نحوه شکایت فرزند از پدر برای پرداخت نکردن نفقه ⚖️

نحوه شکایت فرزند از پدر برای پرداخت نکردن نفقه به این صورت است که او در گام نخست باید در دفاتر خدمات الکترونیک قوه قضاییه حاضر شده و دادخواست مطالبه نفقه تنظیم نماید. دادگاه خانواده به کمک کارشناسان دادگستری مقدار دقیق نفقه فرزند را تعیین می‌کند و پدر موظف به پرداخت آن است. اگر پدر همچنان از پرداخت نفقه به فرزندان خود امتناع کرد، فرزندان، مادر یا قیم آنها می‌تواند از طریق دادگاه کیفری پیگیر حقوق قانونی فرزندان باشد. ترک انفاق جرم محسوب می‌شود و برای مرد مجازات‌هایی در نظر گرفته خواهد شد، ولی اگر او توانایی مالی لازم برای پرداخت نفقه را نداشته باشد، این مسئولیت بر عهده جد پدر یا مادر است. برای کسب اطلاعات بیشتر با برترین وکیل همراه باشید.

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل نفقه در تهران کلیک کنید!

نحوه شکایت فرزند از پدر برای پرداخت نکردن نفقه 

اگر قصد آشنایی با نحوه شکایت فرزند از پدر برای پرداخت نکردن نفقه را دارید، در ابتدا باید موضوع شکایت را به طور دقیق مشخص کنید. اولین قدم برای طرح شکایت این است که به دادگاه خانواده مراجعه نمایید. برای اقامه دعوی در دادگاه خانواده لازم است دادخواست مطالبه نفقه تنظیم نمایید تا کارشناسان دادگستری میزان دقیق نفقه را تعیین کنند. 

پس از تعیین نفقه از سوی کارشناسان دادگستری، پدر موظف به پرداخت حقوق مالی فرزندان خود است. پدر یا فرزند پس از تعیین مقدار نفقه می‌تواند درخواست تعدیل نفقه دهند تا میزان آن بسته به نظر قاضی افزایش یا کاهش پیدا کند. ممکن است هزینه‌های زندگی افزایش پیدا کرده و یا اینکه درآمد پدر با مشکلات جدی روبرو شود که در این صورت درخواست تعدیل ارائه خواهد شد. 

در شرایطی ممکن است که علیرغم تعیین مقدار نفقه فرزندان باز هم پدر از پرداخت کردن آن امتناع نماید. در این صورت پدر مرتکب جرم ترک انفاق شده و بر اساس ماده ۵۴ قانون حمایت از خانواده با مجازات‌های سنگینی روبرو خواهد شد. فرزندان یا مادر آنها می‌توانند با حضور در دادسرا شکواییه تنظیم نموده و پیگیر نفقه خود باشند. 

در چنین شرایطی دادگاه کیفری موظف است تا شکایتنامه فرزند را به دقت مورد بررسی قرار داده و دفاعیات پدر و همچنین فرزندان را در این خصوص استماع نماید. در پایان کار حکم عادلانه‌ای در این خصوص صادر خواهد شد. اگر مشخص شود که پدر توانایی مالی لازم برای پرداخت نفقه را ندارد این مسئولیت بر عهده جد پدری یا مادر گذاشته خواهد شد.

مرجع صالح برای رسیدگی به شکایت فرزند از پدر برای نفقه 

در نظر داشته باشید که مطالبه نفقه جزو مهم‌ترین دعاوی مالی به شمار می‌رود که باید در دادگاه حقوقی مورد بررسی قرار گیرد. این مسئله را در نظر داشته باشید که دادگاه خانواده با استفاده از کارشناسان دادگستری می‌کوشد تا پس از تنظیم دادخواست از سوی فرزند یا مادر او مقدار دقیق نفقه را مشخص کند. 

همچنین صلاحیت رسیدگی به درخواست تعدیل نفقه نیز بر عهده دادگاه خانواده است که در آن مرد یا فرزندان سعی در عادلانه کردن مبلغ نفقه می‌نمایند؛ اما در صورتی که ترک انفاق از سوی مرد صورت گرفته باشد وظیفه رسیدگی به آن بر عهده دادگاه کیفری می‌باشد. برای اقامه دعوی در دادگاه کیفری نیاز به تنظیم شکایتنامه است.

در صورتی که طالب کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید به شما توصیه می‌کنیم که از وکلای با سابقه در این زمینه مشاوره حقوقی دریافت کنید. همچنین لازم است وکالت در پرونده‌های مربوط به مطالبه نفقه و طرح شکایت در دادگاه را به آنها بسپارید.

پرداخت نفقه فرزند بر عهده کیست؟

در بررسی این موضوع که پرداخت نفقه فرزند بر عهده کیست، لازم است اشاره داشته باشیم که در ماده ۱۱۹ از قانون مدنی به صراحت اشاره شده که مسئولیت پرداخت نفقه فرزندان اعم از فرزند پسر و دختر بر عهده پدر آنها می‌باشد؛ یعنی می‌توانیم بگوییم یکی از مسئولیت‌های مهمی که مرد در خانواده بر عهده دارد پرداخت نفقه به فرزندان است. 

مرد با پرداخت کردن نفقه موظف است تا تمامی نیازهای متعارف و اولیه زندگی فرزندان را برطرف نماید تا آنها با مشکلات جدی روبرو نشوند. نیازهای اولیه زندگی فرزندان شامل خوراک و پوشاک و همچنین منزل آنها می‌شود و پدر باید نهایت تلاش خود را برای تامین این موارد انجام دهد؛ در غیر این صورت ممکن است با شکایت فرزند برای پرداخت نکردن نفقه روبرو شود. 

در قانون مدنی اشاره شده است که اگر پدر فوت نماید و نتواند نفقه فرزندان خود را بپردازد، در این صورت مسئولیت پرداخت نفقه بر عهده جد پدری است. اگر جد پدری فرزندان نیز فوت کرده و یا اینکه استطاعت مالی لازم برای پرداخت نفقه را در اختیار نداشته باشد، لازم است تا مادر آنها عهده دار پرداخت نفقه به فرزندان خود شود. 

در صورتی که پدر در قید حیات باشد و بتواند از نظر مالی نفقه فرزندان خود را پرداخت کند، موظف به انجام این کار است. در غیر این صورت وی مورد پیگرد جزایی قرار می‌گیرد. جرمی که پدر در این صورت مرتکب آن شده است ترک انفاق می‌باشد که در ماده ۶۴۲ از قانون مجازات اسلامی اشاره شده که تبعات قانونی سنگینی را می‌تواند به همراه داشته باشد. 

 امکان دریافت نفقه فرزند بالای ۱۸ سال 

در قانون مدنی در خصوص نفقه فرزند بالای ۱۸ سال به طور مستقیم توضیحی ارائه نشده است، اما می‌توانیم بگوییم که نفقه ارتباط چندانی با سن و سال فرزندان ندارد. در قانون اشاره شده است که مرد می‌بایست به فرزند دختر و پسر خود در صورتی که برای تامین هزینه‌های زندگی به او نیاز دارند کمک کرده و نفقه پرداخت نماید. 

در این صورت می‌توانیم بگوییم که اگر دختر یا پسر همچنان به سن بالای ۱۸ سال برسند، ولی نتوانند از پس هزینه‌های زندگی خود برآیند، می‌توانند از پدر درخواست نفقه کنند و در چنین شرایطی پدر موظف به پرداخت نفقه است؛ اما در صورتی که فرزندان مال قابل توجهی داشته باشند و یا اینکه شغل اختیار کنند، دیگر نمی‌توانند درخواست نفقه کنند. 

بر اساس آن چیزی که در محاکم قضایی قابل مشاهده است می‌توانیم بگوییم که اگر فرزندان دارای شغلی با درآمد مناسب باشند و یا اینکه خودروی شخصی داشته باشند، دیگر امکان شکایت از پدر برای پرداخت نکردن نفقه وجود نخواهد داشت. دریافت نفقه زمانی امکان‌پذیر است که دختر یا پسر حتی از طریق شغل خود نیز نتوانند امرار معاش کنند. 

گاهی نیز فرزند محجور است و به دلیل شرایط جسمی یا روانی نمی‌تواند شغلی اختیار کرده و کسب درآمد نماید. در این صورت نیز پدر موظف است که هزینه‌های زندگی فرزند در قالب نفقه را به طور کامل پرداخت کند و در صورتی که پدر توانایی مالی انجام این کار را نداشته باشد، جد پدری و پس از او مادر عهده‌دار پرداخت نفقه خواهد بود. 

نفقه فرزند اگر حضانت آنها با مادر باشد 

حال که در خصوص نحوه شکایت فرزند از پدر برای پرداخت نکردن نفقه توضیحات کاملی را به شما ارائه نمودیم، لازم است موقعیتی را ترسیم کنیم که حضانت فرزندان با مادر آنها است. در چنین شرایطی سوال پیش می‌آید که اگر حضانت فرزندان با مادر باشد، مسئولیت پرداخت نفقه بر عهده چه کسی است و قانون چه کسی را موظف و انجام این تکلیف می‌داند؟

به طور کلی باید اشاره داشته باشیم پس از جدایی زوجین لازم است تکلیف حضانت فرزندان مشخص شود. قانون حمایت از خانواده مصلحت فرزند را به عنوان مهم‌ترین عامل در اعطای حضانت بیان می‌دارد. می‌توانیم بگوییم که حضانت فرزندان به طور کلی تا هفت سالگی با مادر آنها و پس از آن تا رسیدن به سن بلوغ با پدر آنها می‌باشد. 

می‌دانیم که سن بلوغ برای دختران ۹ سال و برای پسران ۱۵ سال کامل قمری می‌باشد. پس از رسیدن به سن بلوغ نیز خود فرزندان تعیین می‌کنند که تمایل دارند با کدام یک از والدین خود زندگی کنند. در صورتی که حضانت فرزندان با یکی از والدین باشد، والد دیگر می‌تواند برای ملاقات با او اقدام نماید. 

می‌دانیم که پرداخت نفقه فرزندان بر عهده پدر است و این مسئله هیچ گونه ارتباطی با حضانت ندارد؛ یعنی حتی اگر حضانت فرزندان با مادر آنها نیز باشد، این پدر است که موظف به پرداخت هزینه‌های زندگی فرزندان می‌باشد. تنها در صورتی که پدر و جد پدری فرزندان قادر به پرداخت نفقه نباشد، مادر آنها مکلف به پرداخته هزینه‌های زندگی فرزندان است. 

مجازات پرداخت نکردن نفقه چیست؟

حال که با نحوه شکایت فرزند از پدر برای پرداخت نکردن نفقه آشنایی کاملی را پیدا کردیم، لازم است با مجازات‌های عدم پرداخت نفقه نیز آشنا شویم. حسب ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی می‌توانیم بگوییم که مسئولیت پرداخت نفقه فرزندان در درجه اول با پدر آنها می‌باشد و در صورتی که پدر از این وظیفه استنکاف کند، تبعات قانونی مهمی در انتظار او است. 

قانون حمایت از خانواده و همچنین قانون مجازات اسلامی مجازات‌های سنگینی را برای ترک انفاق در نظر گرفتند. حسب ماده ۵۳ قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ ترک انفاق منجر به حبس درجه ۶ برای پدر خواهد شد. همچنین در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی اشاره شده است که مقدار حبس برای پدر در چنین شرایطی ۶ ماه تا دو سال خواهد بود. 

به هر حال اگر پرداخت نفقه از سوی پدر انجام نشود فرزندان می‌توانند بر اساس دو ماده قانونی فوق از پدر شکایت کرده و مجازات‌های سنگینی را علیه او اعمال نمایند. در ماده ۵۳ قانون حمایت از خانواده اشاره شده است که پیگرد قانونی در خصوص ترک انفاق به نوع شکایت شاکی خصوصی وابسته می‌باشد. 

همچنین باید اشاره داشته باشیم که بر اساس این ماده قانونی فرزندانی که از لقاح مصنوعی نیز متولد می‌شوند شامل این ماده قانونی خواهند شد و آنها نیز می‌توانند برای ترک انفاق شکایتی را تنظیم نموده و به مراجع قانونی ارائه کنند.

مبلغ نفقه فرزند در سال 1404 چقدر است؟

حال که در خصوص نحوه شکایت فرزند از پدر برای پرداخت نکردن نفقه توضیحاتی را ارائه کردیم، لازم است به این موضوع نیز اشاره داشته باشیم که مبلغ نفقه در سال 1404 چقدر تعیین شده است؟ مبلغ نفقه فرزند در سال 1404 به دو روش تعیین می‌شود.

در اولین روش می‌بایست توافقی از این بابت بین پدر و قیم یا مادر فرزندان انجام شود؛ توافق صورت گرفته باید به گونه‌ای باشد که پاسخگوی تمامی نیازهای فرزندان بوده و آنها از نظر امرار معاش با مشکل روبرو نشوند؛ اما در صورتی که دو طرف نتوانند درباره مقدار نفقه فرزند به توافقات کامل دست پیدا کنند، لازم است از طریق محاکم قضایی اقدام نمایند. در قانون ضمانت اجرایی حقوقی و کیفری برای پرداخت نفقه در نظر گرفته شده است. 

اگر فرزندان یا مادر به نیابت از آنها در محاکم قضایی دادخواست تنظیم نموده و دعاوی حقوقی اقامه کند، کارشناسان دادگستری تنها به تعیین نفقه و ملزم کردن پدر به پرداخت آن می‌پردازند؛ اما در صورتی که شکایت کیفری در خصوص ترک انفاق انجام شود، برای پدر پیگرد جزایی نیز لحاظ خواهد شد و ممکن است پدر در صورت نپرداختن نفقه فرزندان به زندان بیفتد. 

همچنین باید اشاره داشته باشیم که اگر پس از تعیین مقدار نفقه، شرایط پدر یا شرایط فرزندان تغییر نماید، هر یک از آنها می‌تواند درخواست تعدیل نفقه به دادگاه ارائه کند. در این صورت از سوی کارشناسان دادگستری شرایط هر دو طرف مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا بر اساس آن مقدار دقیقی برای نفقه تعیین شود‌.

کلام آخر 

از همراهی شما مخاطبان عزیز با وب سایت حقوقی برترین وکیل تشکر می‌کنیم و امیدواریم که این مطالب توانسته باشد گره‌های بسیاری را از پرونده‌های حقوقی شما باز کند. ما تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا درباره نحوه شکایت فرزند از پدر برای پرداخت نکردن نفقه اطلاعات کاملی را ارائه نماییم. اگر باز هم سوالات مهمی برای شما در این زمینه به وجود آمده است، می‌توانید آن را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.