ابطال رای داوری ⚖️【مدت زمان و موارد ابطال رای داوری】⚡️

در خصوص ابطال رای داوری لازم است به این مسئله اشاره داشته باشیم که امروزه مرسوم است در بسیاری از قراردادها از داور استفاده می‌شود. در صورتی که اختلافی بین طرفین معامله یا قراردادها ایجاد شود، داور این وظیفه را بر عهده خواهد داشت تا بر اساس قوانین و مقررات مصوب در کشور اختلافات ایجاد شده را برطرف نماید. البته باید اشاره داشته باشیم که داوری در خارج از مراحل دادرسی و محاکم قضایی صورت می‌پذیرد. البته در برخی از موارد خاص افراد می‌توانند در صورت وجود شرایطی مقرر به آرای صادر شده از سوی داور اعتراض نموده و برای باطل کردن آن درخواست دهند. در ادامه این مطلب از سایت برترین وکیل توضیحات کامل‌تری ارائه خواهیم کرد. همراه ما باشید.

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل داوری در تهران کلیک کنید!

موارد ابطال رای داوری چیست؟

قانونگذار در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی به موارد ابطال رای داوری پرداخته است و آنها را نام برده که می‌توان آنها را مورد بررسی قرار داد. همچنین باید اشاره داشته باشیم که در ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی ضمانت اجرایی برای این موارد به طور کامل ذکر گردیده است. همچنین مداخله دادگاه در رای داوری موکول به درخواست طرفین شده است. 

در ادامه سعی می‌کنیم به برخی از مهمترین مواردی اشاره داشته باشیم که در آنها رای صادر شده از سوی داور ابطال می‌گردد: 

• • مخالف بودن رای صادر شده از سوی داور با قوانین موجد و حق خروج از موضوع توسط شخص داور 

• • خروج از اختیاراتی که بر عهده داور می‌باشد. 

• • خروج از مدت زمانی که داور موظف بوده در آن مهلت رای را صادر کند. 

• • وجود هرگونه مغایرت بین رای داور و اسناد رسمی 

• • صدور رای از سوی داور غیر مجاز 

منظور از داوری چیست؟

پیش از اینکه در خصوص ابطال رای داوری توضیحاتی را ارائه کنیم، باید شما را با مفهوم آن آشنا نماییم. بر اساس ماده ۴۵۷ از قانون آیین دادرسی افرادی که به طرح دعوی در محاکم قضایی پرداخته باشند، می‌توانند دعوای مطرح شده را به داوری بگذارند. منظور از داوری این است که افراد اختلافات پیش آمده را خارج از دادگاه حل و فصل نمایند. 

در واقع افراد با توافق یا معامله‌ای اختلافات را کنار گذاشته و از طریق داوری اختلافات را حل و فصل می‌نمایند. در واقع در چنین شرایطی شخص ثالثی از سوی افراد انتخاب می‌شود و به عنوان داور تعیین می‌گردد تا به این شکل میزان تنش‌ها کاهش پیدا کند. در واقع می‌توانیم بگوییم که داوری راهی برای حل اختلافات بیرون از محیط دادگاه و تکمیل کردن مراحل دادرسی به شمار می‌رود. 

لازم است تا داور به طور کامل داوری کردن را قبول نماید. در نظر داشته باشید که موارد مختلفی وجود دارد که می‌توان برای حل و فصل آنها از داور استفاده کرد. در ادامه به برخی از مهمترین آنها خواهیم پرداخت. این موارد عبارتند از: 

• • موافقت‌نامه‌های پیش از جاری شدن عقد نکاح و ازدواج 

• • اختلافات مالی و مسائل مربوط به بودجه 

• • اقدام برای تعلق و پرداخت نفقه 

• • حضانت فرزندان بعد از جدایی زوجین و حق ملاقات با آنها 

• • مراقبت از سالمندان در صورتی که به مراقب و پرستار نیاز داشته باشند. 

• • کسب و کار خانوادگی 

• • درگیری بین اعضای خانواده مانند خواهر و برادری که به سن بلوغ رسیده باشند. 

• • فسخ غیرقانونی انواع قراردادها و عقود 

• • غرامت کارگران و پرداخت نمودن آن 

• • تبعیض و مسائل مربوط به آن 

• • اذیت و آزار دیگران 

• • شکایات صورت گرفته

• • مدیریت کار 

• • مسائل و اختلافات ایجاد شده بین موجر و مستاجر 

• • سازندگان و پیمانکاران و مالکان قراردادها 

• • آسیب‌های شخصی وارد شده 

• • مشارکت 

تفاوت اعتراض به رای داور و ابطال رای داور 

در این قسمت از مقاله سعی داریم تفاوت اعتراض به رای داور و ابطال رای داور را مورد بررسی قرار دهیم. در نظر داشته باشید که قانونگذار مواردی را برای اعتراض به رای داور پیش‌بینی کرده است؛ البته این موارد به طور خاص در مواد قانونی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در واقع در صورتی می‌توان به رای داوری اعتراض نمود که از سوی قانون مورد پیش‌بینی قرار گرفته باشد. 

در ماده ۴۸۹ از قانون آیین دادرسی مدنی به طور کامل به مواردی اشاره شده است که در صورت تحقق آنها می‌توان به رای صادر شده از سوی داوری اعتراض نمود. در ادامه برخی از مهمترین آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد: 

• • رای صادر شده از سوی داوری مخالف قوانین و مقررات موجد حق باشد. 

• • داور در شرایطی که به داوری و موضوع آن مربوط نباشد، رای صادر کرده باشد.

• • در صورتی که داور به حدود اختیارات خود توجه نداشته و خارج از آن رای صادر کرده باشد. 

• • در صورت تحقق شرایط بالا تنها آن دسته از آرایی که خارج از اختیارات داور بوده است از سوی محاکم قضایی ابطال خواهد شد.

• • رای داوری در زمانی اتفاق بیفتد که مدت زمان در نظر گرفته شده ‌ برای داوری به پایان برسد.

• • در صورتی که رای از سوی داورانی صادر گردد که صلاحیت لازم برای داوری کردن نداشته باشند.

• • قراردادی که بر اساس آن حکم به رجوع به داوری می‌شود، بی‌اعتبار باشد.

شرایط ابطال رای داوری چیست؟

در نظر داشته باشید که شرایط ابطال رای داوری بر اساس قوانین و مقررات مصوب در کشور تعیین می‌شود. در صورتی می‌توان برای ابطال نمودن آرای صادر شده از سوی داوری اقدامات لازم را به انجام رساند که شرایط آن از نظر قانونی محقق شده باشند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین شرایطی که بر اساس آنها می‌توان رای داوری را باطل نمود اشاره خواهیم کرد: 

• • وجود یکی از شرایط بطلان رای داوری که در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی مورد اشاره قرار گرفته است. 

• • در اختیار داشتن اهلیت قانونی از نظر محاکم قضایی 

• • ثبت اعتراض به رای داوری از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و تنظیم دادخواست در این خصوص 

• • در شرایطی که دادگاه پرونده را به داور ارجاع نداده باشد و رای صادر شده از سوی داور ابطال گردد. 

• • رسیدگی به دعوای مطرح شده در دادگاه از طریق ارسال دادخواست امکان‌پذیر است. 

مدت زمان اعتراض به رای داوری برای ابطال چقدر است؟

مدت زمان اعتراض به رای داور برای ابطال رای داوری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ چرا که در صورت پایان یافتن مدت زمان قانونی در نظر گرفته شده برای آن ممکن است به اعتراض شما رسیدگی نشود. البته ممکن است در برخی از موارد موعد اعتراض به پایان رسیده باشد، اما فرد عذر و دلیل موجهی برای عدم اعتراض خود داشته باشد. 

در صورتی که طرفین دعوی مشکلی با رای داور دارند، می‌بایست در موعد مقرر نسبت به آن اعتراض نمایند. بر اساس ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی هر فردی که به رای دادگاه اعتراض داشته باشد، می‌تواند ظرف مدت ۲۰ روز اعتراض خود را به دادگاه صالح برای ابطال رای داوری اعلام نماید‌؛ در چنین شرایطی شاهد بطلان رای داور خواهیم بود. 

در چنین شرایطی دادگاه صالح تمامی اعتراضات وارد شده را مورد بررسی قرار می‌دهد و اگر اعتراض وارد باشد، رای صادر شده از سوی داور به طور کامل باطل می‌شود. نکته قابل ذکر این است که اگر فرد خارج از کشور زندگی کرده و مقیم خارج از کشور باشد این مهلت برای او به دو ماه افزایش خواهد یافت. 

نحوه درخواست ابطال رای داوری 

در نظر داشته باشید که هر یک از افرادی که رای صادر شده از سوی داور را مخالف با قوانین ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی بداند، می‌تواند به آن اعتراض نموده و درخواست ابطال رای داوری را داشته باشد. همانطور که در قسمت‌های قبل این مسئله را توضیح دادیم افراد مدت ۲۰ روز برای اعتراض به رای داور فرصت دارند که این فرصت برای افراد مقیم خارج از کشور دو ماه خواهد بود. 

در واقع فرد باید در مدت زمان مقرر به رای صادر شده از سوی داور اعتراض کند؛ چرا که خارج از این مدت درخواست او پذیرفته نخواهد شد. به شما توصیه می‌کنیم که در چنین مواردی حتما روی کمک وکلای متخصص و مجرب در این زمینه حساب باز کنید. 

دادگاه صالح برای ابطال رای داوری کجاست؟

در ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه ذیصلاح برای رسیدگی به ابطال رای داوری در واقع همان دادگاهی است که پرونده را برای داوری ارجاع نموده است. در واقع این دادگاه همان دادگاهی است که صلاحیت‌های لازم برای رسیدگی به اصل دعوی را داشته و فرد برای اعتراض نمودن به رای صادر شده از سوی داوری می‌بایست درخواست خود را به این دادگاه ارائه کند. 

در چنین شرایطی است که دادگاه پس از اعتراض و ارسال درخواست ابطال رای سعی می‌کند دفاعیات هر دو طرف را شنیده و در این خصوص تصمیم گیری نماید. باید اشاره داشته باشیم دادگاه تنها به آن دسته از اعتراض‌هایی رسیدگی می‌کند که موارد قانونی ابطال رای در آن ذکر شده باشد و به سایر موارد هیچگونه اهمیتی نخواهد داد. 

حدود اختیارات دادگاه برای مداخله در رای داوری 

عده‌ای از صاحب نظران در زمینه مسائل قانونی و حقوقی بر این عقیده هستند که حدود اختیارات دادگاه برای مداخله در رای که از سوی داور صادر گردیده است، می‌بایست محدود باشد. در واقع اصل را باید بر عدم مداخله دادگاه در آرای صادر شده از سوی داور بدانیم؛ چرا که در صورت مداخله دادگاه رای داور به صورت کامل بی‌اثر خواهد شد.

این افراد بر این عقیده هستند که دادگاه تنها موظف است به مواردی که در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی مورد اشاره قرار گرفته رسیدگی کند. در چنین شرایطی داور رای را صادر می‌کند و دادگاه آن را برای اثبات و رد مورد بررسی قرار نخواهد داد. در واقع این افراد با انتخاب داور به صورت توافقی بر این عقیده هستند که از اتلاف وقت در محاکم قضایی جلوگیری به عمل آورند. 

در واقع اگر افراد مایل به اتلاف زمان برای تکمیل مراحل دادرسی بودند، از همان ابتدا به دادگاه مراجعه کرده و هیچگونه نیازی به داوری احساس نمی‌کردند. البته اصل تنازل و اصل تساوی در این خصوص به وجود دارد که از جمله مهم‌ترین اصول دادرسی به شمار خواهند رفت. 

ذکر این نکته ضروری است که در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی به این موارد هیچگونه اشاره‌ای نشده است. بسیاری از اصولی که در این خصوص وجود دارد به دادرسی مربوط است و از عقل و وجدان و همچنین قوانین و مقررات به دست می‌آید. در واقع باید اشاره داشته باشیم که امکان هرگونه توافقی برخلاف این اصول وجود نخواهد داشت. 

لزوم مراجعه به وکیل برای ابطال رای داوری

در صورت تمایل برای ابطال رای داوری لازم است درخواستی که در این خصوص وجود دارد را به دادگاه صالح ارسال نمایید برای این کار می‌توانید از وکلای متخصص کمک بگیرید. این وکلا می‌توانند با بهره‌گیری از قوانین و مقررات و آگاهی کامل در خصوص مراحل دادرسی به شما کمک کنند تا در زمان مقرر بتوانید اعتراض خود را به دادگاه اعلام نمایید. 

لازم است به سراغ آن دسته از وکلایی بروید که در کار خود متخصص بوده و آمادگی لازم برای ورود به چنین پرونده‌هایی را در اختیار دارند. در واقع شما باید وکلای با سابقه و مجرب را انتخاب کنید و برای حل و فصل مشکلات خود از این وکلا کمک دریافت نمایید. 

کلام آخر 

همراهی شما مخاطبان عزیز با وب سایت حقوقی برترین وکیل باعث دلگرمی کادر مجرب ما خواهد شد و تمام تلاش خود را به کار خواهیم گرفت تا مقالات با کیفیتی را در اختیار شما قرار دهیم. سعی کردیم تا توضیحات کاملی را در خصوص ابطال رای داوری در این مقاله به شما ارائه کنیم. در صورتی که سوال تخصصی در این خصوص دارید از شما می‌خواهیم که آنها را در قسمت دیدگاه مطرح کنید.