اعتبار مبایعه نامه در دادگاه ⚖️【فرق مبایعه نامه با قولنامه】

در خصوص اعتبار مبایعه نامه در دادگاه باید توجه داشت که تمامی اسناد موجود در دست افراد جامعه به دو صورت رسمی در دفاتر اسناد رسمی و یا دستی تنظیم می شوند. اسناد دستی معمولا شامل مبایعه نامه و قولنامه هستند. مبایعه نامه در زمان خرید و فروش و زمانی که تمامی شرایط معامله مهیا باشد، تنظیم می شود و به امضای طرفین معامله در می آید؛ اعتبار آن به علت معتبر بودن امضای هر دو طرف است و همین موضوع باعث اعتبار آن نزد دادگاه می شود. وجود امضای شاهد در این نوع قرارداد صرفا باعث افزایش اعتبار آن می شود و در صورت نبود آن نیر خللی در معتبر بودن آن نخواهد داشت. جهت اطلاع از مطالب تکمیلی در این خصوص با ما همراه باشید.

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل تنظیم قرارداد در تهران کلیک کنید!

مبایعه نامه چیست؟

مبایعه نامه شامل دو کلمه ی مبایعه و نامه است؛ به این معنی که نامه و نوشته ای در رابطه با خرید و فروش است. در حقیقت مبایعه نامه سندی دستی است که در رابطه با خرید فروش کالا یا هر چیز دیگری تنظیم گردیده است. برای مثال می توان مبایعه نامه ماشین را مثال زد که در سندی دستی ماشین به دیگری فروخته شده است.

همان طور که مستحضر هستید قراردادهایی که بین افراد تنظیم می شوند شامل دو دسته هستند. قرارداد یا رسمی است و در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم می شود و یا اینکه به صورت دستی در بنگاه ها یا توسط طرفین قرارداد نوشته و مورد توافق طرفین قرار می گیرد. در رابطه با اعتبار هر دسته باید گفت که قرارداد های رسمی دارای اعتبار بیشتری نسبت به قرارداد های دستی و غیر رسمی هستند.

معمولا در بنگاه ها مبایعه نامه ها به صورت فرم های چاپی موجود هستند که هنگام تنظیم تنها کافی است قسمت‌های خالی را پر و طرفین امضا نمایند. در رابطه با اعتبار مبایعه نامه نیز باید گفت که قطعا مبایعه نامه در محضر دادگاه قابل استناد و معتبر است، اما قطعا اعتبار سند رسمی نسبت به اسناد دستی بیشتر است و می توان گفت اعتبار مبایعه نامه در مقابل سند رسمی در جایگاه دوم قرار دارد.

اعتبار مبایعه نامه در دادگاه

اسناد موجود در دست مردم به دو دسته تقسیم می شوند؛ اسنادی که در دفاتر ثبت اسناد تنظیم می شوند یا اسناد رسمی و اسنادی که به صورت دستی بین طرفین معامله یا در بنگاه ها نوشته و به امضای طرفین در می آیند. بدون شک اسناد رسمی از اعتبار بالایی نزد دادگاه برخوردار می باشند و کسی نمی تواند ادعای جعلی بودن آن را داشته باشد و بخواهد دعوی در این رابطه به پا کند.

بسیاری از اسناد مردم به صورت غیر رسمی تنظیم می شوند و از آن جهت که این اسناد برای مردم دارای اعتبار هستند دادگاه نیز چنین اسنادی را معتبر و قابل استناد می داند. اما نکته ای که در رابطه با این اسناد وجود دارد این است که به علت وجود امکان جعل اسناد در این روش طرفین معامله می توانند ادعا کنند که سند جعلی و نامعتبر است؛ در چنین شرایطی بررسی اعتبار یا عدم اعتبار آن بر عهده ی دادگاه است.

مبایعه نامه چه در بنگاه تنظیم شود و دارای کد رهگیری باشد، چه به صورت دستی بین خریدار و فروشنده نوشته شود و کد رهگیری نداشته باشد به سبب امضای خریدار و فروشنده، دارای اعتبار است. مبایعه نامه بدون امضای شاهد نیز قابل استناد است، اما وجود امضای شاهد باعث می شود که اعتبار سند بیشتر از قبل باشد؛ مطلبی که اعتبار اصلی مبایعه نامه را تضمین می کند وجود امضای طرفین معامله است.

اعتبار مبایعه نامه بدون امضای خریدار برابر با مبایعه نامه بدون امضای طرفین یعنی خریدار و فروشنده است و دادگاه در چنین مواردی رای به نفع خریدار صادر می کند؛ در حقیقت رضایت به انجام قرارداد زمانی مشهود است که هم فروشنده و هم خریدار مبایعه نامه را امضا کرده باشند؛ در این صورت ملزم به انجام بند بند قرارداد هستند. در غیر این صورت امضای یکی از طرفین به همراه شهود اعتباری ندارد.

تفاوت مبایعه نامه با قولنامه

مبایعه نامه سندی است که در آن ملک یا کالایی خرید و فروش شده است، اما قولنامه همان گونه که از نام آن مشخص است پیش قرارداد و قول و قراری برای خرید و فروش در آینده است؛ یعنی ملک یا کالا در آینده بین طرفین رد و بدل می شود و در زمان وضع قولنامه فروشنده حق فروش مال به دیگری را ندارد، اما در مبایعه نامه به محض امضای طرفین، مال از فروشنده به خریدار تحویل داده می شود.

مهم ترین تفاوت میان مبایعه نامه و قولنامه در این است که مبایعه نامه زمانی منعقد می شود که مال فروشنده و مبلغ یا وجهی که خریدار در عوض آن باید پرداخت کند تمام و کمال مهیا باشد؛ در حالی که در قولنامه صرفا متعهد می شوند که در آینده شرایط را برای خرید و فروش مهیا نمایند. در واقع قولنامه پیش قراردادی است که طرفین را ملزم به انجام آن می کند، اما مبایعه نامه قرارداد اصلی به حساب می آید.

از دیگر تفاوت ها می توان به انتقال مالکیت بلافاصله پس از امضای قرارداد مبایعه نامه اشاره کرد که در قولنامه چنین نیست و می توان انتقال مالکیت را در آینده انجام داد. ثمن مال نیز در هنگام امضای مبایعه نامه باید به صورت کامل پرداخت شود، اما در قولنامه می توان همه یا مقداری از بهای مال را در آینده پرداخت کرد و بعد از انجام تمامی تعهدات اقدام به تنظیم مبایعه نامه نمود.

از آنجایی که قولنامه فقط قول و قراری برای آینده است و در صورت پشیمانی هر کدام از طرفین مبلغی در آن ذکر می شود که به عنوان خسارت به دیگری پرداخت کنند، امکان فسخ آن وجود دارد، اما در مبایعه نامه امکان پشیمانی از معامله وجود ندارد و مال فروخته شده پس داده نمی شود. پس می توان گفت اعتبار قولنامه دستی در دادگاه از مبایعه نامه کمتر است.

شرایط ابطال مبایعه نامه

حتی در بیع نامه نیز حق فسخ در شرایطی برای طرفین معامله گذاشته شده است که در صورت خواست یکی از طرفین یا هر دو اقدام به خاتمه قرارداد نمایند. از مواردی که اختیار به فسخ قرارداد داده می شود کافی نبودن ثمن پرداختی در عوض مال است. در ادامه به معرفی دو روش فسخ قرارداد یا همان حق فسخ مبایعه نامه پرداخته می شود. با ما همراه باشید.

• • فسخ با توافق طرفین: طرفین می توانند زمان تنظیم قرارداد برای یکی از آن ها، هر دو و یا شخص دیگری این حق را قائل شده باشند که بتواند در مدت معلوم مثلا یک ماه امکان فسخ سند و قرارداد را داشته باشد.

• • فسخ قرارداد به حکم قانون: زمانی که قرارداد ضرر و زیان ناخواسته برای یکی از طرفین به همراه داشته باشد، مانند معیوب بودن مال فروخته شده، در این صورت قانون این حق را به او می‌دهد که معامله را فسخ نماید.

در صورت فسخ قرارداد اعتبار مبایعه نامه در دادگاه نیز از بین می رود. موارد ذکر شده در بالا در رابطه با حق فسخ بود. حق فسخ دلیل بر ابطال قرارداد نخواهد بود؛ بلکه داشتن حق فسخ زمانی که با شرایط فسخ همراه شود موجب انجام این امر می شود. در ادامه به بیان شرایط فسخ مبایعه نامه پرداخته می شود.

• • قصد فسخ داشتن: کسی که حق فسخ قرارداد را دارد می تواند همچنان به قرارداد پایبند باشد؛ در این صورت قرارداد پابرجاست. اما اگر کسی که حق فسخ را دارد بخواهد به قرارداد خاتمه دهد، در این صورت سند قابل فسخ و بدون اعتبار می شود. در حقیقت باید اقدام به فسخ نمود تا سند نا معتبر شود.

• • رضایت فسخ کننده از فسخ قرارداد: اگر فسخ کننده تحت اجبار و بدون رضایت قلبی خود اقدام به خاتمه قرارداد دهد دادگاه رای به فاقد اثر حقوقی بودن فسخ خواهد داد؛ زیرا امضاء یا فسخ قرارداد باید بدون اجبار و تهدید فیزیکی و روحی طرفین صورت گیرد؛ در غیر این صورت این امر از جانب دادگاه و قانون پذیرفته نخواهد بود و فرد می تواند شکایت کند.

• • داشتن اهلیت فسخ کننده: از نظر دادگاه فسخ کننده زمانی می تواند اقدام به این امر کند که از نظر قانون عاقل و بالغ شناخته شود؛ در غیر این صورت اهلیت قانونی نخواهد داشت و این امکان برای وی وجود ندارد؛ چرا که در صورت نداشتن اهلیت فرد توانایی شناخت مصلحت و خیر و صلاح خود را نداشته پس قانون موظف به حمایت از وی است.

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل ملکی در تهران کلیک کنید!

مدت زمان اعتبار قولنامه دستی

مدت زمان اعتبار قولنامه دستی در هر قراردادی متفاوت است. گاهی در سند های دستی مدت اعتبار قرارداد نیز ذکر می شود مثلا نوشته می شود که این قرارداد به مدت 1 سال یا هر مدت دیگری اعتبار دارد و فقط در این مدت طرفین ملزم به اجرای مفاد آن هستند. باید توجه داشت که در صورت نوشتن قولنامه فروشنده حق فوش مال خود به دیگری را ندارد و خریدار نیز باید وجه توافق شده را در مدت معلوم پرداخت نماید.

در خصوص مدت زمان اعتبار مبایعه نامه باید گفت که تمامی مفاد و بند های قرارداد لازم الاجراست و تنها زمانی اعتبار آن تمام می شود که یکی از طرفین ادعای جعلی بودن امضای خود را داشته باشد و از دادگاه بخواهد که اصل یا جعل بودن آن را بررسی نماید؛ در این شرایط اگر ادعای او صحت داشته باشد و جعلی بودن مبایعه نامه محرز گردد اعتبار قانونی آن نیز از بین می رود.

اما در صورت معتبر شناخته شدن مبایعه نامه در دادگاه اجرای تعهدات نوشته شده در آن برای هر دو طرف الزامی و لازم الاجرا می باشد. توجه کنید که هیچ یک از طرفین حق این را ندارند که بخشی از مبایعه نامه را منکر شوند و از اجرای آن سر باز زنند؛ تنها ادعایی که می توانند داشته باشند جعلی بودن سند و امضای خود می باشد که تشخیص این مهم نیز بر عهده ی دادگاه است.

اعتبار مبایعه نامه بعد از فوت فروشنده همچنان پابرجا است و وراث موظف به اجرای تمامی بند های مبایعه نامه خواهند بود. در حقیقت می توان گفت که مبایعه نامه جزو سندهایی است که اعتبار آن دائمی بوده و در صورت معتبر شناخته شدن و اصلی بودن آن برای همیشه و توسط هر دو طرف لازم الاجرا می باشد. البته می توان بند حق فسخ را به مفاد آن اضافه کرد که امکان فسخ وجود دارد.

کلام آخر

از شکیبایی و همراهی شما عزیزان تا انتهای مقاله بسیار متشکریم. در این مقاله با بررسی مبایعه نامه و نوع سند آن و همچنین شرایط انعقاد آن توانستیم دید جامعی در رابطه با این نوع از قرارداد به شما عزیزان دهیم تا بتوانید به اعتبار مبایعه نامه در دادگاه پی ببرید و در معاملات خود با دید جامع و کامل از شرایط قانونی آن اقدام به تنظیم سند نمایید. در ادامه مقاله به مدت زمان اعتبار و اجرای مبایعه نامه و همچنین شرایط لازم برای ابطال آن پرداخته شد. امیدواریم هر آنچه که نیاز به دانستن آن در رابطه با این نوع سند غیر رسمی داشتید، دست یافته باشید. از شما مخاطبان گرامی خواهشمندیم که نظرات گرانقدر خود را با تمامی مخاطبان سایت برترین وکیل به اشتراک بگذارید.