تامین دلیل ⚖️ | جمع آوری اسناد و مدارک جهت اثبات ادعا 📄

مفهوم حقوقی تامین دلیل به معنای حفظ و جمع آوری تمامی مدارک و مستنداتی است که می‌تواند در دادگاه صالح برای اثبات ادعای شما مورد استناد قرار گیرد. مدارکی که می‌توانید در خصوص آنها درخواست تامین نمایید، می‌تواند شامل اسناد عادی یا رسمی، شهادت ارائه شده از سوی شهود، اظهارات کارشناسی دادگستری و یا بازدید از اموال غیرمنقول در محل وقوع آنها باشد. در برخی از موارد ممکن است شاهد از بین رفتن مدارک یا عدم امکان دسترسی به آنها در آینده باشیم؛ در چنین شرایطی می‌توان با درخواست تامین از این امر جلوگیری به عمل آورد. در وب سایت حقوقی برترین وکیل توضیحات بیشتری ارائه خواهیم نمود. همراه ما باشید.

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل پایه یک دادگستری تهران کلیک کنید!

منظور از تامین دلیل چیست؟

گاهی ممکن است افراد بخواهند از اسناد و مدارکی در دادگاه استفاده نمایند، در چنین شرایطی درخواست تامین دلیل می‌دهند. در واقع می‌توانیم دلیل را جزو اسنادی بدانیم که افراد برای دفاع از خود در محاکم قضایی به آن استناد نموده و با استفاده از آن ادعای خود را در محاکم قضایی به اثبات می‌رسانند. 

در چنین شرایطی افراد می‌کوشند با تامین دلیل، اسنادی که در اختیار دارند را حفظ نموده و آنها را به دادگاه ارائه نمایند. مرجع صالح برای درخواست این نوع از تامین در واقع شورای حل اختلافی است که دلایل و امارات قانونی در حوزه آن واقع شده است و فرد ملزم است با حضور در شورای حل اختلاف درخواست تامین نماید. 

در شرایطی ممکن است در حوزه مربوطه شورای حل اختلاف وجود نداشته باشد، در چنین شرایطی می‌توانیم بگوییم که دادگاه محل وقوع امارات و دلایل قانونی مرجع صالح در نظر گرفته خواهد شد. در شرایطی که اموال از نوع غیرمنقول باشد، می‌بایست به شورای حل اختلاف محل وقوع ملک مراجعه کنید و درخواست مربوطه را به آن ارائه کنید. 

درخواست تامین دلیل باید شامل چه مواردی باشد؟

در قانون آیین دادرسی مدنی به صراحت اشاره شده است که درخواست ارائه شده در جهت تامین دلیل می‌بایست شامل موارد زیر گردد: 

• • مشخصات کامل درخواست کننده برای تامین و طرف دیگر دعوی 

• • موضوع دعوایی که فرد برای اثبات نمودن آن درخواست تامین کرده است. 

• • شرح کامل از بابت موضوعی که باعث درخواست تامین شده است. 

• • بر اساس ماده ۱۵۰ قانون آیین دادرسی مدنی مهلت درخواست تامین دلیل می‌تواند پیش از اقامه دعوی یا حین آن باشد. 

• • درخواست ارائه شده می‌تواند به صورت کتبی یا شفایی به محاکم قضایی ارائه گردد. 

• • این درخواست از طرف فردی که در این ماجرا ذینفع است، می‌بایست به شیوه یک دادخواست تنظیم گردد. 

• • در واقع دادخواست تنظیم شده لازم است در اختیار مرجع صالح که شورای حل اختلاف است قرار گیرد.

انواع و اقسام تامین دلیل چیست؟

در موارد مختلفی ممکن است افراد نیاز به تامین دلیل داشته باشند و برای آن درخواست ارائه کنند. در شرایطی ممکن است در حادثه‌ای خودروی شخصی فردی آسیب دیده باشد، اما او نتواند استفاده کردن از خودرو را تا زمان تکمیل مراحل دادرسی به تاخیر اندازد؛ در چنین شرایطی او می‌تواند با درخواست تامین میزان خسارت‌های وارد شده به اتومبیل را تخمین بزند. 

در چنین شرایطی فرد می‌تواند برای تعمیر و بازسازی خودروی شخصی خود اقدامات لازم را به انجام رسانده و سپس از خودرو استفاده نماید؛ در چنین شرایطی به این دلیل که درخواست تامین ارائه شده است او می‌تواند بر اساس خسارت‌های تعیین شده میزان آسیب‌های وارد شده به خودرو را از طرف مقابل در خواست نماید.

در برخی از مواقع نیز این احتمال وجود دارد که مدارک و مستنداتی که در دست فرد است از بین برود یا دسترسی او به این مدارک از میان برداشته شود. تامین، به فرد این امکان را می‌دهد که برای حفظ اسناد در دست خود اقدامات قانونی انجام دهد. 

برای مثال فردی لازم است به عنوان شاهد در دادگاه حاضر شود، اما او به دلایلی ملزم است تا هرچه سریعتر از کشور خارج شده و مقیم کشور دیگری گردد؛ در چنین شرایطی است که فرد خواهان می‌تواند درخواست تامین را به دادگاه ارائه نموده تا شهادت وی به عنوان یکی از دلایل مهم حفظ گردد. 

بررسی اعتبار تامین دلیل 

منظور از تامین دلیل، حفظ و نگهداری تمامی مدارک و مستنداتی است که می‌بایست به عنوان امارات قانونی به دادگاه ارائه شود و هیچگونه تاثیری بر روی اعتبار و ارزش گذاری آن نخواهد داشت. همچنین باید اشاره داشته باشیم که اگر فرد از این طریق برای حفظ دلایل در دست خود اقدام کند، این به این معنا نیست که دلایل او توسط محاکم قضایی پذیرفته شده است. 

در چنین شرایطی ممکن است فرد به این نتیجه برسد که با استفاده از دلیل مشخصی می‌تواند ادعای خود را در دادگاه به اثبات برساند، اما پس از بررسی‌های صورت گرفته این مسئله مشخص گردد که دلیل او به هیچ عنوان موثق و معتبر نیست. مرجع صالح بسته به اینکه مدرک و دلیل فرد معتبر است یا خیر قرار تامین دلیل را صادر خواهد کرد. 

در واقع دادگاه این وظیفه را بر عهده دارد که دلیل ارائه شده را از جنبه‌های مختلف بررسی نموده و نظر نهایی خود را درخصوص پذیرش یا رد این دلیل ارائه کند. به هر حال برای صحت سنجی دلایل خود می‌توانید از وکلای خبره و متخصص در این زمینه مشاوره حقوقی دریافت کنید. 

هزینه تامین دلیل و مباحث مربوط به آن 

در قسمت‌های قبلی در خصوص ارزش تامین دلیل توضیحات کاملی را ارائه کردیم و اشاره نمودیم که صرف درخواست برای آن به معنای پذیرش از سوی دادگاه نمی‌باشد، بلکه دادگاه باید دلیل ارائه شده را به دقت مورد بررسی قرار داده و نظر نهایی خود را در این خصوص اعلام کند. 

هزینه‌هایی که باید در خصوص درخواست تامین پرداخت شود بستگی به نوع دعوی دارد و ممکن است از ۲۰۰ هزار تا یک میلیون ریال متفاوت باشد. البته باید دقت داشته باشیم که تامین را می‌بایست با ارجاع به کارشناسان دادگستری مشخص نماییم؛ در این شرایط است که فرد خواهان می‌بایست هزینه‌های مربوط به کارشناسی را نیز تقبل نماید. 

مبلغ در نظر گرفته شده برای کارشناسی می‌بایست به حساب کانون کارشناسان رسمی دادگستری پرداخت شود. زمانی که فیش مربوطه به شورای حل اختلاف ارجاع داده شود برای تعیین کارشناسان دادگستری اقدامات قانونی به انجام می‌رسد؛ در این شرایط فرد خواهان می‌تواند با هماهنگی کامل فرد کارشناس اقدامات لازم را به انجام برساند. 

به این مسئله توجه داشته باشید که کارشناس دادگستری دعوی مطرح شده و همچنین درخواست برای تامین را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کند و نظریه خود را در این خصوص اعلام می‌دارد. ارائه نظریه اعلام شده از سوی کارشناسان دادگستری به شورای حل اختلاف ممکن است ۱۰ تا ۱۵ روز به طول بیانجامد. 

فرآیند درخواست تامین دلیل 

در قسمت‌های قبل از مقاله سعی کردیم در خصوص ماهیت تامین دلیل و رد تامین دلیل توضیحات کاملی را ارائه کنیم و اکنون زمان آن رسیده است تا فرآیند این موضوع را نیز مورد بررسی قرار دهیم. در ادامه برخی از مهمترین مراحلی که لازم است در این خصوص از سوی شما پیگیری شود را بررسی خواهیم نمود: 

• • در ابتدا لازم است این مسئله مورد بررسی قرار گیرد که مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست تامین در حوزه اختیارات کدام یک از شوراهای حل اختلاف محل وقوع مال غیرمنقول می‌باشد.

• • در این مرحله لازم است فرد درخواست خود را در برگه‌های دادخواست تنظیم نماید؛ این برگه می‌تواند از شورای حل اختلاف محل وقوع ملک دریافت شود.

• • درخواست فرد در فرم در نظر گرفته شده برای دادخواست تامین تنظیم شود، همچنین تعداد این دادخواست‌ها باید به اندازه تعداد تمام خواندگان به علاوه یک نسخه دیگر باشد.

• • باید در خصوص تمامی مدارک و مستنداتی که قرار است برای آنها درخواست تامین شود فتوکپی دریافت گردد.

• • باید فرد به قسمت تطبیق اسناد شورای حل اختلاف مراجعه کند؛ در این مرکز فتوکپی برابر اصل تهیه خواهد شد.

• • در ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی اشاره شده که اگر در دعاوی فوریت وجود داشته باشد، شورای حل اختلاف یا دادگاه مربوطه می‌تواند بدون احضار کردن طرف مقابل جهت صدور قرار تامین اقدام کند.

تفاوت تامین دلیل و تامین خواسته 

تامین دلیل ملک یا هر نوع مال غیرمنقول دیگری با تامین خواسته دارای تفاوت‌های بسیار زیادی می‌باشد. در واقع مهم‌ترین هدف از تامین دلیل این است که فرد بتواند از اسناد و مدارک مورد نیاز برای اثبات ادعای خود در خصوص دعاوی مختلف محافظت کند؛ اما تامین خواسته به این منظور درخواست می‌شود که از مشکل فقدان مال خوانده جلوگیری شود. 

در واقع مهم‌ترین هدف از تامین خواسته این است تا از مال خوانده در زمانی که رای به نفع خواهان صادر می‌گردد، محافظت گردد. از سوی دیگر فرد زمانی می‌تواند برای تامین خواسته اقدام کند که شرایط به خصوصی در این زمینه وجود داشته باشد. برای دلیل، دادگاه به هیچ عنوان نمی‌تواند مستقل عمل کند. 

در چنین شرایطی لازم است خواهان درخواست تامین دهد. در واقع فرد خواهان می‌تواند پیش از اقامه دعوی یا در هنگام آن برای تامین درخواست خود را ارائه نماید. البته باید اشاره داشته باشیم که سه شرط دیگر در این خصوص وجود دارد که تمامی آنها باید مهیا باشند. 

در این صورت خواسته فرد می‌بایست قطعی در نظر گرفته شود. از سوی دیگر خواسته فرد می‌بایست در زمان حال باشد. در واقع زمانی که برای مطالبه آن در نظر گرفته می‌شود باید مربوط به زمان حال باشد. در واقع طلب در نظر گرفته شده نباید مربوط به گذر زمان باشد؛ چرا که در چنین شرایطی فرد نمی‌تواند درخواست تامین دهد. 

مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست تامین دلیل 

در واقع مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست تامین دلیل همان دادگاهی است که به اصل دعوی رسیدگی می‌کند و لازم است در این خصوص رای نهایی را صادر نماید؛ در این صورت دادگاه تمامی شرایط را در نظر گرفته و رای عادلانه‌ای را در این خصوص صادر خواهد کرد. 

زمانی که قرار تامین از سوی دادگاه صادر شد، فرد می‌تواند در مهلت ۱۰ روز پس از صدور آن به اعتراض خود را تقدیم نماید. مرجع صالح موظف است تا به ماهیت موضوع ورود پیدا کند تا در نتیجه بتواند در خصوص صدور قرار تصمیم‌گیری‌های لازم را انجام دهد. 

در چه مواردی تامین دلیل رد می‌شود؟

در صورتی که فرد به مرجع صالح برای درخواست تامین مراجعه نکرده و یا اینکه شرایط درخواست وجود نداشته باشد، ممکن است شاهد رد تامین دلیل باشیم. از سوی دیگر ممکن است درخواست ارائه شده شرایط شکلی مورد نظر را در اختیار نداشته باشد. برای نمونه ممکن است که هزینه‌های مربوط به دادرسی یا درخواست تامین پرداخت نگردد. 

در این صورت است که مرجع صالح قرار رد درخواست را صادر خواهد نمود. از سوی دیگر در ماده ۱۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی شرایط مختلفی برای ارائه درخواست تامین مورد بررسی قرار گرفته که اگر درخواست شما فاقد این شرایط باشد، ممکن است از سوی دادگاه یا شورای حل اختلاف رد شود.

نکته‌ای که باید در اینجا به آن اشاره داشته باشیم این است که مهمترین هدف از درخواست تامین این است که فرد بتواند از اسناد و دلایلی که در اختیار دارد محافظت نماید. هدف از تامین به هیچ عنوان این نیست که فرد به دنبال تحصیل دلایل جدید باشد؛ بنابراین اگر برای دلیل جدید درخواست دهید، ممکن است درخواست شما از سوی دادگاه رد شود. 

کلام آخر 

بسیار متشکریم از اینکه وب سایت حقوقی برترین وکیل را برای مطالعه مهم‌ترین مطالب حقوقی انتخاب می‌کنید. تامین دلیل یکی از مهم‌ترین مباحث حقوقی به شمار می‌رود که در این مطلب توضیحات کاملی در خصوص آن ارائه کردیم. به هر حال اگر شما نیز نظری درخصوص مطلب درج شده در وب سایت دارید، می‌توانید آن را در قسمت دیدگاه برای ما بنویسید.