در مکان دارایی یا خود آن رخ می دهد. اموال منقول شامل ضیاعی می شود که بتوان محل آنها را تغییر داد یا به عبارتی جابجا نمود. مانند طلا، خودرو و… . با دانستن تفاوت این دو نوع دارایی به راحتی متوجه می شوید که تسخیر عدوانی در چه مواردی کاردبرد دارد.

• تصرف بدون رضایت صاحب ملک اتفاق افتاده باشد.

در صورتی که ملک به متهم اجراه داده شده و او نقش مالک موقت آن را پیدا کرده باشد. یا قبلا از طرف مالک اجازه ی استفاده از آن به او داده شده باشد تصرف عدوانی بی معنا است. شرط این نوع دعوی عدم رضایت صاحب دارایی است پس دادگاه در بررسی پرونده به داشتن اذن استفاده از ملک توجه می نماید.

• پیش از انجام تصرف عدوانی، ملک باید در اختیار خواهان آن می بود.

اگر ملک توسط خواهان آن رها شده و سپس تصرف در آن صورت گرفته باشد، چنین امری از روی دشمنی و آگاهی از مالکیت او نیست. پس در این موارد تصرف عدوانی صورت نمی گیرد. چرا که شخص در دست دارنده از مالکیت شخص دیگری اطلاعی نداشته است. برای تمثل می توان اشاره به زمین کشاورزی نمود که سال ها رها شده و شخصی این زمین بایر را بدون اطلاع از داشتن صاحب، آباد می کند.

• در زمان ارائه دادخواست به دادگاه باید ملک در دست اشغالگر باشد.

برای اثبات این مورد باید علائمی دال بر وجود تصرف در ملک مانند کشیدن حصار دور آن، بهره برداری از آن و… وجود داشته باشد. در مورد زمین کشاورزی کاشت یا شخم زدن زمین، آبیاری و… نشان دهنده ی استفاده از آن می باشد. ارائه مدارک لازم برای دادخواست تصرف عدوانی به دادگاه به منظور صدور رفع تصرف ملک است و در صورت عدم اشغال آن ملک در آن زمان چنین اقدامی بی معنی است.

باید توجه داشت که زمانی تصرف عدوانی اتفاق می افتد که موارد بالا محرز شده باشد در غیر این صورت حتی اگر مالک دارای سند ملک خود نیز باشد نمی تواند ادعای تصرف عدوانی نماید و نوع دعوی آنها چیز دیگری است.

انواع دعوی تصرف عدوانی

رسیدگی به دعاوی تصرف خارج از نوبت صورت می گیرد و باید مبلغی به عنوان هزینه دادرسی پرداخت شود. مالک می تواند به دو صورت کیفری و حقوقی اقدام به اقامه ی دعوی تصرف عدوانی جهت رفع اشغال ملک خود نماید. تفاوت این دو نوع شکایت در وجود یا عدم وجود رکن معنوی ارتکاب به جرم است. این مطلب با نمایان شدن سوء نیت شخص در دست دارنده و قصد او در وارد کردن ضرر از روی آگاهی  به مالک اصلی، احراز می گردد.

در دعاوی کیفری تصرف عدوانی با تنظیم شکوائیه توسط مالک، علاوه بر رفع تصرف ملک، شخص اشغالگر بنا به ماده ی 690 قانون مجازات اسلامی محکوم به گذراندن 1 ماه تا 1 سال حبس می شود. باید توجه داشت که اقامه ی این نوع دعوی تنها توسط مالک و داشتن مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی قابل انجام است و تنظیم شکوائیه به وسیله شخصی که قبلا از آن ملک استفاده کرده یا به عنوان مستاجر مالک موقت به حساب می آید، امکان پذیر نیست.

علاوه بر مالک اصلی، کسی که قلاً از ملک استفاده نموده یا مالک موقت نیز می تواند دعوی تصرف عدوانی حقوقی را با تنظیم دادخواست اقامه نماید. در این نوع دعوی شخص اشغالگر مجازات نمی شود و تنها رفع تصرف اتفاق می افتد. اثبات وجود رکن معنوی ارتکاب به تصرف در این مورد نیاز نیست زیرا زمانی الزام به وجود انگیزه رساندن ضرر به مالک و نفی حقوق او اهمیت پیدا می کند که اعمال مجازاتی در رابطه با شخص اشغالگر انجام شود.

 محل دادگاه ذی صلاح در مکان مال غیر منقول است. با صدور حکم رفع تصرف از طرف دادگاه مجری قانون به رفع تصرف عدوانی، ممانعت از حق و یا مزاحمت می پردازد. اجرای این حکم بدون نیاز به صدور اجرائیه است و سریعاً لازم الاجرا است. درخواست تجدید نظر مانع تاخیر در اجرای حکم رفع تصرافات انجام شده نمی شود. و همین که حکم قاضی صادر شود رفع تصرف از روی دشمنی، رفع جلوگیری از حق و یا رفع مزاحمت بر اساس نوع آن اتفاق می افتد.

مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی

در این بخش قصد داریم که  مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی را معرفی کنیم. برای پیشبرد هر چه سریع تر تنظیم شکوائیه یا دادخواست خود نیاز به دانستن آن ها ضروری است. پس از مواجعه به دادگاه ذی صلاح در محل ملکی که تصرف در آن اتفاق افتاده باید مدارک زیر را ارائه دهید.

• اصل شناسنامه خواهان
• اصل کارت ملی خواهان
• سند مالکیت ضیاع

ارائه سند مالکیت تنها زمانی کارآمد است که خواهان با ادله کافی دادگاه را مجاب کند که ملک در تصرف او بوده و خوانده با وجود تصرف قبلی او لقدام به اشغالگری دارایی وی نموده است.

• ارائه دلایل کافی برای اثبات انجام تصرف عدوانی به وسیله ی خوانده.

وجود آثاری از اشغالگری ملک وی توسط مدعی علیه مانند کشیدن حصار دور آن و استفاده از آن به گونه ای که قابل احراز باشد را باید در دادگاه مطرح نماییم. و برای اثبات ادعای خود می توانیم از شهود و یا درخواست استعلام از مراجع مورد تایید دادگاه استفاده نماییم.

• همراه دشتن کارت عابربانک جهت واریز هزینه ها

از آنجایی که رسیدگی به دعاوی تصرف عدوانی بدون نوبت و انجام تشریفات معمول صورت می گیرد باید مبلغی تحت عنوان هزینه دادرسی دعاوی غیر مالی پرداخت شود. این هزینه را نمی توان به صورت نقد پرداخت کرد پس به همراه داشتن کارت عابربانک الزامی است.

مراحل رسیدگی به شکایت تصرف عدوانی

بعد از ارائه مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی به دادگاهو تنظیم دادخواست یا شکوائیه مراحل زیر انجام می پذیرد.

• دلایل خواهان مورد بررسی قرار می گیرد تا محرز شود که شرایط اقامه دعوی رفع تصرف عدوانی توسط او برقرار است.

برای این منظور مالک باید سه مورد را اثبات کند. اول اینکه ملک او قبل از اشغالگری خوانده در تصرف او بوده است. بعد اینکه متصرف به ناحق ملک او را تصاحب کرده است. و مورد آخر عدم رضایت خواهان در تصرف دارایی اش و همچنین نبود هیچ مجوز قانونی از طرف خوانده به اقدام چنین کاری، است.

• مراجعه به دفتر خدمات قضایی، دادگاه حقوقی ذی صلاح و یا شورای حل اختلاف برای ثبت دادخواست با ضمیمه مدارک مورد نیاز برای شکایت تصرف عدوانی.
• ارسال ابلاغیه، برای اطلاع دادن وقت رسیدگی به دعوی رفع تصرف عدوانی به طرفین دعوا.
• مراجعه طرفین دعوی به دادگاه طبق زمانی که در ابلاغیه به اطلاع آنها رسیده است.
• ارسال ابلاغیه رفع تصرف عدوانی برای طرفین

پس از صدور حکم توسط قاضی ابلاغیه آن به صورت پیامک برای خواهان و خوانده ارسال می شود. لینک سامانه ابلاغ در پیامک ارسالی برای آنها موجود است. برای وارد شدن در سامانه ابلاغ الکترونیک ابتدا باید در ثنا یا همان سامانه ثبت نام الکترونیک ثبت نام کنند.

• در صورت عدم رضایت از حکم دادگاه می توانید به ثبت اعتراض اقدام کنید.

ثبت اعتراض به رأی دادگاه را می توانید به دو صورت روش عادی اعتراض به رأی دادگاه مثل تجدید نظر یا روش فوق العاده اعتراض به رأی دادگاه مثل اعاده دادرسی انجام دهید.برای این منظور باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجع شود.

• راندن حکم رفع تصرف ادوانی

جاری کردن این حکم بلامانع و ضروری است. بدون نیاز به صدور اجرائیه و در سریع ترین زمان ممکن اجرا می شود. حتی در صورت درخواست تجدید نظر در حکم نیز وقفه ای در زمان عمل به آن ایجاد نمی شود.

تفاوت تصرف عدوانی با مزاحمت و ممانعت از حق

در ماده ی 35 قانون مدنی به صورت مختصر اشاره به تصرف شده است. با توجه به مفاد این ماده مالی که در تصرف و اختیار شخصی است متعلق به او می باشد مگر اینکه خلاف آن ثابت گردد. به عنوان تمثیلی از این موضوع می توان اشاره به کس کرد که خودرویی را در اختیار دارد و با از آن استفاده می کند. این خودرو جز اموال آن شخص به حساب می آید مگر اینکه کسی ادعا کند که ماشین متعلق به او است و برای اثبات این مطلب سند آن را ارائه دهد.

در تعریف تصرف عدوانی باید گفت که زمانی چنین امری اتفاق می افتد که شخصی بدون داشتن رضایت مالک ملکی اقدام به استملاک دادایی او نموده باشد و برای این عمل خود نیز هیچ گونه مجوز قانونی که اجازه ی تصرف مال او را بدهد در اختیار ندارد. مثلاً کاشتن زمین کشاورزی فرد دیگری بدون اجازه ی او یا کشیدن حصار دور باغ شخص دیگری که مانع ورود صاحب باغ به ملک خود شود.

ایجاد مزاحمت در مواقعی اتفاق می افتد که بدون سلب تصرف مالک بر ملک خود برای استفاده و تصاحب او بر دارایی خود مشکل ایجاد شود. برای نمونه اگر فردی با اشغال کوچه مانع تردد صاحب خانه شود، در این شرایط ایجاد مزاحمت صورت گرفته است. یا با بستن راه پارک ماشین شخصی در پارکینگ مجتمع مانع استفاده مالک از محل پاک خود شود.

ممانعت از حق با تصرف عدوانی و ایجاد مزاحمت متفاوت می باشد. با این حال ممانعت از حق ممکن است گاهی برای عوام با ایجاد مزاحمت اشتباه گرفته شود در حالی که در قانون این دو مجزا از هم هستند. به عنوان مثال ممکن است فردی برای آبیاری زمین کشاورزی خود حق عبود آب از زمین دیگری را داشته باشد ام شخصی ممانعت از عبور آب در آن زمین و رسیدن آب به ملک او نماید. در این مثال مشابهت ممانعت از حق با ایجاد مزاحمت برای خیلی ها ایجاد شبهه می کند.

اما نکته ای که باید در مورد تصرف عدوانی و ایجاد مزاحمت در نظر داشت این است که هر دو به نفی تسلط یا ایجاد مزاحمت برای تصاحب مالک بر ملک تایید دارند. در حالی که در ممانعت از حق از نصیبی که مالک دارد جلوگیری شده است. در مثال قبل صاحب زمین حق داشته که برای آبیاری زمینش از داخل زمین دیگری آب عبور دهد اما دیگری مانع حقی که او داشته است می شود. شاید از دید شما همچنان ایجاد مزاحمت قلمداد شود اما از نظر قانون برای تصرف در ملک هیچ مزاحمتی انجام نشده است.

تنظیم لایحه تصرف عدوانی کیفری

پیش از این بیان شد که برای اقامه دعوی کیفری تصرف عدوانی باید به تنظیم شکوائیه با ضمیمه ی مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی اقدام کرد. در این نوع دعوی شخص اشغالگر با سوء نیت باعث محروم کردن مالک از دارایی خویش شده و برای این اقدام خود نه تنها هیچ توجیح قانونی ندارد بلکه از جرمی که مرتکب شده نیز آگاه بوده است. تدوین لایحه تصرف عدوانی در تصرف عدوانی کیفری کارآمد است. در ادامه به نکاتی در مورد این لایحه پرداخته می شود.

مالک دارایی غیر منقول برای اثبات سوء نیت شخص متصرف و آگاهی او به تصرف عدوانی که انجام داده است، علاوه بر شکایت به دادگاه می تواند اقدام به تدوین لایحه تصرف عدوانی کیفری کند. باید توجه داشت که شخص متصرف نیز می تواند با تنظیم لایحه رفع تصرف عدوانی کیفری به دفاع از خود پرداخته و تصاحب صورت گرفته را بدون داشتن سوء نیت و از روی عدم شناخت جرم خود انجام داده است. در صورت پذیرفتن لایحه او قاضی او را مجازات نمی کند. اما در غیر این صورت علاوه بر رفع تصرف و جبران ضررهای مالیی که وارد کرده، مجازات نیز می شود.

برای تدوین لایحه دفاعیه تصرف عدوانی کیفری، لازم است که در ابتدا مشخصات خود و خوانده را به صورت کامل درج نمایید سپس آدرس کامل و دقیق ملک تصرف شده را وارد نمایید. سپس دفاعیات خود را به صورت مدون و مرتب ذکر نمایید. لازم است که متن پیشنهادنامه خود را به زبان قانون نوشته و از گزافه گویی بپرهیزید. در صورتی که توانایی کافی و لازم برای استفاده از این ابزار قانونی را ندارید پیشنهاد می شود که از یک وکلیل کیفری با تجربه و مجرب کمک بگیرید.

آوردن موارد قانونی که در رابطه با تصرف عدوانی وجود دارد و همچنین نوشتن آراء وحدت رویه و فرضیه ها مشاوره ای در لایحه دفاعیه این ابزار را کارآمدتر و تاثیر آن بر دادگاه بیشتر می شود. آخرین موردی که باید در لایحه تصرف عدوانی نوشته شود درخواست رفع تصرف ملک است. با توجه به اینکه این متن در دعاوی کیفری قابل استفاده است پس خواهان درخواست مجازات متصرف را نیز در انتهای متن لایحه ذکر می کند.

لزوم مراجعه به وکیل در شکایت تصرف عدوانی

باید توجه داشت که برای اقامه دعوی تصرف علاوه بر ارائه مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی نیاز به داشتن دلیلی است که بتوان تصاحب قبلی ملک توسط خواهان را برای دادگاه محرز نماید. صرف داشتن سند دارایی غیر منقول دلیل بر اشغالگری ملک از روی دشمنی و آگاهی وی از جرمی که مرتکب می شود، نیست. علاوه بر آن دعاوی تصرف به سه نوع تقسیم می شوند که امکان اشتباه در تشخیص نوع این دعاوی برای افراد عادی وجود دارد اما در قانون تفاوت هر کدام کاملا قابل مشاهده است.

با همراهی یک وکیل خبره به بهترین شکل ممکن می توانید نوع دعوی تصرف را تشخیص دهید. در صورت اقامه دعوی تصرف عدوانی با نظر یک حقوقدان به جمع آوری مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی و تنظیم دادخواست یا شکوائیه مناسب اقدام کنید. اگر خواستار مجازات فرد اشغالگر می باشید می توانید به کمک بهترین وکیل تصرف عدوانی با تجربه علاوه بر شکایت کیفری، یک لایحه دفاعیه به زبان قانون تدوین نمایید و خواستار این امر شوید.

کلام آخر

از همراهی شما عزیزان تا انتهای مطالب سپاس گذاریم. در این مقاله با هدف آشنایی شما با مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی به تعریف این نوع تصرف پرداختیم. در ابتدا به وجود شرایطی که اشغالگری ملک توسط متصرف و سوء نیت او در اقدام به این امر را آشکار می کند، پرداختیم. انواع دعوی که به واسطه تصرف عدوانی قابل برپایی است را ذکر کردیم. مدارک مورد نیاز برای تنظیم شکایت تصرف عدوانی و مراحل رسیدگی به این نوع شکایات در دادگاه، گفته شد. به تفاوت انواع تصرف صورت گرفته پرداخته شد و در انتها به تنظیم لایحه تصرف عدوانی کیفری اشاره شد. از شما دعوت می شود که در صورت تمایل نظرات و تجربیات گرانبای خود را با سایر مخاطبان سایت برترین وکیل به اشتراک بگذارید.