تفاوت تخلف و جرم ⚖️ | مجازات تعیین شده طبق قانون ⚡️

تفاوت تخلف و جرم به طور دقیق مشخص شده است. تخلف به معنای نادیده گرفتن قوانین و مقررات اداری و انتظامی است که معمولا عواقب سبکی را به دنبال دارد؛ اما جرم به معنای فعل یا ترک فعل در مواردی است که قانونگذار برای آنها مجازات تعیین کرده است. مجازات‌هایی که برای جرم و جنایت تعیین خواهد شد، بسیار سنگین‌تر از مجازات‌های تخلف است. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درخصوص هر یک از موارد ذکر شده به دست آورید، توصیه می‌کنیم که در ادامه با سایت برترین وکیل همراه باشید.

برای مشاوره حقوقی با بهترین وکیل کیفری تهران کلیک کنید!

مفهوم تخلف در قانون مجازات اسلامی 

برای بررسی تفاوت تخلف و جرم ابتدا لازم است هر کدام از آنها را به طور جداگانه تعریف کنیم. در واقع می‌توانیم بگوییم که تخلف به معنای نقض قوانین و مقررات اداری، مدنی و انتظامی می‌باشد. این قوانین معمولا توسط نهادهای دولتی و نظارتی تعیین می‌شوند و افراد و زیر مجموعه‌ها ملزم به رعایت آنها هستند. 

تخلف دارای انواع مختلفی است که در ادامه برخی از مهمترین آنها را مورد بررسی دقیق قرار خواهیم داد: 

• • تخلفات اداری 

• • تخلف انتظامی 

• • تخلف مالیاتی 

• • تخلفات راهنمایی و رانندگی 

مجازات تخلف در قوانین و مقررات ممکن است شامل جریمه‌های نقدی شود. از سوی دیگر ممکن است فرد متخلف با عواقب قانونی مانند تعلیق، اخطار کتبی و محرومیت از خدمات اجتماعی روبرو شود. 

تعریف جرم بر اساس قانون مجازات اسلامی 

جرم در واقع فعل یا ترک فعلی است که قانونگذار برای آن مجازات در نظر گرفته است. در قانون مجازات اسلامی و قوانین دیگر معمولا برای برخی از اعمال مجرمانه مجازات‌هایی در نظر گرفته شده است. فرد با ارتکاب این جرایم است که به مجازات‌های درخور محکوم خواهد شد. 

به طور کلی می‌توانیم بگوییم که جرایم صورت گرفته از سوی افراد ممکن است دارای سه عنصر مادی، قانونی و معنوی باشد. در صورتی که سه عنصر جرم محقق شود، می‌توانیم بگوییم که فرد مجرم است. به طور کلی می‌توانیم انواع مختلفی را برای جرم در نظر بگیریم که شامل موارد زیر خواهد شد: 

• • جرایم تعزیری: شامل آن دسته از جرایمی است که قانونگذار میزان مجازات آن را تعیین کرده و مجازات دقیقی برای آنها در احکام اسلامی مورد اشاره قرار نگرفته است. 

• • جرایم حدی: شامل آن دسته از جرایمی است که حدود مجازات آنها در احکام اسلامی و شرع مقدس مورد اشاره قرار گرفته است. 

• • دیات: در صورتی که به جسم و جان افراد خللی وارد شود، معمولا فرد مرتکب با دیات مجازات می‌شود. 

• • قصاص: یکی از مهم‌ترین مجازات‌های مورد اشاره در قانون مجازات اسلامی قصاص است. معمولا در جرایم عمدی از این نوع مجازات استفاده می‌شود. 

مجازات تعیین شده برای جرایم به نوع جرم صورت گرفته از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی بستگی دارد. ممکن است فرد مجرم با مجازات‌هایی مانند حبس، شلاق، پرداخت دیه و غیره تنبیه شود. میزان مجازات هر یک از جرایم در قانون به طور دقیق مشخص شده است. 

تفاوت‌های مهم بین تخلف و جرم در قانون مجازات اسلامی 

باید بین تخلف و جرم تفکیک ایجاد شود. ایجاد تفکیک میان این دو مولفه برای اعمال مجازات اهمیت بسیار زیادی دارد. همچنین سیستم‌های قضایی پس از تفکیک ایجاد شده می‌توانند با سهولت بیشتری به پرونده‌ها رسیدگی کنند.  فرق تخلف و جرم در قانون مجازات اسلامی کاملا مشهود است. در ادامه سعی می‌کنیم تفاوت‌های کلیدی میان آنها را ارزیابی نماییم: 

• • شدت و نوع عمل: تخلف معمولا شدت کمتری در مقایسه با جرم و جنایت دارد؛ اما در مقایسه با انواع دیگر باید بگوییم که جنایت با شدت بیشتری صورت می‌پذیرد.

• • مرجع رسیدگی: به تخلفات صورت گرفته از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی در مراجع اداری و انتظامی رسیدگی می‌شود؛ اما به جرم و جنایت در دادگاه کیفری و جنایی رسیدگی خواهد شد. هر کدام از آنها نیز دارای مجازات‌های خاص خود هستند. 

• • مجازات‌های تعیین شده در قانون: معمولا عواقب قانونی ارتکاب تخلف بسیار سبک‌تر از مجازات در نظر گرفته شده برای جرم و جنایت است. باید بگوییم که مجازات‌های در نظر گرفته شده برای جنایت معمولا شدیدتر از جرم و تخلف است. 

• • عنصر معنوی: عنصر معنوی در واقع همان قصد مجرمانه است. در تخلفات معمولا قصد مجرمانه‌ای وجود ندارد؛ اما برای اثبات جرم و جنایت نیاز است که حتما عنصر معنوی یا قصد مجرمانه وجود داشته باشد؛ در غیر این صورت جرم صورت گرفته به هیچ عنوان اثبات نمی‌شود. 

• • مصادیق: اگر فردی در یک سازمان دولتی به قوانین بی‌توجه باشد، مرتکب تخلف شده است؛ برای مثال سرقت یا کلاهبرداری از اشخاص جرم محسوب می‌شود؛ اما باید اشاره داشته باشیم که قتل عمد جنایت محسوب خواهد شد.

• • رویه‌های قضایی و قانونی: رسیدگی به تخلفات با سرعت بیشتری انجام می‌شود و نیاز به تشریفات خاصی نیز ندارد؛ اما برای رسیدگی به جرایم تشریفات قانونی مانند دادگاه و دادسرا مورد نیاز است.

• • تاثیرات اجتماعی و حقوقی: تخلف معمولا بر روی سازمان یا نهاد مورد نظر اثر می‌گذارد و تاثیرات آن کاملا محدود است. جرایم معمولا تاثیرات بیشتری در مقایسه با تخلفات بر روی جامعه دارند. نیاز است با اعمال مجازات‌های سنگین از وقوع جرایم جلوگیری به عمل آید.

تعریف تخلف در نیروهای مسلح چیست؟

تعریف تخلف در نیروهای مسلح شامل نادیده گرفتن تمامی قوانین و مقررات و همچنین دستورالعمل‌هایی است که از سوی نهادهای نظامی یا فرماندهان تعیین شده‌اند؛ این قوانین معمولا در حوزه‌های انضباطی، نظامی و اخلاقی تعیین شده‌اند. هدف این است که با تصویب چنین قوانینی نظم و انضباط و کارایی در نیروهای مسلح اتفاق بیفتد. 

برخی از مهم‌ترین تخلفات نیروهای مسلح که می‌توانیم به آنها اشاره داشته باشیم شامل غیبت غیر مجاز از خدمت، نادیده گرفتن دستورات فرمانده، بروز رفتارهای ناشایست و غیره می‌شود. به طور کلی می‌توانیم بگوییم که تخلفات صورت گرفته در نیروهای مسلح به دو دسته تخلفات انضباطی و تخلفات کیفری تقسیم بندی می‌شوند. 

تخلفات انضباطی معمولا شدت کمی دارند و مسئول رسیدگی به آنها فرماندهان و مراجع موجود در نیروهای مسلح است. از جمله مهمترین تخلفات انضباطی می‌توانیم به تاخیر در انجام وظایف محول شده، عدم رعایت ضوابط و قوانین پایگاه، پوشش نامناسب و غیره اشاره داشته باشیم. کسر حقوق و محرومیت موقت جزو مهم‌ترین مجازات‌های تخلفات انضباطی در نیروهای مسلح هستند. 

معمولا تخلفات کیفری در نیروهای مسلح شدت بیشتری در مقایسه با تخلفات انضباطی دارند. اگر قوانین عمومی کشور یا قوانین خاص نیروهای مسلح توسط شخصی نقض شود، تخلف کیفری صورت گرفته است. سرقت ادوات نظامی، فرار از خدمت سربازی، جاسوسی نظامی و غیره جزو مهمترین تخلفات کیفری به شمار می‌روند که مجازات‌های سنگینی برای آنها در نظر گرفته شده است.

دادگاه نظامی مرجع صالح برای رسیدگی به تخلفات کیفری در نیروهای مسلح به شمار می‌رود. حبس، اخراج از نیروهای مسلح و حتی اعدام ممکن است جزو مهم‌ترین مجازات‌های در نظر گرفته شده برای تخلفات کیفری سنگین باشند. رسیدگی به تخلفات نظامی اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چرا که نیروهای مسلح نقش حیاتی در حفظ امنیت و نظم عمومی جامعه دارند. 

منظور از تخلف انضباطی چیست؟

در پاسخ به این سوال که تخلف انضباطی چیست؟ باید بگوییم که در واقع تخلف انضباطی به معنای نادیده گرفتن قوانین و مقرراتی است که در ادارات و سازمان‌های مختلف تعیین شده‌اند. به طور کلی باید بگوییم که شدت تخلفات انضباطی در مقایسه با جرایم کیفری کمتر است؛ از این رو آثار حقوقی کمتری را نیز به دنبال خواهند داشت. 

در واقع با بروز چنین تخلفاتی است که نظم داخلی ادارات و همچنین سازمان‌ها مختل می‌شود. سازمان مربوطه سعی می‌کند با تصویب قوانین و مقررات و آیین نامه‌های مربوطه از بروز بی‌انضباطی جلوگیری به عمل آورد. غیبت غیر موجه، تاخیر مکرر برای حضور در محیط کار، عدم رعایت قوانین پوششی، رفتارهای غیرحرفه‌ای و موارد دیگر جزو مهمترین تخلفات انضباطی هستند. 

تخلفات انضباطی معمولا امنیت محیط کار را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند؛ اما می‌توانند در بهره‌وری سازمان یا روحیه سایر کارمندان اثر مخربی را به دنبال داشته باشند. مراجع داخلی انتظامی و اداری معمولا مسئولیت رسیدگی به تخلفات انضباطی را بر عهده دارد. حال که متوجه تفاوت تخلف و جرم شدیم، تفکیک آنها قدری ساده‌تر شده است. 

معمولا برای رسیدگی به تخلفات انضباطی تشریفات کمتری در نظر گرفته خواهد شد. معمولا مجازات‌هایی که برای تخلفات انضباطی در نظر گرفته می‌شوند بسیار سبک هستند. در برخی از موارد ممکن است فرد با تذکر شفاهی یا کتبی روبرو شود. در موارد شدیدتر شاهد تعلیق موقت از کار یا اخراج از سازمان خواهیم بود. این در حالی است که مجازات‌هایی در نظر گرفته شده برای جرم و جنایت بسیار سنگین‌تر است.

مرجع صالح برای رسیدگی به تخلف و جرم در قانون مجازات اسلامی 

حال که با تفاوت تخلف و جرم آشنا شدیم، لازم است تا مرجع صالح برای رسیدگی به هر کدام از آنها را نیز بررسی کنیم. برای تخلفات صورت گرفته معمولا مراجع اداری و انتظامی به عنوان مرجع صالح به شمار می‌روند. معمولا سازمان مالیاتی یا اداره راهنمایی و رانندگی مرجع صالح برای رسیدگی به تخلفات هستند. 

اشاره کردیم که جرم به معنای فعل یا ترک فعلی است که قانونگذار برای آن مجازات تعیین کرده است. معمولا رسیدگی به جرایم در دادگاه‌های کیفری اتفاق می‌افتد. دو طرف به عنوان شاکی و متهم در دادگاه کیفری حاضر می‌شوند و ادله و مستندات خود را ارائه می‌کنند. در نهایت حکم به نفع یکی از طرفین صادر خواهد شد. 

مجازات تعیین شده برای تخلف و جرم 

سوال مهمی که ممکن است برای بسیاری از افراد به وجود آید، این است که مجازات تخلف و جرم چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد؟ برای تخلف معمولا اخطار کتبی، جریمه نقدی و محرومیت موقت به عنوان مجازات در نظر گرفته خواهد شد. البته نوع تخلف در اعمال مجازات و عواقب قانونی تاثیر بسیار زیادی دارد. 

اما مجازات‌هایی که برای جرم در نظر گرفته می‌شود، معمولا شامل شلاق، حبس تعزیری یا حدی، جریمه نقدی، تبعید و موارد دیگر خواهد شد. در قانون مجازات اسلامی به جرایم مختلف به طور کامل اشاره شده است. همچنین قانونگذار تلاش کرده است تا مجازات‌های مناسبی را برای هر یک از جرایم تعیین کند. 

آیا تخلف می‌تواند به جرم یا جنایت تبدیل شود؟

حال که درخصوص تفاوت تخلف و جرم در قانون مجازات اسلامی توضیحات کاملی را ارائه دادیم، این سوال مطرح می‌شود که آیا ممکن است تخلف به جرم نیز تبدیل شود؟ باید بگوییم که اگر فردی به صورت مکرر مرتکب تخلف شود یا اینکه شدت تخلف بسیار زیاد باشد، ممکن است تخلف صورت گرفته به جرم تبدیل شود. 

همچنین در شرایطی که جرم آسیب شدیدی را برای جسم و جان افراد به دنبال داشته باشد تبدیل به جنایت خواهد شد. در واقع تخلف بدون قصد مجرمانه و عنصر معنوی اتفاق می‌افتد؛ اما در جرم و جنایت قصد مجرمانه وجود خواهد داشت. به طور کلی تخلفات ممکن است در شرایطی خاص به جرم تبدیل شوند و جرایم نیز در شرایط خاص دارای شرایط لازم برای جنایت هستند. 

کلام آخر 

حال که با تفاوت تخلف و جرم به طور کامل آشنا شدیم، لازم است این نکته را در نظر بگیرید که هر یک از موارد ذکر شده ممکن است آثار حقوقی خاص خود را به دنبال داشته باشد. به هر حال شما نیاز به مشاوره حقوقی دارید. برای حل و فصل پرونده‌های قضایی به سراغ وکلای دادگستری بروید و با آنها مشورت کنید. نظر خود درخصوص مقاله بالا را با سایر مخاطبان سایت برترین وکیل به اشتراک بگذارید.