ارتشا به چه معناست؟ ⚖️【مجازات و راههای اثبات ارتشا】⚡️
یکی از ابعاد فساد مالی که می تواند جوامع را درگیر خود کرده و سطوح دولتی یک کشور را درگیر خود نماید بحث ارتشا یا همان رشوه خواری است. در رشوه خواری در واقع یک فرد برای اینکه امری از سوی کارمند دولت انجام شده و یا اینکه از وقوع امری جلوگیری عمل آید به وی مالی را به عنوان رشوه پرداخت می کند. در نظر داشته باشید که رشوه خواری یا همان ارتشا در قوانین مصوب در کشور جرم انگاری شده است و مجازات هایی مانند حبس و جزای نقدی برای آن تعیین تعیین گدیده است. در اسلام نیز به این جرم پرداخته شده و آن را یکی از گناهان کبیره قلمداد کرده است. در این مقاله که در سایت برترین وکیل تحریر می شود به این پرسش پاسخ خواهیم داد که ارتشا به چه معنی است؟ پس از شما درخواست داریم که با ما همراه باشید.
ارتشا به چه معنی است؟
در پاسخ به این سوال مهم که ارتشا چیست؟ می بایست به این نکته اشاره داشته باشیم که ارتشا یا عمل رشوه دادن جزو آن دسته از جرایمی است که از گذشته تا به امروز رواج بسیاری داشته و افراد برای پیشبرد اهداف خود به آن اقدام کرده اند. امروزه نیز در بسیاری از جوامع در سراسر جهان بارها و بارها شاهد آن بوده ایم و در بسیاری از کشورها جرم انگاری شده است.
در اصطلاحات قانونی به کسی که رشوه می دهد راشی می گویند و کسی که رشوه را قبول می کند، مرتشی نامیده می شود. در واقع اگر یکی از کارکنان دولت پول، سند یا وجهی را در ازای انجام عملی خلاف روال دریافت نماید مرتکب جرم ارتشا شده است. حکومت ها معمولا رشوه گرفتن را یکی از دلایل مهمی برای ایجاد شکاف بین دولت و ملت دانسته و مجازات هایی را نیز برای آن تعیین کرده اند.
برای دسترسی آسان و اخذ مشاوره از بهترین وکیل کیفری در تهران کلیک کنید!
یکی از سوالات مهمی که ممکن است در اینجا به وجود بیاید این است که آیا جرم ارتشا قابل گذشت است؟ در پاسخ باید بگوییم که ارتشا جزو آن دسته از جرائیمی است که حتی با رضایت فرد شاکی نیز متوقف نخواهد شد و در اصطلاح جزو جرایم غیر قابل گذشت به شمار می رود؛ یعنی خود مقام قضایی در چنین جرایمی به عنوان مدعی العموم وارد عمل خواهد شد.
دقت داشته باشید که در ارتشا دو مجرم داریم. شخصی که رشوه می دهد یا همان راشی در کنار شخصی که رشوه می گیرد یعنی مرتشی مجرم محسوب شده و بر اساس قانون مجازات اسلامی برای آن ها مجازات های سنگینی در نظر گرفته خواهد شد. در صورتی اقامه این دعوی لازم است با یک وکیل مجرب و خبره ارتباط گرفته و از او مشاوره حقوقی دریافت نمایید.
دقت کنید که رشوه خواری جرمی مرکب محسوب می شود؛ یعنی هر گاه شخصی مال یا هر چیزی که منفعت مالی به همراه داشته باشد را به مامور دولت یا مستخدمین وی پرداخت کند و در ازای آن درخواست انجام عمل یا عدم انجام عملی را نماید که در صلاحیت کارمند دولت قرار دارد، مرتکب این جرم کیفری شده و به مجازات محکوم خواهد شد.
راه های اثبات ارتشا چیست؟
در قسمت های قبلی به بیان این موضوع پرداختیم که ارتشا به چه معنی است؟ بیان کردیم که رشوه خواری از گذشته تا به امروز در اکثر جوامع وجود داشته است. چرا که اگر فردی بخواهد عملی را خلاف راه های موجود حل و فصل نماید سعی دارد به مستخدمین و یا مامورین دولت رشوه پرداخت کرده و به این شکل مجازات هایی برای آن در نظر گرفته می شود.
یکی از راه های اثبات ارتشا که می تواند در محاکم قضایی موثر واقع شود، شهادت شهود است. در واقع اگر چند نفر بتوانند در دادگاه با کیفیت عمل رشوه دادن یا گرفتن را به طور کامل شرح داده و در خصوص آن شهادت دهند، این جرم به اثبات خواهد رسید. از سوی دیگر، علم قاضی و همچنین اقرار خود متهم نیز از جمله مواردی است که در اثبات این جرم موثر خواهد بود.
در واقع اگر فرد رشوه دهنده یا گیرنده در مراجع قانونی به وقوع جرم اقرار نمایند قاضی پرونده می تواند این اقرار را به منزله اثبات جرم ببیند. از سوی دیگر امارات قضایی به قاضی پرونده ارائه خواهد شد که قاضی می تواند با در نظر گرفتن آن ها و با توجه به علمی که در این زمینه دارد، وقوع جرم را تشخیص داده و در این حوزه حکم صادر نمایند.
شرایط تحقق جرم رشا و ارتشا چیست؟
در صورتی می توان وقوع جرم ارتشا را در محاکم قضایی به اثبات رساند که شرایط تحقق جرم رشا و ارتشا وجود داشته باشد. در غیر این صورت متهم تبرئه خواهد شد. لازم است در اینجا نیز به این مسئله تاکید داشته باشیم که استخدام یک وکیل آشنا به جرایم کیفری می تواند راهگشای شما در این زمینه باشد. برخی از این شرایط به شرح زیر خواهد بود:
- فردی که از فرد راشی، رشوه را دریافت می کند می بایست مستخدم دولت، کارمند دولت و یا مامور دولت باشد تا وقوع این جرم به اثبات برسد
- فردی که رشوه را می دهد یا همان شخص راشی می بایست از مراتب شغلی کارمند دولت اطلاع کافی را داشته باشد؛ یعنی فرد می بایست با اطلاع کافی در خصوص این موضوع که این شخص در استخدام دولت است به وی رشوه پرداخت کرده باشد. این مسئله در دادگاه به دقت مورد بررسی قرار خواهد گرفت
- گیرنده رشوه می بایست رضایت کاملی در خصوص دریافت پول یا وجه پیشنهاد شده داشته و آن را بپذیرد. در واقع اگر پول یا هر نوع امتیاز مالی دیگری بدون رضایت کارمند در حساب او واریز شده و یا اینکه به نام او شود را هرگز نمی توان جزو رشوه به شمار آورد
- مالی که به عنوان رشوه در اختیار فرد رشوه گیرنده قرار گرفته است می بایست در دادگاه های ذی صلاح مسئول رسیدگی به جرائم مربوط مشخص شوند. در واقع این مال باید ارزش مالی داشته و قابلیت مالکیت پیدا کند.
مجازات شروع به ارتشا چیست؟
بر اساس ماده قانون 588 از قانون مجازات اسلامی، مجازات شروع به ارتشا برابر با شش ماه تا یک سال حبس و یا پرداخت 3 تا 12 میلیون ریال جزای نقدی می باشد. از سوی دیگر می بایست به این مسئله اشاره داشته باشیم که مبلغ پرداخت شده به عنوان رشوه نیز در چنین پرونده هایی به نفع دولت ثبت می گردد و به هیچ عنوان به فرد راشی بازگردانده نخواهد شد.
در برخی از پرونده ها قاضی پس از بررسی ابعاد مختلف دعاوی مطرح شده ممکن است جرایم نقدی سنگینی را در کنار جزای نقدی در نظر گرفته شده در قانون تعیین نماید. در چنین صورتی مجرمین می بایست این مبلغ را نیز به محاکم قضایی پرداخت نمایند. البته همه چیز به نظر قاضی و همچنین پیچیدگی های پرونده بستگی خواهد داشت.
در صورتی که در محاکم قضایی ثابت شود که فرد راشی به دلیل حفظ حقوق خود اقدام به این جرم کرده است این مسئله برای او تعقیب کیفری در پی نخواهد داشت و اینجاست که قاضی پرونده حکم خواهد کرد که پول وی بی کم و کاست به او عودت شود. نکته قابل ذکر دیگر این است که اگر فرد رشوه دهنده رشوه خواری را گزارش دهد تبرئه شده و پول او بر خواهد گشت.
از نظر اسلامی ارتشا یا همان رشوه خواری یک گناه کبیره و بزرگ است. چرا که اسلام معتقد است این مسئله می تواند عدالت اجتماعی را در ابعاد وسیع آن زیر سوال برده و تمامی افراد را به عدالت در سطح جامعه بدبین کند. چرا که در صورت رشوه دادن به جای اینکه طبقات پایین بتوانند از عدالت استفاده کنند در نهایت طبقات بالای جامعه از آن بهره سوء خواهند برد.
تفاوت ارتشا و اختلاس چیست؟
حالا که به این سوال پاسخ دادیم که ارتشا به چه معنی است؟ سعی داریم تفاوت ارتشا و اختلاس را نیز به صورت کاملا دقیق بیان نماییم. چرا که اغلب دیده شده است که برخی از افراد این دو نوع جرم را در ابعاد مختلف با یکدیگر اشتباه می گیرند. از سوی دیگر کسب اطلاعات کافی در این زمینه است که باعث می شود افراد حقوق قانونی خود را در دادگاه بهتر درک نمایند.
در قانون تفاوت های بسیار زیادی بین اختلاس و ارتشا وجود دارد و قوانین و مقررات مربوط به هر یک از آن ها نیز متفاوت از دیگری است. در ادامه سعی داریم برخی از مهم ترین تفاوت های میان این دو جرم کیفری را بیان نماییم:
- در جرم اختلاس در واقع کارمند دولت یا شخصی که به نوعی به دولت وابسته است اقدام به برداشتن و ربودن اموال دولتی به نفع خود یا دیگران می کند
- در واقع می توانیم جرم اختلاس را همان جرم کلاهبرداری یا مسائل مربوط به آن بدانیم که در آن کارمند دولت تلاش می کند تا با برنامه ریزی قبلی و به صورت کاملا مخفیانه اموال دولتی را از آن خود کند
- این در حالی است که جرم ارتشا دارای تفاوت های بسیار زیادی با اختلاس می باشد. در رشوه خواری فردی سعی می کند به کارمند دولت و یا مامور دولتی مالی را بدهد تا کارمند دولت در ازای دریافت آن مال کاری را انجام داده و یا اینکه کاری را بر خلاف وظایفی که دارد انجام ندهد
- چه اختلاس و چه رشوه خواری را می توان از جمله مهم ترین فسادهای مالی دانست که در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده اند و برای آن ها مجازات های سنگینی نیز تعیین گردیده است
- جرم ارتشا چیست و مجازات های مربوط به آن شامل چه مواری می شود؟ از جمله مواردی بود که در بالا اشاره کردیم. لازم است بیان نماییم که جرم ارتشا از جمله جرایم غیر قابل گذشت به شمار می رود. البته در صورتی که رشوه دهنده یا رشوه گیرنده به جرم خود اعتراف نمایند، جرم نوع دیگری به خود خواهد گرفت.
تخفیف در مجازات جرم ارتشا برای رشوه دهنده
در بسیاری از موارد ممکن است در دادگاه های کیفری در خصوص مجازات ارتشا تخفیف داده شود. دقت داشته باشید که قاضی پرونده در ابتدا وظیفه دارد تا ابعاد مختلف پرونده را در نظر گرفته و برای آن حکم عادلانه ای را صادر نماید؛ اما بسته به تشخیص قاضی پرونده ممکن است در برخی از پرونده های خاص شاهد تخفیف در مجازات تعیین شده باشیم.
- در قانون های جزایی تبدیل و تخفیف خاصی برای جرم رشوه خواری در نظر گرفته شده است که بسته به شرایط پرونده و ویژگی های شخصی افراد دخیل در این دعاوی خواهد داشت. دقت کنید که اگر فرد راشی یا شخصی که رشوه می دهد پیش از اقدام برای رشوه مامورین را از این مسئله مطلع کرده و با آن ها همکاری داشته باشد شامل تخفیف خواهد شد.
- در چنین شرایطی او از جزای نقدی معاف شده و تمامی مالی که از او خواسته شده است بی کم و کاست به او بازگردانده خواهد شد. این در حالی است که اگر فرد راشی بدون اطلاع مامورین اقدام به این عمل مجرمانه کرده باشد، مال مورد نظر به نفع دولت ضبط خواهد شد و عملا دو طرف نمی توانند دیگر به اصل این مال دست پیدا کنند.
- حالا که فهمیدیم که ارتشا به چه معنی است؟ لازم می باشد به این مسئله نیز اشاره کنیم که گاهی راشی پیش از اقدام برای رشوه دادن به آن اقرار نمی کند و بعد از کشف جرم و در زمان تکمیل مراحل دادرسی در این زمینه اقرار می نماید. در چنین صورتی است که نصف مالی که رشوه داده است به او باز خواهد گشت و مابقی توسط دولت ضبط می گردد.
- به هر حال گاهی نیز شاهد این مسئله هستیم که فرد رشوه دهنده تنها برای به دام انداختن مامور دولت به او مالی را اعطا می کند. در این صورت است که عنصر معنوی جرم محقق نشده و جرمی علیه او اتفاق نمی افتد و او تبرئه خواهد شد. از سوی دیگر اگر فرد راشی به منظور حفظ حقوق خود مالی را به رشوه داده باشد به طور کامل از ادعاهای مطرح شده تبرئه می گردد.
- حفظ حقوق حقه زمانی است که فرد راشی برای مامور دولت پولی را پرداخت نماید تا مامور دولت وظیفه ای که از نظر قانونی بر عهده او است را به طور کامل به انجام برساند. البته لازم است شرایط اضطراری که برای فرد راشی وجود دارد نیز توسط قاضی پرونده به طور کامل مورد بررسی قرار بگیرد.
تخفیف مجازات جرم ارتشا برای رشوه گیرنده
حالا که با تخفیف در جرم ارتشا آشنا شدیم جا دارد تا تعلیق مجازات ارتشا را نیز برای فرد رشوه گیرنده مورد ارزیابی قرار دهیم. در ادامه برخی از مواردی را مورد بررسی قرار می دهیم که فرد رشوه گیرنده با تعلیق مجازات و یا تخفیف مواجه خواهد شد:
- در صورتی که در دادگاه اثبات شود که کارمند و یا مامور دولت از رشوه بودن مال اعطا شده آگاهی نداشته و آن را تنها به عنوان یک قرض یا هر نیتی به جز رشوه دریافت کرده باشد، در اصطلاحات قانونی عنصر معنوی جرم محقق نشده و مجازاتی در انتظار او نخواهد بود و یا اینکه بسته به نظر قاضی پرونده با تخفیف رو به رو خواهد شد
- اگر پول یا هر نوع مال دیگری به عنوان انعام به کارمند دولت پرداخت شود ولی در ازای آن هیچ گونه اقدام یا عملی صورت نگرفته باشد، این مسئله را نمی توانیم جرم ارتشا بدانیم. چرا که یکی از عناصر قانونی برای تحقق جرم ارتشا این است که فرد راشی با بخشیدن مال قصد انجام عملی را دارد
- در شرایطی نیز ممکن است کارمند دولت از فرد راشی برای انجام کاری رشوه دریافت کرده ولی بعدا مشخص گردد که او این عمل را تنها برای اطلاع رسانی به مقامات قضایی انجام داده است، مرتکب جرم نشده و تبرئه می گردد. البته لازم است بلافاصله پس از دریافت رشوه به مقامات مسئول اطلاع رسانی کرده باشد
جرم ارتشا در قانون مجازات اسلامی
در قسمت های قبل این مسئله را مورد بررسی قرار دادیم که ارتشا چیست؟ بیان کردیم که در واقع جرم ارتشا به معنای دریافت پول و یا هر نوع مال دیگری توسط مامورین دولت در نهادهای عمومی و سایر افراد دیگری است که در قانون به آن ها اشاره شده تا در ازای دریافت این مال کاری را انجام داده و یا اینکه از انجام کاری در نهادهای مربوطه چشم پوشی نمایند.
در قانون مجازات اسلامی این عمل جرم انگاری شده و برای آن مجازات هایی تعیین شده که بر اساس آن فرد به جزای نقدی و زندان محکوم خواهد شد. در قانون مجازات اسلامی بیان شده است که از سه روش اقرار، شهادت شهود و همچنین علم قاضی می توان وقوع جرم ارتشا را در دادگاه های ذی صلاح اثبات نمود.
در صورتی که برای وقوع جرایمی مانند ارتشا، اختلاس و… یک باند یا گروه چند نفره و دارای برنامه ریزی تشکیل شود به هیچ عنوان مال اعطا شده به عنوان رشوه به آن ها باز نخواهد گشت، از کلیه مشاغل دولتی اخراج شده و جزای نقدی سنگینی نیز در انتظار این افراد خواهد بود. این افراد به حبس از 15 سال تا حبس ابد محکوم خواهند شد.
در صورتی که دعوایی مبتنی بر رشوه خواری علیه شما اقامه شده است، لازم می باشد به سراغ وکلای کارکشته و کاربلد بروید. چرا که این وکلا دانش حقوقی بالاتری نسبت به شما در خصوص دعاوی مطرح شده دارند و راهکارهایی که ارائه خواهند داد، کلید حل بسیاری از مشکلات حقوقی به وجود آمده است. پس باید وکلای متخصص و خبره را به خدمت بگیرید.
آیا مجازات رشوه قابل تعلیق است؟
حال سوال مهمی که ممکن است از نظر حقوقی برای جرم ارتشا به وجود بیاید این است که آیا مجازات رشوه قابل تعلیق است؟ باید بیان کنیم که در قانون مجازات اسلامی تخفیف هایی برای فرد رشوه دهند و رشوه گیرنده در برخی از موارد خاص در نظر گرفته شده است که در بالا به طور کامل این موارد را بررسی نمودیم و شرایط آن را نیز بیان کردیم.
اما به طور کلی باید اعلام نماییم که برخلاف تخفیف در مجازات، اعمال تعلیق در مجازات جرایمی مانند ارتشا و اختلاس فاقد هر گونه وجاهت قانونی است. بر طبق ماده 5 و تبصره 3 در خصوص اختلاص اگر چنانچه پیش از صدور کیفرخواست تمامی وجه بازگردانده شده باشد، حکم حبس تعلیق می گردد. در چنین شرایطی فرد از پرداخت جزای نقدی نیز معاف می شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه است که حتما باید از یک وکیل مجرب و خبره مشاوره حقوقی دریافت نمایید. اگر در دعاوی کیفری از وجود یک وکیل با تجربه استفاده کنید قطعا می توانید با سهولت بیشتری از اتهامات وارد شده تبرئه شوید. چرا که وکیل در این شرایط با قوانین و مقررات آشنایی کامل داشته و رویه های قضایی مربوطه را نیز به طور کامل می داند.
کلام آخر
درک کامل در خصوص مباحث حقوقی شما را با منافع قانونی تان آشنا می کند و باعث می شود که بتوانید دفاع بهتری از حقوق قانونی خود در محاکم قضایی داشته باشید. امیدواریم در این هدف به موفقیت برسید. در این مطلب از سایت برترین وکیل تلاش خود را به کار گرفتیم تا به این سوال پاسخ دهیم که ارتشا به چه معنی است و ابعاد مختلف آن را نیز به دقت بررسی نمودیم. علاوه بر این، روش هایی که برای اثبات این جرم وجود دارد را نیز بیان کردیم. اگر با سوالاتی در این زمینه رو به رو شده اید، لازم است آن را در قسمت دیدگاه با ما در میان بگذارید.
