شرایط ثبت اختراع در ایران ⚖️【مراحل و هزینه ثبت اختراع】⚡️

شرایط ثبت اختراع در ایران شامل سه عامل مهم می‌شود. جدید بودن نوآوری، وجود گام ابتکاری و همچنین استفاده صنعتی جزو مهم‌ترین این عوامل به شمار می‌روند. در صورتی که هر یک از این شرایط وجود نداشته باشد، ممکن است نوآوری مد نظر شما به عنوان اختراع ثبت نشود. ثبت اختراع می‌تواند مزایای بسیار زیادی را برای فرد مخترع به دنبال داشته باشد. برای مثال از کپی برداری آن جلوگیری کرده و باعث می‌شود تا فرد حق انتقال یا مجوز استفاده از آن را نیز به دست آورد. در سایت برترین وکیل توضیحات کاملی در خصوص این موضوع ارائه داده‌ایم. با ما همراه باشید.

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل ثبت اختراع در تهران کلیک کنید!

از نظر حقوقی اختراع به چه معناست؟

شرایط ثبت اختراع در ایران به طور دقیق در قوانین و مقررات مورد اشاره قرار گرفته است. در واقع با استفاده از قوانین و مقررات تلاش شده است تا از نوآوری‌های دانشمندان و مخترعین تا حد زیادی محافظت به عمل آید. قوانین و مقررات ایران به گونه‌ای تصویب شده است که از حقوق مخترعین حمایت شده و آنها به این امر تشویق شوند.

اختراع در واقع ایجاد یک محصول، فرآیند یا روش جدید است که با استفاده از آن می‌توان مشکلات فنی را برطرف نمود. برای اینکه بتوانیم اختراع مورد نظرمان را به ثبت برسانیم، می‌بایست شرایط تعیین شده در قوانین و مقررات ایران را رعایت کنیم.

انواع اختراعات از نظر قانونی به شرح زیر می‌باشد:

• • اختراع محصول: در شرایطی که فرد مخترع یک محصول جدید را به بازار روانه کند، اختراع محصول صورت گرفته است؛ در چنین شرایطی فرد می‌کوشد تا محصولی را بیافریند که پیش از آن مشابهش وجود نداشته باشد. 

• • اختراع فرآیند: در صورتی که فرد فرآیند یا روش جدیدی را برای تولید محصولات و توسعه آنها ایجاد کند، اختراع فرآیند رخ داده است. 

شرایط ثبت اختراع در ایران چیست؟

در ادامه سعی می‌کنیم شرایط ثبت اختراع در ایران را مورد بررسی قرار دهیم. این شرایط به طور دقیق در قوانین و مقررات مصوب در کشور مورد اشاره قرار گرفته‌اند: 

• • جدید بودن اختراع: محصول یا فرآیند ابداع شده می‌بایست جدید باشد. جدید بودن اختراع به این معناست که در زمان درخواست برای ثبت نباید در هیچ کجای دنیا مشابه آن به ثبت رسیده باشد. 

• • گام ابتکاری: باید در اختراع شاهد گام ابتکاری باشیم؛ یعنی برای فردی که در آن حوزه دانش معمولی در اختیار دارد، چنین اختراعی کاملا غیر قابل پیش بینی باشد. 

• • قابلیت استفاده در صنعت: اختراع می‌بایست قابلیت استفاده در صنعت و امورات مرتبط با آن را داشته باشد؛ یعنی باید بتوان از اختراع در صنعت استفاده و آن را تولید نمود.

مراحل ثبت اختراع در ایران

در صورتی که شرایط ثبت اختراع در ایران وجود داشته باشد، می‌بایست مراحل قانونی را پشت سر بگذارید. برخی از مهمترین این مراحل به شرح زیر است: 

• • تنظیم درخواست ثبت اختراع: در نظر داشته باشید که فرد باید درخواست ثبت اختراع خود را به همراه توصیف کامل در خصوص محصول و فرآیند مورد نظر تنظیم نماید. وی باید تمامی مدارک مورد نظر مربوط به اختراع را نیز به درخواست خود پیوست کند. 

• • ارسال درخواست ثبت اختراع به مرجع صالح: درخواست ثبت اختراع باید به اداره کل مالکیت صنعتی ایران ارسال شود تا مورد بررسی دقیق قرار گیرد. اداره مربوطه سعی می‌کند تا جنبه‌های مختلف اختراع را بررسی و ثبت نماید.

• • ارزیابی اولیه اختراع: اداره کل مالکیت صنعتی سعی می‌کند درخواست مورد نظر را از جنبه‌های مختلف ارزیابی نماید. کارشناسان مربوطه می‌کوشند تا شرایط اولیه اختراع را بررسی کنند؛ در چنین شرایطی ممکن است درخواست شما مورد تایید قرار گرفته و یا اینکه به طور کامل رد شود. 

• • انتشار آگهی درخواست: پس از اینکه درخواست شما به صورت اولیه مورد تایید اداره کل مالکیت صنعتی قرار گرفت، آگهی مربوط به آن منتشر خواهد شد؛ در این صورت است که افراد می‌توانند آگهی مورد نظر را بررسی نمایند. اگر اعتراضی به ثبت اختراع وجود داشته باشد از طریق مراجع صالح آن را به اطلاع می‌رسانند.

• • بررسی ماهوی اختراع: لازم است تا کارشناسان مربوطه اختراع مورد نظر را از نظر جدید بودن، گام ابتکاری و قابلیت استفاده در صنعت بررسی نمایند.

• • صدور گواهی ثبت اختراع: در پایان کار اداره کل مالکیت صنعتی گواهی ثبت اختراع را صادر خواهد نمود. گواهی ثبت اختراع باعث ایجاد حقوق و تعهداتی برای فرد مخترع خواهد شد.

مهمترین چالش‌های حقوقی برای ثبت اختراع در ایران 

در صورتی که شرایط ثبت اختراع در ایران وجود داشته باشد، شما می‌توانید محصول و فرآیند نوآورانه خود را به طور قانونی ثبت نمایید؛ با این حال باید اشاره داشته باشیم که ثبت اختراع معمولا چالش‌ها و مشکلات بسیار زیادی را برای افراد به دنبال دارد که در ادامه برخی از مهم‌ترین آنها را مورد بررسی دقیق قرار خواهیم داد: 

• • طولانی بودن فرآیند ثبت اختراع: به طور معمول فرآیند ثبت اختراع در ایران مدت زمان زیادی به طول می‌انجامد. همین مسئله می‌تواند چالش‌های بسیار زیادی را برای مخترعین و صاحبان علم به وجود آورد. 

• • عدم آگاهی درباره رویه‌های قضایی و قانونی: بسیاری از افراد درباره شرایط ثبت اختراع در ایران و قوانین مربوط به آن اطلاعات کافی در دست ندارند و همین مسئله می‌تواند چالش برانگیز باشد. در این صورت است که مشاوره حقوقی با وکلای دادگستری می‌تواند کارساز باشد.

• • نقض حقوق اختراع: مخترع ممکن است در اجرای حقوق قانونی خود با مشکلات بسیاری روبرو شود. در برخی از موارد نیز ممکن است افراد یا سازمان‌هایی حقوق مخترعین را به طور کامل نقض کنند. 

چرا ثبت اختراع مهم است؟

قوانین و مقررات به مخترعین این اجازه را می‌دهد که پس از دریافت گواهی ثبت اختراع از حقوق خود به طور کامل دفاع کنند. در چنین شرایطی حقوق قانونی آنها نقض نمی‌شود و مخترعین مورد حمایت قانون قرار می‌گیرند؛ در چنین شرایطی است که افراد به نوآوری و سرمایه‌گذاری در این حوزه تشویق می‌شوند. 

در صورتی که فرد مخترع بتواند نوآوری خود را به ثبت برساند، از طریق فروش یا انتقال یا مجوز استفاده از محصول یا روش مورد نظر کسب درآمد خواهد کرد. حال آنکه اگر اختراع به طور رسمی ثبت نشود، ممکن است با افشای آن درآمد چندانی برای مخترع ایجاد نشود. سودجویان در چنین شرایطی مانع از این می‌شوند تا مخترع ثمره نوآوری خود را در امور صنعتی ببیند. 

با ثبت اختراع می‌توانید از کپی برداری و سرقت نوآوری جلوگیری کنید. در صورتی که فرد بکوشد نوآوری و اختراع شما را کپی کند، به صورت قانونی با او برخورد خواهد شد. البته ثبت اختراع یک فرآیند پیچیده و زمانبر است. وکلای دادگستری می‌توانند با سال‌ها تجربه و تخصص خود در این حوزه به شما مشاوره حقوقی ارائه دهند. 

چه مواردی قابل ثبت اختراع نیستند؟

اختراعاتی که غیر اخلاقی شناخته شوند و نظم عمومی را مختل کنند به هیچ عنوان در ایران قابل ثبت نیستند. شرایط ثبت اختراع در ایران باید به طور دقیق مهیا شود. در غیر این صورت با ثبت اختراع به طور کامل از سوی اداره کل مالکیت صنعتی مخالفت خواهد شد. فرض کنید فردی محصولی را اختراع می‌کند که به محیط زیست آسیب وارد می‌کند، اختراع او به ثبت نخواهد رسید. 

روش‌های درمانی و تشخیصی در خصوص بیماری‌ها معمولا به عنوان اختراع قابل ثبت نیستند؛ اما ابزارها و محصولاتی که به درمان بیماری‌ها کمک می‌کنند قابل ثبت هستند؛ یعنی شما نمی‌توانید روش‌های درمانی را به عنوان اختراع ثبت کنید؛ حال آنکه دستگاه‌ها و محصولات مرتبط با امور پزشکی را به عنوان اختراع ثبت خواهید کرد. 

ایده‌های انتزاعی و نظریات ریاضی به خودی خود قابلیت ثبت اختراع در ایران را ندارند؛ اما اگر فرد از ایده‌های انتزاعی برای تولید محصولات نوآورانه استفاده کند، در ایران به عنوان اختراع ثبت خواهند شد؛ اما به هر حال پیش از اقدام برای ثبت اختراع بهتر است با وکلای دادگستری مشورت کنید و نظر آنها را در این حوزه بخواهید. 

هزینه ثبت اختراع در ایران چقدر است؟

نمی‌توانیم هزینه دقیقی را برای ثبت اختراع تعیین کنیم. پیچیدگی پرونده عامل مهمی است که هزینه‌های ثبت اختراع را مشخص می‌کند؛ شما می‌توانید در خصوص هزینه‌ها با وکلای دادگستری مشاوره حقوقی داشته باشید.

به طور کلی باید اشاره داشته باشیم که هزینه ثبت اختراع در ایران شامل موارد مختلفی می‌شود که در ادامه هر کدام از آنها را مورد بررسی دقیق قرار خواهیم داد: 

• • هزینه‌های اولیه ثبت اختراع: شما برای تنظیم درخواست ثبت اختراع و انتشار آگهی در روزنامه‌های کثیرالانتشار نیازمند صرف هزینه‌های معقولانه هستید.

• • هزینه‌های سالانه: در برخی از موارد ممکن است که مخترع پس از دریافت گواهی ثبت اختراع به صورت سالانه هزینه‌ای را برای نگهداری از محصول پرداخت نماید. در صورتی که هزینه‌های سالانه پرداخت نشود، ممکن است گواهی ثبت اختراع باطل شود. به طور معمول اگر این هزینه‌ها پرداخت نشود، اختراع از حالت ثبت خارج خواهد شد. 

• • هزینه‌های حقوقی: در شرایطی ممکن است فرد مخترع از وکلای دادگستری مشاوره حقوقی دریافت کرده باشد. از سوی دیگر ممکن است وکالت در پرونده‌های قضایی به او سپرده شود. در تمامی این موارد مخترع باید هزینه‌های حق الوکاله را نیز پرداخت نماید. هزینه استخدام وکیل در ایران به پیچیدگی پرونده و توافق طرفین بستگی دارد.

داشتن گواهی ثبت اختراع چه حق و حقوقی را به دارنده آن می‌دهد؟

اشاره کردیم که پس از بررسی درخواست ثبت اختراع از سوی اداره کل مالکیت صنعتی ممکن است گواهی ثبت صادر شود. حال این سوال بسیار مهم برای مخترعین و دانشمندان حوزه‌های مختلف علمی به وجود می‌آید که داشتن گواهی ثبت اختراع چه حق و حقوقی را به دارنده آن می‌دهد؟ در ادامه برخی از مهم‌ترین حقوق و تعهدات مخترعین را بررسی خواهیم کرد: 

• • حق انحصار: فرد مخترع بر اساس قوانین و مقررات حق انحصاری استفاده از محصول یا فرآیند مورد نظر را در اختیار دارد. حق انحصاری استفاده از محصول یا روش مورد نظر برای مدت زمان مشخص ۲۰ ساله است. 

• • حق انتقال: فرد مخترع پس از صدور گواهی ثبت اختراع این حق را دارد که اختراع خود یا منافع حاصل از آن را به دیگری انتقال دهد. او همچنین می‌تواند حق استفاده از آن را برای دیگران نیز صادر نماید.

• • پرداخت هزینه‌ها: مخترع موظف است هزینه ثبت اختراع بین المللی را به طور کامل پرداخت نماید. این مسئله یکی از مهمترین تعهدات مخترعین و دانشمندان علمی برای صدور گواهی ثبت اختراع است. 

• • افشای کامل اختراع انجام شده: پس از اینکه اختراع به طور کامل ثبت شد، نیاز است تا مخترع آن را به طور دقیق و کامل افشا نماید. 

• • جلوگیری از ثبت اختراع توسط اشخاص دیگر: یکی دیگر از حقوق قانونی مخترعین پس از دریافت گواهی ثبت اختراع، جلوگیری از ثبت محصول توسط شخص دیگری است.

تفاوت بین ثبت اختراع در ایران و خارج از کشور 

در صورتی که فرد قصد داشته باشد که اختراع خود را در چند کشور خارجی به ثبت برساند، می‌بایست به معاهده همکاری ثبت اختراع بین المللی پایبند باشد. این سیستم به فرد کمک می‌کند تا اختراع خود را در چند کشور به صورت همزمان به ثبت برساند. 

قوانین ثبت اختراع در کشورهای مختلف معمولا با یکدیگر متفاوت است. برخی از کشورها ممکن است در مقایسه با ایران شرایط سختگیرانه‌تری را برای ثبت اختراع داشته باشند. البته نباید از مزایای ثبت اختراع در ایران و سایر کشورهای جهان غافل شویم. 

وکلای دادگستری که به صورت تخصصی در زمینه ثبت اختراع فعالیت می‌کنند باید آگاهی کاملی در خصوص قوانین بین‌المللی داشته باشند؛ چرا که در برخی از موارد ممکن است فرد مخترع تمایل داشته باشد اختراع خود را به صورت بین المللی به ثبت برساند. دریافت مشاوره حقوقی و برآورد هزینه‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. 

ثبت اختراع در ایران چقدر طول می‌کشد؟

اگر شرایط ثبت اختراع در ایران فراهم باشد، ممکن است ثبت محصولات و روش‌های نوآورانه ۲ تا ۴ سال به طول بیانجامد. البته باید اشاره داشته باشیم که تعیین زمان دقیق برای ثبت اختراع قدری مشکل است. بسته به اینکه پرونده شما چقدر پیچیده باشد مدت زمان در نظر گرفته شده برای ثبت اختراع کاملا متغیر خواهد بود. 

در صورتی که بتوانید مدارک لازم برای ثبت اختراع را به طور دقیق تکمیل کنید، مدت زمان ثبت اختراع برای شما کاهش پیدا خواهد کرد. وکلای متخصص در زمینه ثبت اختراع می‌کوشند تا مهمترین مدارک مورد نیاز را جمع آوری کرده و به درخواست ثبت اختراع پیوست کنند. انتخاب وکیل متخصص نقش مهمی در کاهش هزینه‌ها و زمان رسیدگی به پرونده دارد. 

در صورتی که پرونده شما بدون نقص باشد در مدت زمان کمتری هم به نتیجه خواهد رسید. سرعت بررسی کارشناسان در خصوص اختراع نیز عاملی تعیین کننده است. به شما توصیه می‌کنیم به سراغ وکلایی بروید که بارها در زمینه ثبت اختراع پرونده قبول کرده باشند تا در این زمینه حرفه‌ای عمل کنند. 

کلام آخر 

در نظر داشته باشید که اختراع ممکن است ثمره سال‌ها تلاش علمی شما در حوزه‌های مختلف باشد؛ بنابراین لازم است به کمک وکلای دادگستری شرایط ثبت اختراع در ایران را مورد بررسی قرار دهید. از این طریق حقوق قانونی خود را به طور کامل متوجه خواهید شد و از آن محافظت خواهید کرد. هرگونه سهل انگاری در این مراحل باعث می‌شود تا حقوق قانونی شما به عنوان یک مخترع نقض شود. می‌توانید در خصوص مراحل ثبت اختراع در ایران و سایر کشورهای جهان در قسمت دیدگاه با یکدیگر تبادل نظر داشته باشید.