نکات حقوقی

انواع جرایم پزشکی و مجازات آن ⚖️【قصور پزشکی در قانون جدید】⚡️

از جمله مهمترین انواع جرایم پزشکی و مجازات آن می‌توانیم به افشای اسرار بیمار، صدور گواهی خلاف واقع برای بیمار و معافیت‌ از خدمت سربازی، وارد نمودن صدمات جسمی به بیمار، سهل انگاری و سقط جنین، خودکشی با همکاری پزشک و موارد دیگر اشاره داشته باشیم. تمامی این موارد در شرایطی است که پزشک بابت فعل یا ترک فعل هیچگونه عمد و سوءنیتی در ذهن نداشته باشد؛ اما در صورتی که پزشک به صورت عمدی و با سوء نیت قبلی اقدام به آسیب رساندن به بیمار نماید، می‌بایست مجازات‌های مندرج در قانون مجازات اسلامی را نیز تحمل کند. برای کسب اطلاعات بیشتر لطفاً با وب سایت برترین وکیل همراه باشید.

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل کیفری در تهران کلیک کنید!

انواع جرایم پزشکی و مجازات آن 

در انواع جرایم پزشکی و مجازات آن لازم به ذکر است به این نکته اشاره داشته باشیم که تمامی پزشکان پیش از اقدام برای عمل جراحی و مانند آن از بیماران یا ولی آنها امضای رضایت دریافت می‌کنند. در صورت دریافت برائت و امضای بیمار یا ولی وی در صورتی که پزشک تمامی موازین علمی و قانونی را رعایت کند، هیچگونه مسئولیتی بر عهده او نخواهد بود. 

در صورتی که پزشک احتیاط لازم را به خرج نداده و مسئولیت‌های خود را به درستی انجام نداده باشد، به مجازات‌های کیفری محکوم خواهد شد. در ادامه برخی از مهم‌ترین انواع جرایم مربوط به قصور پزشکی را مورد بررسی قرار خواهیم داد: 

افشای اسرار بیمار: طبق ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی هرگونه افشا کردن اسرار بیمار توسط پزشک جرم محسوب خواهد شد. در صورت افشای اسرار بیمار توسط پزشک وی به سه ماه و یک روز تا یک سال حبس محکوم خواهد شد. 

صدور گواهی خلاف واقع: حسب ماده ۵۳۹ قانون مجازات اسلامی، اگر پزشک نامه‌ای را برای معافیت فرد به یکی از سازمان‌های مربوطه ارسال نماید و مشخص شود که ادعای وی در نامه غلط بوده است، پزشک به ۶ ماه تا دو سال حبس محکوم خواهد شد. همچنین وی باید ۳ تا ۱۲ میلیون جزای نقدی به عنوان جریمه بپردازد. 

وارد آوردن صدمات جسمی به بیمار: حسب ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی در صورتی که بیمار در جریان جراحی باعث بروز صدمات جسمی به بیمار شود، می‌بایست دیه پرداخت کند. مگر اینکه او اقداماتی در جهت موازین علمی و قانونی انجام داده باشد و یا اینکه قبل از معالجه کردن بیمار از وی برائت دریافت کرده باشد.

سقط جنین و مسائل مربوط به آن: طبق ماده ۶۲۴ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، اگر پزشک ماما یا دارو فروش، وسایل مربوط به سقط جنین را برای متقاضیان فراهم آورده و یا اینکه در سقط جنین شریک باشند، برای آنها از ۲ تا ۵ سال حبس در نظر گرفته خواهد شد‌؛ همچنین لازم است بر اساس مقررات مربوطه دیه پرداخت کنند. 

خودکشی با کمک گرفتن از پزشک: در صورتی که خودکشی توسط خود شخص انجام شود، به هیچ عنوان نمی‌توان آن را جرم در نظر گرفت؛ اما باید بدانیم که بر اساس موازین شرعی خودکشی گناه کبیره است؛ اما اگر پزشک برای خودکشی به اشخاص کمک کند این اقدام وی جرم محسوب خواهد شد. گاهی شاهد وخامت حال بیمار هستیم و خود بیمار نیز درخواست می‌کند که پزشک با استفاده از روش‌هایی که در نظر دارد برای خودکشی به او کمک نماید. این مسئله جرم محسوب شده و مجازات‌های سنگینی را به دنبال دارد. 

احداث موسسات پزشکی غیر مجاز: بر اساس قوانین و آیین نامه‌ها تاسیس هرگونه مراکز پزشکی مانند بیمارستان، تیمارستان، آزمایشگاه، داروسازی و مانند آن نیازمند کسب مجوزهای لازم از سوی وزارت بهداشت است. در واقع اگر پزشک بدون دریافت مجوز اقدام به احداث مراکز مربوط به پزشکی نماید، پس از پلمپ مرکز مربوطه، فرد نیز به ۶ ماه تا دو سال حبس محکوم خواهد شد. همچنین پزشک باید جریمه نقدی معادل ۵ میلیون تا ۵۰ میلیون ریال پرداخت نماید. 

قصور پزشکی در قانون مجازات جدید

منظور از جرایم پزشکی چیست؟

در خصوص انواع جرایم پزشکی و مجازات آن لازم است به این مسئله اشاره داشته باشیم که هرگونه فعل یا ترک فعل از سوی پزشک در زمینه درمان بیمار که در قانون جرم انگاری شده است، جزو مهم‌ترین جرایم مربوط به قصور پزشکی محسوب می‌شود. در چنین شرایطی بر اساس قانون لازم است تا پزشک متخلف دچار مجازات‌های جدی شود. 

در بسیاری از موارد شاهد این موضوع هستیم که پزشک به صورت سهوی یا غیر عمدی به سلامت بیمار آسیب وارد کرده است. در نظر داشته باشید که جرایم مرتکب شده از سوی پزشک به هیچ عنوان با سوء نیت و عمد صورت نمی‌پذیرد و آن را نمی‌توانیم جزو جرایمی که در قانون مجازات اسلامی مورد اشاره قرار گرفته، دسته‌بندی کنیم. 

منظور از جرایم پزشکی آن دسته از تخلفات ناشی از قصور پزشکی هستند که با شکایت بیمار یا بستگان او همراه می‌شود؛ در چنین شرایطی است که پزشک باید در دادسرای ویژه پاسخگوی تخلفات خود در این زمینه باشد.

در برخی از موارد ممکن است پزشک با سوء نیت قبلی فعلی را انجام داده و یا اینکه مرتکب ترک فعل شده باشد که در این صورت جرم صورت گرفته را نمی‌توانیم جزو قصور پزشکی به شمار آوریم. به طور مثال ممکن است که پزشک با تیغ جراحی به صورت عمدی به دیگری آسیبی وارد کرده باشد؛ در چنین شرایطی این جرم در قانون مجازات اسلامی مورد اشاره قرار گرفته و آن را می‌توانیم جزو جرایم ضرب و جرح به شمار آوریم که جدا از جرایم پزشکی است. 

مرجع صالح برای رسیدگی به تخلفات پزشکی 

لازم است تا توضیحاتی نیز در خصوص مرجع رسیدگی به تخلفات پزشکی ارائه کنیم تا اطلاعات شما در این زمینه افزایش پیدا کند. به هر حال پزشک موظف است تا تمام تلاش خود را به کار گیرد تا بیمار را درمان کرده و پروسه مربوط به آن را پشت سر بگذارد، اما در برخی از موارد بر اثر قصور پزشکی شاهد بروز خسارت‌های جسمی به بیمار هستیم.

در برخی از موارد مشاهده می‌کنیم که در عمل‌های زیبایی بروز چنین اشتباهاتی از سوی وکیل اوج پیدا می‌کند. در برخی دیگر از موارد شاهد استفاده مخرب از لیزرها برای درمان بیمار هستیم. به هر حال در چنین شرایطی ممکن است خسارت‌هایی به بیمار وارد شده و او خواستار طرح شکایت از پزشک باشد. 

پیامدهای حقوقی در چنین شرایطی برای پزشک کاملاً متفاوت می‌باشد. مقررات صنفی و همچنین قوانین و مقررات مصوب در کشور به رفتارهای صورت گرفته از سوی پزشک دلالت دارند و آنها را احاطه کرده‌اند. افشای اسرار و همچنین سهل انگاری در انجام وظایف جزو مهمترین دسته‌بندی‌های قصور پزشکی به شمار خواهد رفت. 

دادسرای انتظامی پزشکی مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی مربوط به انواع جرایم پزشکی و مجازات آن می‌باشد؛ اما اگر پزشک به صورت عمدی و با سوء نیت قبلی مرتکب جنایت و جرایمی شده باشد، مرجع صالح برای رسیدگی به آن دادگاه‌های عمومی در سطح کشور می‌باشد. در برخی از موارد نیز می‌توان سازمان نظام پزشکی و دادگستری را به عنوان مراجع صالح در نظر گرفت و برای پیگیری حقوق به آنها مراجعه کرد. 

جنبه عمومی جرم قصور پزشکی

طرح شکایت در انواع جرایم پزشکی و مجازات آن 

اگر پزشک در اثر سهل انگاری و افشای راز صدمات گسترده‌ای را به بیمار وارد نماید، راهکارهای قانونی پیش روی افراد است تا با استفاده از آنها طرح شکایت کرده و پیگیر حقوق قانونی خود باشند. به این مسئله توجه داشته باشید که تخلفات انتظامی شامل موارد زیر می‌شود که در ادامه مورد بررسی قرار خواهند گرفت: 

سهل انگاری در انجام وظایف: در واقع رسیدگی به تخلفات صنفی صورت گرفته در خصوص انواع جرایم پزشکی و مجازات آن مطابق ماده ۳ آیین نامه انتظامی بر عهده دادسرای ویژه انتظامی بوده و پزشک در چنین شرایطی موظف است تا تمامی موازین علمی و قانونی را در نظر بگیرد. 

خروج از موازین علمی و شرعی و قانونی: پزشک ملزم است تا تمامی موازین قانونی و شرعی را به طور کامل اجرایی کرده و هیچ گونه سهل انگاری در انجام وظایف خود نداشته باشد. اقداماتی که پزشک برای درمان و جراحی بیمار انجام می‌دهد، نوعی تصرف در جان دیگری است. صلاحیت و مهارت علمی از جمله اصول اساسی برای ورود به انجام چنین اقداماتی است.

افشا کردن اسرار بیمار: اخلاق پزشکی بر این مسئله دلالت دارد تا تمامی اطلاعات بیمار از جمله نوع بیماری حفظ شود و پزشک آنها را برای هیچکس برملا نکند و در حفظ حریم بیمار کوشا باشد.

انجام اعمالی برخلاف شئونات: پزشک باید هنجارهای جامعه و همچنین موازین اخلاقی را در حرفه خود به کار ببندد. از جمله مهم‌ترین این موازین اخلاقی می‌توانیم احترام به حقوق بیمار اشاره کنیم. پزشک در واقع باید از جرایم عمومی و کیفری که حرفه او را به خطر می‌اندازد، اجتناب کند.

بازاریابی و جذب بیمار از روش‌های غیرقانونی: هرگونه تبلیغی که برخلاف نظام پزشکی و قوانین مربوط به آن باشد، در واقع جرم محسوب می‌شود و پزشک نباید از روش‌های گمراه کننده برای جذب بیمار استفاده کند. برای مثال ممکن است پزشکی که در زمینه جراحی‌های زیبایی فعالیت می‌کند با چاپ تصاویر گمراه کننده و غیر واقعی قصد جذب بیمار را داشته باشد. 

قصور پزشکی در قانون مجازات جدید

در ماده ۱۸۵ قانون مجازات اسلامی که در واقع قانون جرایم پزشکی در آن مورد بررسی قرار گرفته است می‌توانیم به این نکته اشاره داشته باشیم که اگر عمل جراحی با رضایت بیمار یا بستگان وی و با رعایت کامل موازین علمی و شرعی صورت گرفته باشد شامل مجازات‌های درج شده در قانون نمی‌باشد. 

اما باید در نظر داشته باشیم که حسب ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی، هرگاه پزشک در جریان جراحی یا عمل‌های صورت گرفته باعث تلف بیمار شود، مجرم شناخته خواهد شد؛ مگر در شرایطی که عمل صورت گرفته بر طبق موازین علمی و قانونی بوده و یا اینکه پیش از عمل جراحی پزشک برائت دریافت کرده باشد. 

باید توجه داشته باشیم که اگر فرد بیمار نابالغ یا مجنون باشد و یا اینکه بیمار به دلیل بیهوشی نتواند برائت دهد، همین که پزشک از ولی بیمار حکم برائت دریافت کند کفایت خواهد کرد. همچنین در ماده ۴۹۶ قانون مجازات اسلامی به صراحت بیان شده که اگر قصوری از سوی پزشک صورت نگرفته باشد برای او ضمان وجود نخواهد داشت. 

در ماده ۴۹۷ نیز اشاره شده که اگر فرصت کافی برای دریافت برائت در اختیار پزشک نباشد و در این صورت بیمار نیز تلف شود، ضمانتی برای پزشک وجود نخواهد داشت. همچنین اگر پزشک مرتکب تخلفاتی در زمینه انواع جرایم پزشکی و مجازات آن شود، برای مثال موجب نقص عضو یا سقط جنین گردد، با وی بر اساس قوانین جزایی کشور برخورد خواهد شد. 

شایعترین نوع قصور پزشکی

 مجازات تخلفات پزشکی در صورت فوت بیمار 

مجازات تخلفات پزشکی در صورتی که بیمار فوت نماید، شامل پرداخت دیه می‌شود. در واقع دیه در جرایم غیر عمدی به نوعی جبران خسارت برای بیمار به شمار می‌رود. از سوی دیگر بسته به نوع جرم ممکن است شاهد تعلیق پروانه پزشکی و همچنین حبس پزشک به مدت مقرر در قوانین و مقررات کشور باشیم. 

به هر حال اگر می‌خواهید اطلاعات کاملی را در این خصوص کسب کنید، می‌توانید به سراغ وکلای متخصص رفته و از آنها مشاوره حقوقی دریافت نمایید. از سوی دیگر به شما توصیه می‌کنیم که برای پیگیری پرونده‌های خود به وکلای با سابقه و ماهر اعتماد کنید. با استفاده از وکلای متخصص در زمینه قصور و تخلفات پزشکی می‌توانید شانس کسب پیروزی خود را چندین برابر کنید.

کلام آخر 

امیدواریم که این مطالب توانسته باشد بسیاری از گره‌های ذهنی شما در خصوص مسائل حقوقی را برطرف کرده و به سوالات شما در این زمینه پاسخ گفته باشد. تیم ما در وب سایت برترین وکیل تمام تلاش خود را به کار گرفت تا در خصوص انواع جرایم پزشکی و مجازات آن اطلاعات دست اولی را به شما ارائه دهد؛ اما اگر باز هم پرسشی برای شما در این حوزه باقی مانده است، می‌توانید آن را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.

5/5 - (1 امتیاز)

فردین ساریخانی

نویسنده و ویراستار متون ادبی، حقوقی/روزنامه نگار/عاشق کتاب، هنر، سفر و فیلم کلاسیک

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شانزده − 10 =

دکمه بازگشت به بالا