مجازات ساخت و ساز غیر مجاز ⚖️【بررسی نحوه شکایت】⚡️
مجازات ساخت و ساز غیر مجاز ممکن است توسط کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری و همچنین دادگاه‌های عمومی و انقلاب تعیین شود. در بسیاری از موارد ساخت و ساز غیر مجاز میتواند عواقبی مانند جریمه نقدی و عوارض شهرداری داشته باشد. علاوه بر این گاهی شاهد توقف ساخت و ساز و تخریب بنای ساخته شده خواهیم بود. فرد سازنده نیز ممکن است به صورت مادام العمر از ساخت و ساز و فعالیت در حوزه ساختمانی ممنوع شود. به هر حال برای تعیین مجازات‌ها باید اطلاعات حقوقی خود را در این زمینه افزایش دهید. اگر به اطلاعات تکمیلی در این حوزه نیاز دارید، توصیه می‌کنیم که در ادامه با سایت برترین وکیل همراه باشید.
برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل دعاوی ساختمانی در تهران کلیک کنید!
منظور از ساخت و ساز غیر مجاز چیست؟
پیش از اینکه در خصوص مجازات ساخت و ساز غیر مجاز توضیحاتی را ارائه کنیم، لازم است با مفهوم این عبارت به طور کامل آشنا شوید. در نظر داشته باشید که منظور از ساخت و ساز غیر مجاز هرگونه تغییر در ساختمان یا ساختن آن بدون دریافت مجوزهای قانونی از مراجع ذی‌ربط مانند شهرداری‌ها می‌باشد. ساخت و ساز غیر مجاز شامل موارد زیر می‌شود:
- ساخت و ساز بدون دریافت پروانه ساخت: برای احداث ساختمان لازم است پروانه ساخت از شهرداری دریافت کنید. از سوی دیگر اگر هر تغییری در ساختمان انجام شود، می‌بایست برای آن مجوز دریافت کنید. برای مثال تغییر کاربری ملک مورد نظر یا اینکه افزایش تعداد طبقات آن بدون دریافت مجوزهای لازم از شهرداری نوعی ساخت و ساز غیر مجاز به شمار می‌رود.
- ساخت و ساز مغایر با پروانه ساخت: فرد موظف است دقیقا به مفاد پروانه ساخت عمل نماید. اگر فردی ساختمانی را احداث کند که مغایر با مفاد پروانه ساخت باشد، نوعی ساخت و ساز غیر مجاز انجام داده است. فرض کنید فردی بدون کسب مجوزهای لازم به ملک مورد نظر خود بالکن یا اتاق اضافه می‌کند به گونه‌ای که این مسئله در پروانه ساخت ذکر نشده است.
- تجاوز به معابر و حریم: اگر ساختمانی در زمان احداث به معابر یا حریم تجاوز نمایند، نوعی ساخت و ساز غیر مجاز به شمار می‌رود.
- احداث ساختمان در مناطقی که ساخت و ساز در آن ممنوع است: برای مثال در بسیاری از موارد ممکن است ساخت و ساز در مزارع کشاورزی ممنوع باشد؛ در چنین شرایطی اگر فردی اقدام به ساخت و ساز منزل مسکونی یا ملک تجاری در مزارع کشاورزی کند، عملی خلاف قانون انجام داده است.
- احداث ساختمان غیر ایمن: اگر ساختمانی بدون در نظر گرفتن استانداردهای ایمنی ساخته شود، نوعی ساخت و ساز غیر مجاز به شمار می‌رود که میتواند خطرات بسیار زیادی را برای ساکنین به دنبال داشته باشد.
- تغییر کاربری غیر مجاز ملک: هرگونه تغییر کاربری در ساختمان مورد نظر باید با کسب مجوزهای قانونی باشد. اگر فردی ملک مسکونی خود را بدون دریافت مجوز به ملک تجاری یا اداری تغییر کاربری دهد، نوعی عمل خلاف قانون انجام داده است.
مجازات ساخت و ساز غیر مجاز در ایران چیست؟
یکی از سوالات مهمی که ممکن است برای بسیاری از شما به وجود آید، این است که مجازات ساخت و ساز غیر مجاز بر اساس قوانین و مقررات ایران چیست؟ در قوانین و مقررات اشاره شده است که ساخت و ساز غیر مجاز و مجازات‌های در نظر گرفته شده برای آن به نوع جرم و میزان آن بستگی دارد.
در ادامه سعی می‌کنیم برخی از مهمترین مجازات‌هایی که در قانون برای ساخت و ساز غیر مجاز تعیین شده است را بیان نماییم:
- جریمه نقدی: کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری به عنوان مرجع صالح برای رسیدگی به تخلفات ساختمانی میتواند برای ساخت و ساز غیر مجاز در شهرها و روستاها جریمه نقدی تعیین نماید. موقعیت ملک، نوع تخلفات صورت گرفته و همچنین موقعیت ملک مورد نظر جزو مهمترین عواملی هستند که میزان جریمه نقدی را تعیین می‌کنند.
- عوارض شهرداری: علاوه بر جریمه‌های نقدی ممکن است شهرداری در ازای ساخت و ساز غیر مجاز از فرد سازنده عوارض نیز دریافت کند. کمیسیون ماده ۱۰۰ میزان عوارض شهرداری را تعیین خواهد کرد.
- تخریب ملک مسکونی یا تجاری: در صورتی که ساختمان احداث شده به اصول فنی شهرسازی پایبند نباشد و یا اینکه به حریم و معابر تجاوز کند، کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری دستور تخریب آن را صادر خواهد کرد.
- تعطیلی ملک: شهرداری در بسیاری از موارد میتواند دستور به تعطیلی و توقف پروژه ساخت و ساز غیر مجاز دهد. البته این مسئله به نظر کارشناسی کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری بستگی خواهد داشت.
- حبس تعزیری: اگر فرد اقدام به ساخت و ساز در اراضی ملی و دولتی کند، ممکن است با مجازات‌های کیفری مانند حبس نیز روبرو شود.
- مجازات نقدی کیفری: علاوه بر حبس، در پرونده‌های کیفری دادگاه میتواند جزای نقدی نیز برای فرد متخلف در ساخت و ساز غیر مجاز تعیین نماید.
- محرومیت از خدمات شهری: فرد متخلف در بسیاری از موارد با ساخت و ساز غیر مجاز از خدمات شهری مانند آب و برق و گاز و غیره محروم خواهد شد.
- ممنوعیت از ساخت و ساز: اگر از سازنده تخلفاتی سر بزند، ممکن است او از احداث ساختمان در آینده به طور کامل محروم شود؛ یعنی پس از این فرد دیگر نمی‌تواند اقدامی در جهت ساخت و ساز بنا انجام دهد.
موانع قانونی ساخت و ساز غیر مجاز
برای احداث ساختمان‌های مسکونی و تجاری موانع قانونی مختلفی در نظر گرفته شده است که توسط شهرداری و نهادهای دیگر به دقت اجرا می‌شود. اگر موانع قانونی نادیده گرفته شوند، ممکن است افراد با مجازات ساخت و ساز غیر مجاز روبرو شوند. از جمله مهمترین موانع قانونی ساخت و ساز می‌توانیم به موارد زیر اشاره داشته باشیم:
- قانون ماده ۱۰۰ شهرداری: می‌توانیم بگوییم ماده ۱۰۰ شهرداری مهمترین ماده قانونی در زمینه ساخت و ساز غیر مجاز به شمار می‌رود. این ماده قانونی سعی دارد بحث ساخت و ساز غیر مجاز بدون دریافت پروانه ساخت و تخلفات این زمینه را مورد بررسی قرار دهد. در ماده قانونی فوق الذکر کمیسیون ماده ۱۰۰ به عنوان مرجع اصلی برای رسیدگی به تخلفات ساختمانی در نظر گرفته شده است.
- قانون شهرداری‌ها: علاوه بر ماده ۱۰۰ شهرداری قوانین و مقررات پراکنده‌ای به مسئله ساخت و ساز غیر مجاز اشاره دارند. مواد قانونی مختلف به نظارت شهرداری‌ها بر ساخت و ساز اشاره می‌کنند و کیفیت آن را تعیین می‌نمایند.
- قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان: این قانون در تلاش است تا کیفیت ساخت و ساز را افزایش دهد و از تخلفات به وجود آمده در این حوزه جلوگیری نماید. در این قانون کیفیت نظارت بر ساخت و ساز به طور دقیق مشخص شده است. عدم رعایت این قانون میتواند منجر به غیر مجاز شناخته شدن احداث ساختمان شود.
- قانون ثبت: ساخت و ساز غیر مجاز میتواند مشکلاتی را در ثبت به وجود آورد. قانون ثبت به طور دقیق اشاره می‌کند که تنها املاکی که به صورت مجاز ساخته شده‌اند به ثبت می‌رسند. در غیر این صورت فرد نمی‌تواند برای ملک مورد نظر خود سند رسمی دریافت کند.
- قانون مجازات اسلامی: در بسیاری از موارد ساخت و ساز غیر مجاز جرم است. مجازات ساخت و ساز غیر مجاز در قانون مجازات اسلامی تعیین شده است که در صورت اقامه دعاوی کیفری در این خصوص به این مواد قانونی اشاره خواهد شد.
- آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی: این مسئله را در نظر بگیرید که علاوه بر قوانین و مقررات مصوب در کشور ایران، آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی توسط وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها ارائه می‌گردد که لازم الاجرا می‌باشند.
- طرح‌های جامع: در هر یک از شهرها و شهرستان‌ها نقشه‌هایی تهیه می‌شود که کاربری هر یک از اراضی و نحوه ساخت و ساز در آنها را مشخص می‌نماید. اگر فرد اقدام به ساخت و ساز بر خلاف این طرح و نقشه نماید، نوعی عمل احداث غیر مجاز انجام داده است.
- قوانین و ضوابط شهرسازی: اگر افراد در ساخت و ساز خود به این مقررات فنی توجهی نداشته باشند، احداث ساختمان به صورت غیر مجاز انجام شده است.
مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای ساخت و ساز غیر مجاز
مرجع صالح برای رسیدگی به پرونده‌های ساخت و ساز غیر مجاز به نوع تخلف و کیفیت آن بستگی خواهد داشت. به طور کلی می‌توانیم بگوییم که مراجع زیر برای رسیدگی به پرونده‌های ساخت و ساز غیر مجاز در دسترس شما هستند:
- شهرداری: شهرداری اصلی‌ترین مرجع در هر شهری است که وظیفه نظارت بر ساخت و ساز و شناسایی متخلفین در این حوزه را دارد. اگر شهرداری تخلفاتی را رویت نماید، میتواند اقدام به جریمه نقدی یا تخریب ملک نماید.
- کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری: کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری وظیفه دارد که به تخلفات صورت گرفته در حوزه ساخت و ساز غیر مجاز رسیدگی کند. اگر فرد رای صادر شده از سوی شهرداری را قبول نداشته باشد و به آن اعتراض کند، پرونده در کمیسیون ماده ۱۰۰ مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
- دادگاه عمومی و انقلاب: در برخی از پرونده‌ها ساخت و ساز غیر مجاز جنبه کیفری دارد. مجازات ساخت و ساز غیر مجاز در دادگاه‌های عمومی و انقلاب تعیین خواهد شد و مرجع صالح برای رسیدگی به آنها دادگاه‌های عمومی و انقلاب می‌باشد. همچنین اگر ساخت و ساز غیر مجاز به جان و مال افراد خسارت وارد کند، این دادگاه وظیفه رسیدگی به پرونده را دارد.
- سایر مراجع صالح: گاهی نیز شاهد این هستیم که سازمان نظام مهندسی و همچنین اداره شهرسازی مسئولیت اصلی برای رسیدگی به پرونده را بر عهده دارند.
برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل کیفری تهران کلیک کنید!
نحوه شکایت از ساخت و ساز غیر مجاز چگونه است؟
نحوه شکایت از ساخت و ساز غیر مجاز در قوانین و مقررات کشور تعیین شده است. ممکن است ساخت و ساز غیر مجاز در همسایگی ملک شما باعث بروز خسارت‌هایی شود؛ بنابراین اگر قصد شکایت بابت ساخت و ساز غیرقانونی را دارید، می‌توانید مراحل زیر را پشت سر بگذارید:
-
- جمع آوری مدارک و مستندات: می‌توانید از ساخت و ساز غیر مجاز فیلم و عکس تهیه کنید و آنها را به کمیسیون ماده ۱۰۰ به عنوان مدرک مهم ارائه نمایید. همچنین ممکن است مدارکی مانند کپی سند ملک مجاور نیاز باشد. علاوه بر این شما نیاز است استشهادیه محلی جمع آوری نمایید.
-
- مراجعه به شهرداری: شما لازم است به واحد تخلفات شهرداری محل وقوع ملک مراجعه و گزارش کاملی از تخلفات ساختمانی صورت گرفته ارائه نمایید. همچنین اگر مدارک و مستنداتی نیز در دست شماست، لازم است آنها را به گزارش تخلف پیوست نمایید.
-
- ثبت شکایت در شهرداری و دریافت کد پیگیری: شماره تلفن گزارش ساخت و ساز غیر مجاز ۱۳۷ و همچنین شماره ۱۸۸۸ می‌باشد. علاوه بر این شما می‌توانید به صورت حضوری نیز شکایت خود را ثبت و کد پیگیری دریافت نمایید. با استفاده از کد پیگیری مورد نظر می‌توانید مراحل رسیدگی به پرونده شکایت را پیگیری کنید.
-
- مراجعه به کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری: در صورتی که شهرداری به تخلفات گزارش شده رسیدگی نکند و یا اینکه رای مورد نظر شما را صادر ننماید، می‌توانید به کمیسیون ماده ۱۰۰ مراجعه کنید. کمیسیون مورد نظر پرونده را بررسی خواهد کرد و مجازات ساخت و ساز غیر مجاز را تعیین خواهد نمود.
-
- شکایت به مراجع قضایی در صورت لزوم: اگر ساخت و ساز غیر مجاز باعث آسیب جدی به جان و مال افراد شود، می‌توانند آن را در دادگاه عمومی و انقلاب پیگیری نمایند که لازم است برای آن شکایتنامه تنظیم شود.
نحوه جلوگیری از ساخت و ساز غیر مجاز چگونه است؟
نحوه جلوگیری از ساخت و ساز غیر مجاز به همکاری مداوم بین سازمان‌ها و مشارکت مردمی نیازمند است. در ادامه راهکارهای موثری به شما ارائه می‌دهیم که با استفاده از آنها می‌توانید از بروز تخلفات ساختمانی به خصوص در زمینه ساخت و ساز غیر مجاز جلوگیری به عمل آورید:
-
- افزایش گشت‌های بازرسی توسط شهرداری: شهرداری باید به طور منظم گشت‌های بازرسی خود را افزایش دهد تا بیش از پیش متوجه تخلفات در زمینه ساخت و ساز غیر مجاز شود.
-
- استفاده از تکنولوژی: امروزه با استفاده از پهپادها و تصاویر ماهواره‌ای می‌توان بسیاری از تخلفات ساختمانی را مشاهده کرد. به هر حال شهرداری‌ها باید به چنین ابزارهایی مجهز شوند تا در تخلفات ساختمانی جلوگیری به عمل آید.
-
- برخورد قاطع با متخلفین ساختمانی: شهرداری موظف است که با قاطعیت هرچه تمام‌تر با متخلفین ساختمانی برخورد نماید. هرگونه سهل انگاری در چنین مسائلی باعث می‌شود تا تخلفات در آینده با کیفیت بیشتری ادامه پیدا کند.
-
- آموزش به شهروندان: شهرداری باید از طریق رسانه‌های اجتماعی و موارد دیگر مردم را در جریان قوانین و مقررات ساختمانی قرار دهد. همچنین مردم می‌توانند در صورت کسب آگاهی گزارش ساخت و ساز غیر مجاز را به کمیسیون‌ها ارائه کنند.
-
- استفاده از رسانه: رسانه‌ها نقش مهمی در جلوگیری از ارتکاب جرم ساخت و ساز غیر مجاز دارند. صدا و سیما و نهادهای دیگر می‌بایست به طور مداوم شهروندان را در این حوزه آموزش دهند.
-
- کاهش مراحل اداری و سهولت در ارائه پروانه ساخت: اگر نیاز نباشد که افراد مراحل سخت اداری را برای دریافت پروانه ساخت پشت سر بگذارند، تمایل آنها برای دریافت مجوزهای مربوطه از شهرداری افزایش پیدا خواهد کرد. البته نباید در چنین شرایطی سهل انگاری از تخلفات صورت گیرد.
-
- همکاری کامل نهادها: اگر شهرداری و سازمان نظام مهندسی و همچنین اداره ثبت، تعامل و همکاری کاملی با همدیگر داشته باشند، جلوی بسیاری از تخلفات گرفته خواهد شد.
کلام آخر
در این مقاله از سایت برترین وکیل اطلاعات کاملی در خصوص مجازات ساخت و ساز غیر مجاز به شما ارائه نمودیم تا با قوانین و مقررات این حوزه آشنایی بیشتر پیدا کنید. همچنین درباره مراجع صالح برای رسیدگی به تخلفات ساختمانی توضیحاتی ارائه شد. از همراهی شما سپاسگزاریم. اگر سوالی برای شما باقی مانده است، می‌توانید آن را در قسمت دیدگاه مطرح کنید.
