آیا مهریه زن در صورت عدم تمکین به او تعلق میگیرد؟⚖️【سال1403】

در واقع زوجین در زمان نکاح به انجام تکالیفی متعهد می شوند. در واقع قانون برای مرد و زن در خلال ازدواج حقوقی را تعیین کرده است. به مجموعه تمامی این حقوق قانونی، تمکین گفته می شود. لازم است که مرد و زن پس از ازدواج نسبت به یکدیگر تمکین داشته باشند. عرف وظایفی را بر عهده زوجین قرار داده است که زوجین باید در انجام آن ها کوشا باشند؛ اما دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می شود یکی از زوجین حاضر به تمکین از دیگری نباشد. حال سوالی که در این میان به وجود می آید این است که تکلیف مهریه زن در صورت عدم تمکین از شوهر چه خواهد شد و آیا در صورت عدم تمکین زن می تواند از حقوق مالی خود در ازدواج بهره مند شود یا خیر؟ در ادامه سعی داریم به سوالاتی از این جنس پاسخ دهیم. دعوت می کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

تعریف تمکین و انواع آن

پیش از اینکه در خصوص مهریه زن در صورت عدم تمکین سخن به میان آوریم لازم است تعریف دقیقی در خصوص تمکین ارائه دهیم. در واقع پس از نکاح، زوجین ملزم به رعایت وظایفی می شوند که این وظایف را در اصطلاحات شرعی و قانونی تمکین می گویند. اگر سری به فرهنگ لغت بزنیم به زودی درخواهیم یافت که تمکین به معنای الزام است؛ اما معنای این کلمه در عرف قدری متفاوت است. در عرف منظور از تمکین، الزام زوجین به مجموعه وظایفی است که قانون و شرع برای آن ها در نظر گرفته است.

در واقع قانون این وظیفه را بر عهده هر دو نفر قرار داده است و مرد و زن در صورت سرپیچی از این دستور با مجازات عدم تمکین زن از شوهر مواجه می شوند. لازم است زوجین در انجام این وظایف نهایت همدلی را داشته باشند؛ اما قانون نیز همواره در زندگی مشترک صحت اجرای تمکین را زیر نظر خواهد داشت. تمکین را می توان به دو دسته عام و خاص دسته بندی کرد. در واقع قانون صوابط و مقرراتی را برای شرایط طلاق در صورت عدم تمکین زن در نظر گرفته است که در ادامه مقاله به برخی از این شرایط و مقررات اشاره ای خواهیم داشت.

باید اشاره داشته باشیم که تمکین عام به معنای انجام وظایف روزمره زوجین در قبال یکدیگر است؛ اما باید به این موضوع توجه داشته باشید که منظور از تمکین خاص، اطاعت زوجین از یکدیگر در قبال روابط زناشویی از یکدیگر است. قانون موقعیتی را مقرر کرده است که زوجین در زمانی از یکدیگر تمکین داشته باشند که هیچ گونه ضرر و خسارتی برای آن ها به دنبال نداشته باشد. برای مثال ممکن است زن با ماندن در خانه مرد از نظر جانی و مالی تهدید شود. در این صورت قانون زن را ملزم به تمکین نخواهد کرد.

این امکان وجود دارد که هر یک از زوجین در انجام وظایف خود در خصوص تمکین کوتاهی کند. در این صورت است که قانون این حق را به طرفین داده است تا به محاکم قضایی مراجعه کرده و حقوق از دست رفته خود را از نهادهای قضایی مطالبه نمایند. باید ذکر کنیم که مجازات عدم تمکین در قانون جدید به طور دقیق مشخص شده است. نکته دیگری که لازم است در این خصوص به آن اشاره داشته باشیم این است که پیامدهای قانونی تمکین خاص و عام با یکدیگر یکسان است.

بهترین وکیل تمکین در تهران به دلیل دانش حقوقی و حضور چندساله در چنین پرونده هایی، تجارب ارزشمندی دارد که میتواند راهنمای شما در این نوع از دعاوی باشد.

نشوز چیست و ناشزه چه کسی است؟

پیش از اینکه در خصوص مهریه زن در صورت عدم تمکین سخن به میان آوریم لازم است نشوز را برای شما به طور دقیق تعریف کنیم. نشوز به معنای نافرمانی می باشد. اشاره داشتیم که قانون برای مرد و زن وظایفی را در نظر گرفته است. در صورتی که مرد و زن از وظایف قانونی خود دوری کرده و از انجام آن ها خودداری نمایند، نشوز آن ها به اثبات رسیده و از نظر قانونی ناشزه شناخته می شوند. در واقع اگر زوجین تمکین عام و خاص نداشته باشند نافرمان به شمار می روند و این موضوع در اصطلاحات قضایی ناشزه نامیده می شود.

مواردی وجود دارد که مرد و زن در صورت سرپیچی از آن ها می توانند به مراجع قضایی مراجعه کرده و حقوق خود را در این خصوص مطالبه نمایند. در این صورت قاضی پرونده به بررسی ادعای یکی از زوجین می پردازد و در صورت اثبات این ادعا حکم عدم تمکین را صادر می کند. در ادامه سعی داریم به برخی از موارد عدم تمکین اشاره داشته باشیم:

• در صورتی که زن دلیل موجهی برای ترک خانه در اختیار نداشته باشد، مرد می تواند با مراجعه به دادگاه حکم عدم تمکین زن را دریافت نماید. البته ممکن است زن این شرط را در شروط ضمن عقد گنجانده باشد که پس از نکاح در منزلی جداگانه به زندگی خود ادامه دهد. در این صورت حضور نیافتن زن در منزل شوهر دلیل بر نشوز او نمی باشد.
• در صورتی که زن تن به رابطه زناشویی ندهد و برای این کار دلیل شرعی و قانونی به دادگاه ارائه دهد، این موضوع سندیت برای محاکم قضایی نخواهد داشت.
• بر طبق قانون زن ملزم است ریاست مرد بر خانه را قبول کند. اگر زن از همسر خود در این خصوص تمکین نداشته باشد، نشوز او به اثبات می رسد.
• در شرایطی که زن تصمیم به شاغل شدن بگیرد؛ اما در صورتی که شغل او باعث ضرر به وجهه خانواده شود، مرد می تواند حکم عدم تمکین را دریافت نماید.
• پیش از اشاره به مهریه زن در صورت عدم تمکین لازم است به این موضوع اشاره داشته باشیم که اگر زن در خصوص تربیت فرزندان کوتاهی کرده و یا با مرد در این خصوص همکاری نداشته باشد، عدم تمکین او به اثبات خواهد رسید.

تکلیف مهریه زن در صورت عدم تمکین

در خصوص مهریه زن در صورت عدم تمکین باید اشاره داشته باشیم که یکی از مهم ترین تعهدات مرد در زندگی مشترک، پرداخت حق زن در مهریه است. قانون مدنی در ماده 1082 به صراحت اشاره می دارد که زن به محض جاری شدن صیغه عقد مالک مهریه می باشد و می تواند هر زمانی که اراده کرد آن را مطالبه نماید. در واقع مهریه مال زن به شمار می آید و زن می تواند هر گونه تصرفی را در آن داشته باشد و آن را در اختیار بگیرد.

حال این سوال پیش می آید که شرایط دریافت مهریه زن در صورت عدم تمکین از شوهر به چه صورت است؟ زن می تواند پس از جاری شدن عقد، در خصوص مهریه خود هر گونه تصرفی داشته باشد. می تواند آن را به مرد ببخشد. می تواند آن را مطالبه نماید و یا هر اقدام دیگری که در خصوص آن تمایل داشت را به انجام برساند. مهریه در عقد دائم و موقت تفاوت جندانی با یکدیگر ندارد و تمامی شرایط و قوانین حاکم بر هر دو یکسان می باشد. جز اینکه مهریه جزو ارکان اصلی صیغه موقت می باشد.

همواره این سوال مطرح می شود که عدم تمکین زن ارتباطی با مهریه خواهد داشت یا خیر؟ در واقع تمکین از جمله وظایف قانونی زن به شمار می رود. در مقابل مرد نیز وظیفه پرداخت مهریه به زن را در اختیار دارد. باید اشاره داشته باشیم که ممکن است بنا به دلایلی زن از وظایف خود کوتاهی کند. باید این موضوع را ذکر کنیم که مهریه هیچ ارتباطی به عدم تمکین ندارد و حتی در صورت اثبات نشوز زن، مرد ملزم است تمامی حقوق مالی او در خصوص مهریه را پرداخت نماید.

بنابراین در پاسخ به این سوال که در چه صورت به زن مهریه تعلق نمیگیرد باید اشاره داشته باشیم که اثبات نشوز زن و عدم تمکین وی از شوهر به هیچ عنوان باعث منع او از دریافت مهریه نخواهد شد. در واقع اگر زن وظایف خود در خصوص تمکین عام و خاص را به انجام نرساند، مرد تنها می تواند زن را از دریافت نفقه محروم کند. نفقه در واقع به معنای تامین نیازهای اولیه زندگی زن و فرزندان توسط مرد است و در صورتی به زوجه پرداخت می شود که از شوهر تمکین داشته باشد.

در واقع عدم تمکین زن از شوهر، او را از دریافت مهریه محروم نمی کند. ممکن است زن از شوهر خود تمکین نداشته باشد و نشوز او در دادگاه نیز به اثبات برسد. باید ذکر کنیم که در این شرایط نیز زن می تواند مهریه خود را تمام و کمال مطالبه کرده و در آن تصرف داشته باشد. در واقع عدم تمکین زن را از دریافت نفقه محروم می کند و هیچ ارتباطی به مهریه نخواهد داشت. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص لازم است با یک وکیل با تجربه و خبره مشورت کنید.

تکلیف نفقه زن در صورت عدم تمکین از شوهر

اکنون که با مهریه زن در صورت عدم تمکین آشنا شدیم وقت آن رسیده است تا اندکی نیز در مورد نفقه زن در این شرایط اطلاع کسب کنیم. باید اشاره داشته باشیم که قانون مدنی در ماده 1107 خود مرد را ملزم به تامین نیازهای زن و پرداخت نفقه به او کرده است. در واقع نفقه به معنای تامین نیازهای زن در خصوص مسکن، خوراک، پوشاک، هزینه های درمانی و… است. نفقه تنها در عقد دائم وجود دارد و در عقد موقت خبری از نفقه نیست مگر اینکه در عقدنامه به آن شرط شده باشد.

برخلاف عقد موقت در نکاح دائم مرد از نظر قانونی و شرعی ملزم می شود که حق زن در خصوص نفقه را در اختیار او قرار دهد. در صورتی که مرد از این وظیفه در خصوص پرداخت نفقه کوتاهی کند، زن می تواند به دادگاه مراجعه کرد و با طرح دعاوی حقوقی و یا کیفری از مرد شکایت کرده و حق خود در این خصوص را به طور کامل دریافت نماید. قانون مدنی در ماده 1108 به صراحت اعلام می دارد که زن تنها در صورتی می تواند نفقه دریافت کند که از مرد تمکین داشته باشد.

در واقع در صورتی که زن از مرد خود تمکین نداشته باشد و نشوز او به اثبات برسد، مرد می تواند نفقه او را قطع کرده و به او پولی برای تامین نیازهای اولیه زندگی اش پرداخت نکند. البته لازم است که زن برای عدم تمکین عام و خاص خود دلیل موجه و قانونی در اختیار نداشته باشد. چرا که ممکن است زن با دلیل و عذری شرعی و قانونی تمکین از مرد را متوقف کرده باشد. در این صورت دادگاه به نفع زن رای خواهد داد و در این صورت مرد همچنان ملزم به پرداخت نفقه خواهد بود.

در واقع تا زمانی که زن از مرد تمکین نداشته باشد، مرد می تواند از پرداخت نفقه خودداری کند؛ اما در این شرایط نیز مرد ملزم است در صورت مطالبه زن، مهریه او را در اختیارش قرار دهد. چرا که مهریه از جمله حقوق مالی زن است که با عدم تمکین از میان برداشته نمی شود و همچنان زن می تواند آن را از مرد مطالبه کند. مجددا لازم است این موضوع را تاکید کنیم که در صورت در اختیار داشتن دلایل قانونی و شرعی، پیامدهای عدم تمکین دامن گیر زن در زندگی شرعی نخواهد شد.

برای مثال ممکن است مرد بیماری جنسی داشته باشد که نزدیکی برای زن را با مخاطراتی رو به رو سازد. برای مثال ممکن است مرد مبتلا به یکی از بیماری های مقاربتی باشد. در این صورت تمکین خاص زن از مرد با خطر جانی برای او همراه است. در این صورت زن می تواند از مرد تمکین نداشته باشد. در واقع در چنین شرایطی بیماری مرد، دلیلی موجه و قانونی برای عدم تمکین زن به شمار می آید. در چنین شرایطی زن همچنان می تواند نفقه خود را از مرد تمام و کمال دریافت نماید.

عدم تمکین از سوی زن برای او چه تبعاتی به همراه خواهد داشت؟

اکنون که مشخص شد مهریه زن در صورت عدم تمکین از مرد همچنان به قوت خود باقی است، لازم می باشد تا به این موضوع بپردازیم که اثبات نشوز زن چه حقوقی را از او سلب می کند. در واقع اولین پیامدی که در صورت عدم تمکین زن، دامن گیر او خواهد شد، عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر است. در صورتی که نشوز زن به اثبات برسد، مرد این حق را دارد که پرداخت نفقه را متوقف کرده و اختیاری در خصوص تامین نیازهای اولیه زن نداشته باشد.

یکی از شروط ضمن عقد این است که زن می تواند پس از طلاق نیمی از اموالی که مرد در زمان زندگی مشترک به دست آورده است را به به دست آورد؛ اما در صورتی که عدم تمکین زن در دادگاه به اثبات برسد، زن این حق را از دست خواهد داد و دیگر نمی تواند ادعایی در این خصوص داشته باشد. یکی دیگر از شروط ضمن عقد این است که مرد نمی تواند بدون رضایت همسر خود ازدواج مجدد داشته باشد. در واقع اگر مرد ازدواج مجدد داشته باشد این حق در اختیار زن قرار می گیرد که برای طلاق اقدام کند.

در صورتی که عدم تمکین زن در دادگاه به اثبات برسد، مرد این حق را خواهد داشت که بدون رضایت زن برای ازدواج مجدد اقدام کند. قانون حمایت از خانواده در ماده 16 و 17 خود به این موضوع به طور دقیق پرداخته است. یکی دیگر از پیامدهای عدم تمکین زن این است که مرد می تواند دعوای طلاق را اقامه کرده و با سهولت بیشتری برای جدایی از همسرش اقدام نماید. به هر حال لازم است پیش از هر گونه اقدام در این خصوص با یک وکیل مجرب مشورت کنید.

ضرورت مراجعه به وکیل برای مطالبه مهریه

در نظر داشته باشید که مهریه مهم ترین حق مالی زن در زمان نکاح است. در واقع سبب مهریه نکاح است و زن می تواند پس از عقد، هر زمان که اراده کرد حقوق مالی خود را از مرد مطالبه نماید. در نظر داشته باشید که مطالبه مهریه یک روند قانونی است و برای دریافت آن لازم است با روال قانونی در محاکم قضایی آشنایی داشته باشید. گذشته از این، در صورت عدم آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به حقوق خانواده و مهریه چه بسا از دستیابی به حقوق قانونی تان باز مانده و عواقبی به شما تحمیل گردد.

در نظر داشته باشید که همواره با استفاده از یک وکیل می توانید خسارت های احتمالی در زمینه مطالبه مهریه و پرداخت آن را به حداقل برسانید. گذشته از این وکیل به واسطه سال ها تجربه و سابقه ای که در اختیار دارد می تواند راهکارهایی را برای دریافت و پرداخت مهریه در اختیار شما قرار دهد. گذشته از این، با کمک گرفتن از یک وکیل مجرب و خبره می توانید سایر حقوق خود را نیز در زمان طلاق یا پیش از آن مطالبه نمایید. این حقوق مالی می تواند شامل نفقه، اجرت المثل، نحله و… شود.

کلام آخر

از اینکه صبوری به خرج داید و ما را تا انتهای مقاله همراهی نمودید از شما تشکر می کنیم. در این مقاله سعی کردیم تا مهریه زن در صورت عدم تمکین را به طور دقیق شرح دهیم تا به این شکل پاسخ سوالات حقوقی خود در این خصوص را پیدا کنید. در ادامه اشاره داشتیم که تمکین یکی از مهم ترین وظایف قانونی زن در ازدواج به شمار می آید که به دو دسته عام و خاص تبدیل می شود. علاوه بر این، تعریف دقیقی از نشوز به شما ارائه دادیم. مشخص شد که مهریه هیچ ارتباطی با نشوز و عدم تمکین زن ندارد و زن ناشزه نیز می تواند مهریه خود را مطالبه کند؛ اما زن در صورت عدم تمکین از نفقه محروم می شود. اکنون از شما درخواست می کنیم که اگر تجربه ای در این خصوص دارید آن را با مخاطبان برترین وکیل به اشتراک بگذارید.